חזרה לדף הראשי של מכון מעלה אדומים                             tornar a la pajina prinsipal del Instituto

   חזרה לדף הראשי של אוצר הלשון הספניולית    tornar a la pajina prinsipal del Trezoro

 

 

 

 

אוצר הלשון הספניולית (לאדינו) לדורותיה – המילון המקיף ההיסטורי

חיפוש במילון

לפי סדר אלפביתי

 

 

Trezoro de la Lengua Djudeoespanyola (ladino)

 a traves de las Epokas - Diksionario amplio istoriko

Bushkida dentro del diksionario

Segun el orden alfabetiko

 

 

 

רשום שתי אותיות או יותר של התחלת הערך

Eskrivir dos letras o mas del empesijo de la palavra

 

ערכים ראשיים

Entradas prinsipales

תרגום אנגלי

פירוש

תעתיק עברי

ערך

מפתח

traduksión inglez

esplikasion

transkripsión ebrea

entrada

indeks

escorted; chased, haunted, enchanted

מלווה; רדוף, מכושף

אקומפאנייאדו

akompanyado adj.

12100

escort, companion

מלווה, בן לוויה

אקומפאנייאדור/דירה

akompanyador/dera

12110

escort; funeral

ליווי; לווית המת

אקומפאנייאמיינטו

akompanyamiento m.

12120

to escort; to reach the same level, to equalize in achievement

ליווה; הגיע לאותה רמה, השתווה בהישג

אקומפאנייאר

akompanyar v.

12130

to accompany

נלווה, התלווה

אקומפאנייארסי

akompanyarse v.

12140

appendicitis

דלקת התוספתן, אפנדיציט

אפאנדיסיט

apandisit m.

27870

suddenly, in unpredictable manner

פתאום, לפתע, באופן בלתי צפוי

אפאנסיז/אפאנסיאה

ápansiz/apansía (t.) adv.

27880

audience, public, crowd, gathering, assembly

קהל, ציבור, המון, התקהלות, אסיפה

אפאנייאדיזו

apanyadizo m.

27890

trapped, caught, held

לכוד, תפוס, מוחזק

אפאנייאדו

apanyado adj.

27900

holding ,grasp,capture; assembly; bringing in; correction, repairment

תפיסה, אחיזה, לכידה; אסיפה, התכנסות; הכנסה; תיקון; המאסף

אפאנייאמיינטו

apanyamiento m.

27910

capture, to grasp, to hold , to catch; snatch; assemble, collect; to repair

תפס, אחז, החזיק, לפת; חטף;כינס, אסף; תיקן

אפאנייאר

apanyar v.

27930

to be caught; to hold on to-; to fall into a trap (metaphorical); to expose a secret, to reveal the truth, to be gathered

נתפס; נאחז ב-, דבקב-; נפל בפח; הוציא המרצע מן השק, נאסף

אפאנייארסי

apanyarse v. refl.

27960

אפארדיסיט ר' אפאנדיסיט

apardisit cf. apandisit

28060

אפינדיסיט/אפינדיסיט ר' אפאנדיסיט

apendesit/apendisit cf. apandisit

29250

אספאן ר' עזפן

aspán (ebr.) cf. azpán

46080

bold, cynical, cheeky, rude, vulgar, shameless

עז פנים, ציני, חוצפן, מחוצף, גס, וולגרי, חסר בושה

עזפן

azpán (ebr.) m.

56210

to be rude

התחצף, החציף פנים

אזפאניארסי

azpanearse (ebr.) v. refl.

56215

bold, cynical, cheeky, rude, vulgar

חוצפן, עז פנים, חצוף, מחוצף, גס

עז פנים

azpanim (ebr.) adj.

56230

boldness, impudence, cynicism, rudeness, vulgarity

עזות פנים, חוצפה, חציפות, ציניות, גסות, וולגריות

עזפנות

azpanut (ebr.)

56240

boldness, impudence

עזות פנים, חוצפה

עזות פנים

azut panim (ebr.) f.

56295

poor

עני, דל, דלפון

דאליפאן

dálipan adj. & m.

