Back to main page of Maaleh Adumim Institute                             tornar a la pajina prinsipal
del Instituto
Back to main page of the dictionary tornar a la pajina prinsipal del Trezoro
| 
 Entry presentation | 
Entry No. 92030
entrada numero 92030
| dar v. | to give, to bestow; to donate; to ring; to strike; to expand (garment, shoe); (when appears after the verb :) to cause, to do | 
| alma no te puedo dar | אין לי דבר לתת לך | 
| asegún le da | 'איך שבא לו'' - אימפולסיבי | 
| ay le dió | זה השגעון שלו, אינו מסוגל לצאת מזה | 
| da angustia | מעורר גועל | 
| da i fuy | תן רמז והרפה | 
| dado i mamado | מיידי, ''אמר ועשה'' | 
| daki te bezaré la mano | 'תן ואשק את ידך'' - נאמר ע''י קשיש לצעיר שפגע בו | 
| dalde! | תן לו באבי אביו! בלי רחמים! | 
| dale dale | לכל היותר | 
| dale ke bole | הרפה ממנו, אל תשים לב, אל תדאג | 
| dale ke dale! | קריאת עידוד: הרבץ בו; בסופו של דבר; יהיה אשר יהיה | 
| dale ke no son tus karnes | נאמר במרירות כלפי מי שמכה בלי הצדקה: ''הכה בו, כי אין זה בשרך'' | 
| dale tu dale yo | בסיוע הדדי, ''קצת אתה וקצת אני'' | 
| dando i tomando | ויכוח, התפלמסות | 
| dar (de) los guesos en la mano | להכות בצורה קשה | 
| dar a entender | להסביר | 
| dar a komer | לשחד, לתת שלמונים | 
| dar a komer kon kuchara | להסביר ''ברחל בתך הקטנה'' | 
| dar a la luz | להופיע, לצאת לאור, להוציא לאור | 
| dar a la mar/a la montanya | פונה אל הים/ההר | 
| dar a la shkola | לרשום ילד לבית ספר | 
| dar a mano | לתת יד למעשה לא כשר | 
| dar a matikales | לתת בקמצנות | 
| dar a pensar | לפקפק, להטיל ספק | 
| dar a punyados | לתת ברוחב לב | 
| dar a saver | להודיע, ליידע, להביא לידיעת | 
| dar a uno de debasho | להשפיל מישהו לעומת מישהו אחר | 
| dar asanabukata (t.) | להכות בלי רחם | 
| dar atrás | להחזיר | 
| dar de las suyas | ללכת עם מישהו, להיות לצידו (בדיפלומטיה, בחנופה) | 
| dar de pasada | לסלוח, לשכוח, לעבור לסדר היום | 
| dar de puntos | להכנס לדקדוקי עניות | 
| dar de si | לתת באופן ספונטני מבלי שיבקשו | 
| dar de todo korasón | לתת עם כל הלב | 
| dar de tripa | לגרום בעתה, להבעית | 
| dar de tu | לדבר באופן מקורב, ישיר (ולא בפניה של גוף שלישי) | 
| dar de vera | לא להתייחס | 
| dar diente | להפריז באכילה | 
| dar djoab (t.) | למלא התחייבות | 
| dar dos pasos | לצאת לטייל | 
| dar el alma al Dio | לחוש עייפות גדולה | 
| dar el alma por | לתת את הנשמה בשביל, להתאוות מאוד למשהו | 
| dar el dalkavo reflo | להוציא את נשמתו, למות | 
| dar el korasón | לחוש בלב שמשהו עומד לקרות | 
| dar el tiempo | לתת למישהו את הזמן הנדרש לעבודה מבלי ללחוץ ולהתעצבן | 
| dar el tutush (t.) | להצית, להבעיר | 
| dar empesijo | להתחיל, לפתוח מהלך | 
| dar emprestado | להלוות; ללוות | 
| dar en basho | לנשל, להרחיק; לתת ליפול; לאכול עד תום | 
| dar en mano | להסגיר סוד; להלשין, למסור | 
| dar en tierra/dar la nave en tierra | להביא לידי הרס | 
| dar enriva | לשלם למעלה מן הערך | 
| dar fiero | לגהץ | 
| dar fruto | לשאת פירות (רווח) | 
| dar get (ebr.) | להתגרש, לתת גט | 
| dar haber (t.) | לספר, להודיע, לבשר | 
| dar haftuná (ebr.) | להכות, לתת מכות | 
| dar i aver | לשאת ולתת | 
| dar i tomar | לעשות עסק; לשאת ולתת; להתווכח; בליסוף, עד זרא | 
