Back to main page of Maaleh Adumim Institute                             tornar a la pajina prinsipal del Instituto

   Back to main page of the dictionary    tornar a la pajina prinsipal del Trezoro

 

Searching the dictionary

Bushkida - ladino 

English search

Bushkida - inglez

Idioms

Lokusiones

Popular l.

L. popular

Proverbs

Refranes

Coplas

Koplas

Liturgic l.

L. relijioza

Bible and Midrash

Biblia i Midrash

Nobels and press

Novelas i Periodizmo

Lexical samples

Enshemplos leksikales

Classicism

Klasika

Shortening table

Abreviasions

 



 

 

 

Entry presentation
Prezentasion de la entrada

 

Entry No. 287740

entrada numero 287740

leche f.

milk

dientes de leche

שיני חלב

el dotor le korto la leche

הרופא אסר עליו שתית חלב

ermanos de leche

אחים לשד, שינקו מאותו שד

kaminos de leche i miel!

'דרך צלחה'' (באירוניה), שלום ולא התראות!

kitar la leche

לגמול תינוק מיניקה

la mar esta leche

הים חלק ורוגע

la tela de la leche

שמנת החלב (שצפה על החלב)

le abasho la leche

על אשה מיניקה: שדיה מלאו חלב

leche agra

חלב קרוש, לבן (רוויון)

leche de madre i ija

חלב של אם ובתה מניקות - תרופה עממית להשכנת שלום בין שני בני אדם

leche kortada

חלב שהחמיץ

se izo todo leche i miel!

המריבה חלפה וחזרנו להיות ידידים!

se kortó la leche

החלב התקלקל

se le fuyo/travo/korto la leche

(על אשה מינקת:) חדל חֲלָבָהּ

tierra manan leche i miel

ארץ זבת חלב ודבש

todo está leche

הכל זך ונקי כחלב



Lexical samples / Enshemplos leksikales


hair ke te se faga komo la leche ke te dio tu madre

estas vezinas s'estan kitando los ojos, se les kiere dado leche de madre i fija

kien te dio leche te dio fiel, kien te dio pachas te dio miel

Mansevo de la leche (Moscona)

A estos pleitezes kere dado leche de madre i ija (Moscona)



Proverbs / Refranes


Il ke te dio leche te dio fyel, il ke te dio piernas ti dio miel

Despues de peshe, tosigo es la leche

Le 'sta akesheyando komo la moshka en la leche

Prime darles leche de madre i ija

Kaminos de lechi i miel, kaminos buenos

Es komo la vaka, ke da muncha leche, ma da el tepene i la vierte toda

Su ermozura es, la leche i la sangre



Coplas / Koplas


La su kara alva klara komo leche en la sangre (Donme, sig 18)

Sutlach i kozas de leche a el ken kome le aproveche; a dormir ke no se eche, ke no es ansí el dever. (Mandjares de Purim, sig. 18)



Bible, Mishna, Midrash / Biblia, Mishna, Midrash


lavo en el vino su vestido, i en la sangre de uvas su kuvierta. Los ojos vermejos de vino, i los dientes blankos de leche. (Biblia, Const. 1873)

lavo en el vino su vestido, i en la sangre de uvas su kuvierta. Los ojos vermejos de vino, i los dientes blankos de leche. (Biblia, Const. 1873)

El demando agua, i eya le dio leche, en plato de novles, prezento manteka. (Biblia, Const. 1873)

Manteka de vakas, i leche de ovejas, kon grosura de karneros, (Biblia, Const. 1873)



Novels and press / Novelas i Periodizmo


ma komo azer kon la kriatura? eya esta en mi morada, yo le izi bever esta manyana leche kon mamadera (El prove doktor, Const. 1904)

en una konversasion de intimos el fue mizmo asta dezir: [...] ke se vaiga a Yerushalayim , estonses veresh komo todos los echos de la sivdad kaminaran leche i miel (La Epoka, Sal. 1900)



Popular literature / Literatura popular


Ke mas esta leche non entra'n vuestra boka. (Blanka Flor)



Popular mascots and remedies / Segulot i Melezinas populares


segula para ken ke non a eya leche: ke tome fojas de parera ke las kuzine kon leche de kavra i ke beva la mujer tres dias al areo en la manyana antes ke koma i le verna a eya leche (manus. Papo, Sarajevo 1840)

segula para la mujer ke se le murio la kriatura en la tripa: ke le den a bever leche de mujer otra i luego en su bever lo echara (manus. Papo, Sarajevo 1840)

segula para la mujer ke tiene huerte parto: ke beva lo blanko del guevo kon leche de mujer (manus. Papo, Sarajevo 1840)

segula para la mujer ke tiene huerte parto: ke le aboke la kavesa para abasho asta su tripa o ke le den a bever un findjan de leche de mujer otra (manus. Papo, Sarajevo 1840)

segula para la mujer ke tiene huerte parto: ke le den leche de perra mesklada kon agua a bever i luego sarla la kriatura tanto bivo tanto muerto (manus. Papo, Sarajevo 1840)