91120

to shine

הבריק

דיזימפאנייאר

dezempanyar v.

114690

ג'יפאני ר' ג'יפ'אני

djepané (t.) cf. djefane

127360

judeo-spanish, ladino

ספניולית, איספניולית, ג'ודיזמו, לאדינו

ג'ודיאו-יספאנייול

djudeo-espanyol m.

129110

which can be spread/expanded

ניתן להתפשטות/התרחבות

איקספאנסיב'לי

ekspansivle adj.

140010

expansive

מתמתח, מתרחב

איקספאנסיב'ו

ekspansivo adj.

140020

spread, expansion

התרחבות, התפשטות, השתרעות

איקספאנסייון

ekspansión f.

140030

stuffed pastry

כיסון

אימפאנאדה

empanada f.

144720

covered with bread crumbs

מכוסה פתותי/פרורי לחם

אימפאנאדו

empanado adj.

144730

dark, dull, steamy

כהה, עמום, מכוסה אדים

אימפאנייאדו

empanyado adj.

144740

dimming, darkening

עמעום, הכהיה

אימפאנייאדורה

empanyadura f.

144760

to fade, to darken, to dim

הדהה, הכהה, העמים

אימפאנייאר

empanyar v.

144770

to dim, to darken

התעמעם, כהה

אימפאנייארסי

empanyarse v. refl.

144780

a layer of steam that dims the shine

שכבת אדים המעמעמת את הברק

אימפאנייו

empanyo m.

144790

spreading laundry for drying; laundry drying place, laundry rack

פרישת כביסה ליבוש; מקום יבוש כביסה, מיתלה כביסה

איספאנדידיז'ו

espandedijo m.

172440

place/facility for drying laundry

מקום/מתקן ליבוש כביסה

איספאנדידור

espandedor m.

172450

to disperse; to spread, to scroll; to hang/spread laundry for drying

פיזר, זרה; פרש, גלל; תלה/פרש כביסה ליבוש

איספאנדיר

espander v.

172460

to spread, to disperse, to expand (business); to give credit to a broad clientele

התפשט, התפזר,נפוץ, התרחב (עסק); נתן אשראי לקליינטורה רחבה

איספאנדירסי

espanderse v. refl.

172520

scattered, spread out

מפוזר, נפוץ, פרוש

איספאנדידו

espandido adj.

172530

laundry unfolded for drying

כביסה שנפרשה ליבוש

איספאנדידו

espandido m.

172550

spread; space

התפשטות, פרישה, התפרסות; מרחב, שטח

איספאנדידורה

espandidura f.

172570

expansion

התפשטות, התרחבות

איספאנדימיינטו

espandimiento m.

172580

to distribute, to announce, to publicize; to spread, to scatter, to stretch, to scroll; to hang for drying

פירסם, הפיץ, הודיע, פירסם ברבים; פיזר, פרש, מתח, גלל; תלה לייבוש

איספאנדיר

espandir v.

172590

to be scattered

התפשט

איספאנדירסי

espandirse v. refl.

172610

thread, thin rope

חוט, חבל דק

איספאנגו

espango (gr.) m.

172620

איספאנסימיינטו ר' איספאנדידורה

espansimiento cf. espandidura

172630

frightened, terrified, terrified; suffers from phobia

נפחד, מפוחד, נבעת, מבועת, נבהל, נחרד; סובל מפוביה

איספאנטאדו

espantado adj.

172640

to scare, to frighten, to terrify,

הפחיד, הבעית, החריד, הבהיל

איספאנטאר

espantar v.

172650

to be afraid, to panic, to be anxious, to be filled with fear

פחד, ירא, התירא, נבהל, נבעת, נחרד, נאחז פחד

איספאנטארסי

espantarse v. refl.

172670

scary, terrifying, frightening, horrifying, horrible, ominous

מפחיד, מבעית, מבהיל, מחריד, איום, נורא, מבשר רע

איספאנטאב'לי

espantavle adj.

172700

cowardly

פחדן

איספאנטיקוזו

espantikozo adj.