| dar kamino | לתת ללכת, לשלח | 
| dar kara | להראות פנים נעימות למי שלא מגיע לו | 
| dar kefazer | לספק תעסוקה | 
| dar keshas | להתלונן | 
| dar kidushín (ebr.) | להתחתן | 
| dar kom'al puerko en basho | להטיח לארץ באלימות | 
| dar kon intereso | להלוות בריבית | 
| dar kon kuchiyo/kon navaja | לדקור בסכין | 
| dar kon mano larga | לתת ביד נדיבה | 
| dar kon tofek (t.) | לארוב למשהו ולקנותו במחיר גבוה | 
| dar konto | לתת דין וחשבון | 
| dar koraje | לעודד | 
| dar kozes | לבעוט | 
| dar la alma | להוציא את הנשמה, למות | 
| dar la dimisión | להתפטר, להגיש התפטרות | 
| dar la kulpa | להאשים | 
| dar la mala vida | לענות להציק | 
| dar la sangre a alguno | להכיר באבהות | 
| dar las enbuenoras | להפרד (לפני נסיעה), לאחל דרך צלחה | 
| dar las grasias | להודות | 
| dar las keshas | להתאונן, להתלונן | 
| dar las lores | לתת שבח, לשבח, להביע נאמנות | 
| dar lenya | להכות, לנהוג באלימות | 
| dar meoyo | לייעץ עצות טובות למראית עין | 
| dar palmas/palmadas | למחוא כפים, לתת תשואות | 
| dar para detener | להשהות ולעכב מישהו | 
| dar para pitas i para panes | להכות מכות נאמנות | 
| dar parás (t.) para pelear | לחפש תואנות לריב ולהתכתש | 
| dar paso | לתמוך ב-, לגונן; לסייע למישהו להתקדם | 
| dar patadas | לרקוע ברגליים; לדרוש דבר מה בתוקף | 
| dar pena | להטריד, לייגע | 
| dar permisión | לתת רשות | 
| dar po | להקדיש תשומת לב, לתת כבוד | 
| dar por eskrito | לתת אישור, להסכים בכתב | 
| dar salida a alguno | בא לו צורך להשתין או לשלשל | 
| dar saltos | לקפוץ משמחה | 
| dar sehorá/sar | לגרום עצב ועגמת נפש | 
| dar solansas | לדבר לעצמו; להתהלך הלוך ושוב | 
| dar tiempos | לתת ארכה לתשלום חוב | 
| dar todo en basho | לנטוש בכעס, לזרוק הכל לעזאזל | 
| dar un punyo | לתת אגרוף | 
| dar una mano | לתת יד, לעזור | 
| dar utí | לגהץ | 
| dar vidas negras | למרר את החיים בלי הרף; לנזוף ולגעור בלי הרף | 
| dar ziyetes (t.) | לגרום סבל | 
| diense el Dio | יהי רצון ש.. | 
| diera el Dio ke | בעזרת השם | 
| diez dan! | 'נותנים עשר!'' - הכרזת הכרוז במכירה פומבית (או במכירת עליות בביהכ''נ) | 
| el Dio ke de! | שאלוהים יגשים זאת! | 
| el Dio ke te de! | שאלוהים יתן לך! (לעני: אני אינני יכול לתת לך) | 
| el Dio le dio | אלוהים העשיר אותו | 
| el Dio no de/no mos de/ no mos de el Dio! | שאלוהים לא יעמידנו בנסיון! | 
| el Dio no tiene ke dar otro | כדבר הזה לא יראנו עוד אלוהים | 
| el dar de la ora | הצורה שבה מכריז השעון על השעה | 
| el dar de la puerta | חבטת דלת | 
| el guerko me dio en las manos | השטן הסית אותי לעשות זאת | 
| esta ropa da | הבד הזה מתרחב | 
| estar dado en el ala | אינו חש בטוב | 
| estar dale dale | לא לחדול לדבר | 
| estar dale ke dale | לשנן, לחזור בלי הרף כדי להחדיר לזכרון | 
| estar dando i tomando | לשאת ולתת, להחליף דעות, להתפלמס | 
| kon mi le dio | רב אתי בלי סיבה | 
| kuanto me das por ir i venir | האם כדאי היה לשלם כל כך הרבה עבור דבר כה פעוט? | 
| la ora dio tres | האורלוגין השמיע שלוש | 
| la ora está dando dos | השעון מצלצל שתים | 
| le dio dos anyos enriva | אבד עליו הכלח | 
| lo ke se da se toma | לפי נכונותך לשלם יהיה ערך מה שתקבל (עבור איכות טובה יש לשלם!) | 
| los dados son tomados | להחזיר למישהו כגמולו | 