segula para leche de beema ke se le danyo la leche: ke la safumeen kon gueso de kavayo o kon gueso de peger (manus. Papo, Sarajevo 1840)

segula para muchiguar la leche de la mujer: ke tome miel de uvas i manteka i alfinike i ke los kayente a eyos i ke los beva en kada dia demanyana asta 9 dias (manus. Papo, Sarajevo 1840)

segula para mujer ke non le abasha leche: ke incha agua de dos huentes i de un arroyo i ke se lave sus pechos (manus. Papo, Sarajevo 1840)

segula para mujer ke non le abasha leche: ke tome simiente de lino i ke lo muela i ke lo de kon agua kayente o kon miel i ke beva (manus. Papo, Sarajevo 1840)

segula para saver si la mujer esta prenyada de ijo o ija si metera de su leche en un atuendo de agua si se fondera la leche es zahar i si no es nekeva gam el zahar aflaka la mujer en demaziado (manus. Papo, Sarajevo 1840)

segula para una mujer ke se le perdio su leche: ke kuzine lentejas kon raki o kon vino i ke le de a bever (manus. Papo, Sarajevo 1840)

segula para una mujer ke se le perdio su leche: ke tome unyas de la mano derecha i de el pie derecho de la vaka i ke las keme bien i ke le de a la mujer a bever i le tornara su leche (manus. Papo, Sarajevo 1840)

Segula si le entro algun baal hay en la oreja ke se meta algo dulse komo asukare o leche i si es ke esta ainda bivo el baal hay ke lo maten kon kozas saladas komo dezir urina o kon kozas amargaskomo dezir fyel i komo asemejante (manus. Papo, Sarajevo 1840)

Segula kuando el onbre esta kansado de sus pies por el kamino es bueno por untar kon leche de korso en los tabanes de los pies i ke sea kayente ke al yede de esto se le ara su kuero gordo i non se kansara (manus. Papo, Sarajevo 1840)

Segula para avrir la maká: ke tome sevoyas ke las korte a migajikas chikas i ke la kuzine a eya kon leche asta ke se amoyese i ke meta en el grano i se avrira i esto aprovecha para todo modo de ferida ke en el mundo (manus. Papo, Sarajevo 1840)

Segula para kitar la tela de el ojo: ke beva 3 manyanas leche de vaka (manus. Papo, Sarajevo 1840)

Segula kuando guele la tripa: ke tome pan kozinado kon leche i tanbien safran tov i lo blanko del guevo i ke kozine todo endjunto kon la leche i ke se meta en la tripa (manus. Papo, Sarajevo 1840)

Segula para el ke urina sangre o ke eskara sangre ke beva leche de almendras (manus. Papo, Sarajevo 1840)

Segula para las chinchas: ke unte por los burakos leche de beema (manus. Papo, Sarajevo 1840)

Refua para el ke tiene mal de piedra i pasion: ke se meta leche de mujer kon miel i tanbien ke beva i se le dezmenuzara la piedra (manus. Papo, Sarajevo 1840)

tres bevrajes son asurim si kedaron destapados: el agua i el vino i la leche i resto de bevrajes son mutarim (manus. Papo, Sarajevo 1840)

para saver si la mujer prenyada va a parir ijo o ija: kuando esta de ocho mezes a su prenyes ke tome de la leche ke le sale de sus pechos i ke eche 1 pinga i un panyo de lino blanko i ke lo meta en el sol asta ke se seke el panyo i despues arremojara el panyo e lugar de la leche sin agua para azer pasar la mancha de la leche i despues ke ya se arremojo bien ke mire si keda al derredor de la mancha asenyalado en el panyo del lino preto i en medio blabko - es ijo; i si keda komo mancha amaria todo se abolta por blanko es ija (manus. Papo, Sarajevo 1840)

segula para la mujer ke se le perdio de eya la leche me-hamat de alguna hazinura o alguna koza otra, o ke no tiene leche del todo i envelunta para traer la leche a sus pechos: ke tome 15 o 20 granos de fijones i ke los muela komo arina i ke meskle kon miel i ke koma de esto 2 o 3 dias i le verna la leche a sus pechos komo aroyo i es baduk u-menuse (manus. Papo, Sarajevo 1840)

[segula para prenyes]: ke tome leche de perra, ke se lave la erva i ke sea meshamesh kon eya luego i aprovechara` i tiene demenester de azer esto munchas vezes (manus. Papo, Sarajevo 1840)

para mover: ke beva leche de perra i movera luego (manus. Papo, Sarajevo 1840)

para tirar los par'oshim, las pulgas, de kaza: toma leche de azna o leche de lonso o leche de sierva, i untaras un palo en dita leche i lo enfikaras enmedio de kaza i se apanyaran ayi todas las pulgas (manus. Papo, Sarajevo 1840)



The Sepharadic cuisine - recipes / El Gizado Sefaradi – Rechetas


213

MAKARON KON KEZO I LECHE AL ORNO