172710

fear, terror, awe, anxiety, panic; phobia

פחד, מורך לב, מורא, אימה, יראה, חרדה, בהלה; פוביה

איספאנטו

espanto m.

172720

cowardly, frightened; who casts fear

פחדן, מוג לב, מפוחד, פחדני; מטיל פחד

איספאנטוזו

espantozo adj.

172820

ספרד

איספאנייה

Espanya f.

172830

ספרדי; ספרדית

איספאנייול

espanyol m. & adj.

172840

נתן צורה ספרדית למילהי

איספאנייוליזאר

espanyolizar v.

172850

prominent, surprising, tangible

בולט, מפתיע, מוחשי

פ'ראפאן

frapán adj.

194010

spectacular, impressive

מרהיב, מרשים, רב רושם

פ'ראפאנטי

frapante adj.

194020

Far from us!

שלא נדע! רחוק מאתנו!

חוץ מן הפנים

huz min 'hapanim/huzmenapanim!(ebr.) interj.

217740

Hispanic

היספני

איספאניקו

ispániko adj.

230330

Hispanic

היספניסט

איספאניסטה

ispanista m.

230340

to give a Spanish character

נתן אופי ספרדי

איספאניזאר

ispanizar v.

230350

Hispanics

היספניות

איספאניזמו

ispanizmo m.

230360

ז'ודיאו-איספאנייול ר' ג'ודיאו-איספאנייול

judeo-espanyol cf. djudeo-espanyol

231670

קאמבאנה ר' קאמפאנה

kambana cf. kampana

236540

bell; horologe; nickname for punctual person

פעמון; אורלוגין; כינוי לדייקן

קאמפאנה

kampana f.

237360

church bell

פעמון כנסיה

קאמפאנארייו

kampanario m.

237370

ringer

פעמונר

קאמפאנירו

kampanero m.

237380

small bell; chatterbox

פעמון קטן, פעמונית; מצילה; קשקשן

קאמפאניאה

kampanía f.

237390

small bell

פעמון קטן, מצילה

קאמפאניקה

kampanika f.

237400

village, field, countryside; campaign, operation; harvesting

כפר, נאות דשא, שדה, אזור כפרי; מערכה, מבצע; אסיף, קציר

קאמפאנייה

kampanya f.

237410

blindly, without examining in depth

בצורה עיוורת, בלי לבחון לעומק

קאפ קאפאנה

kap kapana (t.) adv.

239870

trap; (metaphorically:) fraud, deception; indoor and crowded market (Salonica)

מלכודת, פח; בהשאלה: תרמית, רמיה; שוק מקורה וצפוף (שלוניקי)

קאפאן

kapán (t.) m.

240130

booth, hut, kennel

סוכה, צריף, מלונה

קאפאנה

kapana (it.) f.

240150

קאפאנג'ה ר' קאפאן

kapandjá (t.) cf. kapán

240155

upper window; chimney

אשנב עליון; ארובה

קאפאנדורה

kapandura (t.) f.

240160

a gypsy woman living in a hut

צועניה הגרה בסוכה

קאפאנירה

kapanera (it.) f.

240170

cloudy

מעונן

קאפאניק

kapanik (t.) adj.

240200

קאפאנז'ה/קאפאנג'ה ר' קאפאן

kapanja/kapancha (t.) cf. kapán

240210

slaughterhouse

בית מטבחיים

קאסאפאן

kasapán (t.) f.

244850

קאסאפין ר' קאסאפאן

kasapín (t.) cf. kasapán

244870

community, congregation, fellowship

קהל, קהילה, עדה, חברותא

קומפאניאה/נייה

kompanía/nya f.

262210

commercial/industrial company; close friends; guests

חברה מסחרית/תעשייתית; חברה, חברותא; אורחים

קומפאנלייאה

kompanyía f.

262220

partner, companion, wife, girl friend

בת זוג, בת לוויה, רעיה, חברה

קומפאניירה

kompanyera f.

262240

friend, colleague

חבר, רע, עמית

קומפאניירו

kompanyero m.

262250

קומפאנייו ר' קומפאנייונ

kompanyo (it.) cf. kompanyón

262260

friend

חבר

קומפאנייון

kompanyón (fr.) m.

262280

delicacies

מעדנים, דליקטס

קונפאנאז'י

konpanaje m.

266200

difficult to digest, causes constipation

קשה לעיכול, גורם עצירות

קונסטיפאנטי

konstipante adj.

267870

big cup (mockingly)

גביע גדול (בלשון לעג)

קופאנקה

kopanka f.

270680

a remote town in Macedonia - a nickname for an imaginary place that does not exist

עיירה נידחת במקדוניה - כינוי למקום דמיוני שאינו קיים

קולופאנסה

Kulopansa m.

280725

guilty

אשם

קולפאנטי

kulpante adj.

280800

a bunch, a band

חבורה, להקה

קומפאנייה

kumpanya (t.) f.

281290

marzipan

מרציפן

מאסאפאן

masapán m.

305880

אוקופאדור ר' אוקופאנטי

okupador cf. okupante

339740

occupant

כובש, תופס מקום

אוקופאנטי

okupante n.

339750

bread

לחם, פת

פאן

pan m.

348350

diaper

חיתול

פאנה

paná m.

348860

bread tray; bread distributor

מגש לחם; מפיצת לחם

פאנאדירה

panadera f.

348870

bakery

מאפיה

פאנאדיריאה

panadería f.

348880

baker; bread distributor

אופה, נחתום; מפיץ לחם

פאנאדירו

panadero m.

348890

honeycomb

חלת דבש, יערת דבש

פאנאל

panal m.

348900

Panama hat, straw hat

מגבעת פנמה, כובע קש

פאנאמה

panamá f.

348910

abscess; blister on the tip of the snout

מורסה, פארונקל; אבעבועה בקצה החוטם

פאנאריס/פאנאריז

panarís/panariz m.

348920

The Holy Virgin, icon, cross

הבתולה הקדושה, איקונין, הצלב

פאנאייה

panaya (gr.) f.

348960

bazaar

יריד

פאנאלייר/פאנאאיר

panayer/panaír (t./gr.) m.

348990

a merchant at the fair

סוחר ביריד

פאנאליירג'י/פאנאיירג'י

panayerdjí/panairdjí (t.) m.

349000

big belly

כרס גדולה

פאנג'ה

pancha (it.) f.

349010

satisfied, full of pleasure

שבע רצון, מדושן עונג

פאנג'ו

pancho adj.

349025

big-bellied (adj. )

בעל כרס, כרסתני

פאנג'ודו

panchudo (it.) adj.

349030

a pessimistic person who grumbles and complains constantly

אדם פסימי הרוטן ומתלונן בלי הרף

פאנדאקליי

pandakley (gr.) m.

349040

pendant

תליון

פאנדאנטיפ'/פאנדאנטיר

pandantif/pandantir (fr.) m.

349050

a type of Spanish pastry, sponge cake

פאן דה אספאנייה (פאן די ליאון) - סוג של מאפה ספרדי, עוגה ספוגית

פאנדילון

pandelón

349060

sweet buns

לחמניות מתוקות

פאנדיריקאס

panderikas f. pl.

349070

Miriam drum, tambourine

תוף מרים, טמבורין

פאנדירו

pandero m.

349080

sponge cake

עוגה ספוגית

פאנדישפאנייה

pandishpania m.

349110

beet

סלק אדום

פאנג'ה/פאנג'אר

pandjá/pandjar (t.) m.

349120

a small red beet

סלק אדום קטן

פאנג'יקה

pandjeka (t.) f.

349140

folding shutter

תריס מתקפל

פאנג'ור

pandjur (t.) m.

349150

without finishing, in a pending manner

בלי לגמור, באופן תלוי ועומד

פאנדו- אין פאנדו

pando- en pando adv.

349160

pantomime

פנטומימה

פאנדומינה

pandomina f.

349180

panel

פאנל

פאניל

pánel m.

349185

Pan-Hellenic

פאן-הלני

פאנאיליניסטה

panelenista m.

349190

Panhellenism

פאן-הלניזם

פאנאיניליניזמו

panenelenizmo m.

349200

breadbasket, bread container

סל לחם, מיכל לחם

פאניר

paner m.

349210

block

גוש

פאניט

panet m.

349220

פאניטיריאה ר' פאנאדיריאה

panetería cf. panadería

349230

פאניטירו ר' פאנאדירו

panetero cf. panadero

349240

breadbasket

סל לחם

פאניטיירה

panetiera f.

349250

bun

לחמניה

פאניזיקו

paneziko m.

349260

פאנפ'ליטו ר' פאמפ'ליטו

panfleto cf. pamfleto

349270

swindler

נוכל, רמאי

פאנגאלוז

pangaloz m.

349280

lazy

נרפה, עצלן, בטלן

פאנחאראם

panharam m.

349290

פאניק ר' פאניקה

panik (fr./t.) cf. pánika

349300

panic

תבהלה, בהלה, חרדה, פניקה

פאניקה/פאניקה/ו

panika/pánika/o f./m.

349310

panic sower

תבהלן, זורע בהלה

פאניקייור

panikyor m.

349320

basket

סל, טנא

פאניר/פאנירי

panir/paniri m.

349330

Pan-Islamic

פאן-איסלאמי

פאניסלאמיסטה

panislamista m.

349340

Pan-Islamism

פאן-איסלמיות

פאניסלאמיזמו

panislamizmo m.

349350

פאנז'אר ר' פאנג'אר

panjar (t.) cf. pandjar

349360

a sign, board, announcement

שלט, לוח, מודעה

פאנקארטה

pankarta f.

349370

failure, malfunction

כשל, תקלה

פאן

panne (fr.) f.

349375

panorama

מראה כללי, נוף, פנורמה

פאנוראמה

panorama f.

349380

panoramic

פנורמי, של נוף

פאנוראמיקו

panorámiko adj.

349390

(in childish language:) hits in the butt

(בלשון ילדותית:) מכות בטוסיק

פאנפאן

panpán m.

349400

stomach, abdomen

בטן, כרס

פאנסה

pansa f.

349410

to dress a wound

חבש פצע

פאנסאר

pansar (fr.) v.

349420

violet, pansy

אמנון ותמר (הפרח)

פאנסי

pansé (fr.) m.

349430

pension

פנסיון, בית הארחה, פנימיה; פנסיה, קצבה

פאנסייון

pansión (fr.) m.

349440

pensioner

גמלאי, פנסיונר; תלמיד פנימיה; אורח בפנסיון

פאנסייונארייו

pansionario (fr.) m. & adj.

349450

פאנסייוניר ר' פאנסייונארייו

pansioner (fr.) cf. pansionario

349460

a bandage,

תחבושת, אגד

פאנסמאן

pansmán (fr.) m.

349470

pants, trousers

מכנסיים

פאנטאלון/ניס

pantalón/es m.

349480

men's tailor; suit merchant

חייט לגברים; סוחר בחליפות

פאנטאלונירו

pantalonero m.

349490

fabric for pants

בד למכנסיים

פאנטאלוניק

pantalonik m.

349500

pantheist

פנתאיסט

פאנטיאיסטה

panteista m.

349510

pantheism

פנתאיזם

פאנטיאיזמו

panteizmo m.

349520

pantheon

פנתיאון

פאנטיאון

panteón m.

349530

panther

פנתר

פאנטירה

pantera f.

349540

slippers

נעל בית, אנפילאה

פאנטופ'לה/פאנטופ'לה

pantofla/pantufla f.

349550

a kick with slippers

בעיטה בנעל בית

פאנטופ'לאדה/פאנטופ'לאדה

pantoflada/pantuflada f.

349590

to plod along in slippers; to pursue adventures of secondary importance

השתרך בנעלי בית; רדיפה אחר הרפתקאות טפלות

פאנטופ'ליאר/פאנטופ'ליאר

pantoflear/pantuflear v.

349600

lustful, lewd, adulterous; manufacturer/seller of slippers

תאוותן, שטוף זימה, נואף; יצרן/מוכר נעלי בית

פאנטופ'לירו/פאנטופ'לירו

pantoflero/pantuflero m.

349610

pantomime

פנטומימה

פאנטומימה

pantomima f.

349620

Pan-Turkism

פאן-תורכיזם

פאנטורקיזמו

panturkizmo m.

349630

squinting

פוזל

פאנוש

panush adj. & m.

349640

a diaper; sanitary napkin; wedding night sheet (shown in the morning)

חיתול; תחבושת הגיינית; סדין ליל החופה (המוצג עם בוקר)

פאנייאל

panyal m.

349650

draper

סוחר בדים

פאניירו

panyero m.

349680

underpants; clothes

תחתונים; מלבושים

פאנייטיס

panyetes m. pl.

349690

bandages

תחבושות

פאנייקוס

panyikos m. pl.

349700

fabric; clothing

בד, ארג, אריג; לבוש

פאנייו

panyo m.

349710

handkerchief

מטפחת

פאנייואילו

panyuelo m.

349790

gluttony

זלילה, גרגרנות

פאפאניסייו

papanisio m.

349970

participant

משתתף

פארטיסיפאנטי

partisipante n.

354090

פאטאלון ר' פאנטאלון

patalón cf. pantalón

356990

פאטאלונירו ר' פאנטאלונירו

patalonero cf. pantalonero

357000

פאטוקלאס ר' פאנטופ'לאס

patuklas cf. pantuflas

358030

worrying, causing concern

מדאיג, גורם דאגה

פריאוקופאנטי

preokupante adj.

379770

champagne

שמפניה

שאמפאניה

shampania f.

428580

winery

יקב

שאראפאנה

sharapaná (t.) f.

428840

שפאנייה ר' איספאנייה

Shpanya cf. Espanya

431690

שפאנייול ר' איספאנייול

shpanyol cf. espanyol

431700

ספאנדיר ר' איספאנדיר

spandir cf. espandir

444500

ספאנטאר ר' איספאנטאר

spantar cf. espantar

444510

ספאנייול ר' איספאנייול

spanyol cf. espanyol

444520

Spanish, Hispano, Ladino

ספניולית, איספניולית, לאדינו

ספאנייוליט

spanyolit f.

444530

to try to impress and cause envy by displaying wealth/power

ניסה להרשים ולגרום קנאה על ידי הצגת עושר/עוצמה

טאפאניאר

tapanear v.

453330

to be dazzled by the display of wealth and splendor, to yield to magic and dishonored temptation

הסתנוור מהצגת עושר ופאר, נעתר לפיתוי קוסם ובלתי מכובד

טאפאניארסי

tapanearse v. refl.

453340

mint; bank; a bustling and chaotic place

מטבעה; בנק; מקום הומה ומלא אנדרלמוסיה

טאראפאנה/טאראפאני

tarapaná/tarapané (t.)

453970

timpani; the eardrum

תוף הדוד; עור התוף

טימפאנו

tímpano m.

461870

ammunition and explosives warehouse

מחסן תחמושת וחומרי נפץ

טופאני

topané (t.) f.

465910

a find, something that was found/discovered; invention

מציאה, דבר שמצאוהו/גילוהו; המצאה

טופאנסה

topansa f.

465920

טופייאני ר' טופאני

topyané (t.) cf. topané

466350

trap; cupboard, chest of drawers

פח, מלכודת; ארון, שידה

טראמפאנה

trámpana f.

468800

deceit

רמיה, נכלים

טראמפאנטושו/טראמפאנטוז'ו

trampantosho/ojo m.

468810

טראמפאטושאס ר' טראמפאנטושו

trampatoshas cf. trampantosho

468820

sickle

מגל

טראפאן

trapán m.

469580

sickle, scythe

מגל, חרמש

טריפאן

trepán (gr.) m.

471680

to reap; to make a head surgery

קצר; לנתח ניתוח ראש

טריפאנאר

trepanar (gr.) v.

471700

טריפון ר' טריפאן

trepón (gr.) cf. trepán

471740