| ni da ni toma es kom'al vidro | אינו קולט דבר | 
| no dar buena espina | לגרום ספקות ופקפוקים | 
| no dar por uno un devente blanko | להיות משוכנע שהוא הולך למות | 
| no me da el korasón | לא מושך את ליבי | 
| onde da onde toma | קופץ מעניין לעניין | 
| por ... te lo do | אני מבטיחך שהוא הינו | 
| por aki están dando | כאן מחלקים! (קריאה לקרואים להתקרב למזנון ולהתכבד) | 
| por muy onesto te lo do | אני מבטיחךשהוא אדם כן וישר | 
| tener dar i aver kon uno | להיות ביחסי מסחר עם מישהו | 
| ya es dado | כך נהוג, זוהי המסורת | 
Lexical samples / Enshemplos leksikales
| dale dale avía sien prezentes, manko i no mas (Nehama) | 
| no es tanto viejo asegún parese: dale dale terna sikuenta anyos (Nehama) | 
| en una ora adientro, dale tu dale yo mos mudimos de kaza (Nehama) | 
| dale tu dale yo, entre avrir i serrar el ojo mos lambimos la oya de dulse (Nehama) | 
| un pedrisko komo el Dio no tiene ke dar otro (Nehama) | 
| dar melezina (Nehama) | 
| dar i guadrar no es dar (Nehama) | 
| no uvo ke dezir, ya se disho, ya se fizo; dado i mamado (Nehama) | 
| en el kampo de konsentrasion de Bergen-Belsen se dava el alma por un punyadiko d'asuká (Nehama) | 
| se kijo dado el alma al Dio para suvir sien eskalones (Nehama) | 
| kuando el padre da al fijo, ríe el padre, rie el fijo,- kuando el fijo da al padre, yora el padre, yora el fijo (Nehama) | 
| kien da, el Dio le da (Nehama) | 
| kien da su bien en vida, merese apedreado (Nehama) | 
| kien da i toma le sale la korkova (Nehama) | 
| te dan, toma; t'aharvan, fuy (Nehama) | 
| parese ke ya s'inchó de liras, kuando se mira bueno se ve ke, dale ke dale, kita el pan del día (Nehama) | 
| meterse al fecho dale ke dale (Nehama) | 
| kien da en primero da kon miedo; kien da segundo da kon gusto (Nehama) | 
| kien da a la puerta siente su repuesta (Nehama) | 
| dar grasias al Dio (Nehama) | 
| por azno te lo do (Nehama) | 
| al bovo i al loko asegún les da (Nehama) | 
| no me kiere por amigo, le daré enriva, yo lo kiero manko (Nehama) | 
| diense el Dio ke se averiguen muestros dezeos (Nehama) | 
| kien diense ke estuvieramos en su lugar! (Nehama) | 
Proverbs / Refranes
| Dame godrura te dare ermozura | 
| Gudruras ke me de el Dio, ermoza me ago yo | 
| Dale ke le daras, guay ke de si no ay, de su mano no ay | 
| Ay dar, ay saludar | 
| El Dio la dio, el Dio la tomo | 
| Dalelde a Sara, ke venga mi sira | 
| Kuanto mi dash por yir i vinir | 
| Ken da poko, da de la alma | 
| Dientes de kavayo ke tenga, igine no le vo dar or azer esto | 
| El konsejero da konsejo para mal | 
| El ke non da sedaka del todo por seguro es atavanado | 
| Djoha yevava bogos al banyo, los suyos los dava a yevar | 
| Dame alas para bolar | 
| El Dio da barvas al ke no tiene keshadas | 
| Kuandu uno bushka mas de lo ke merese, pierdi i akeyu ke li davan | 
| Mas da el duro ke el deznudo | 
| Lo das enbasho salta komo el karpus | 
| Dame al gato por kompanya | 
| Dar el guevo sin la yema | 
| Ni dar ni haver, ni mujer de mantener | 
| Kontentate kon la parte ke te dio el Dio | 
| El ken no tiene kreyaturas va yorando se inyerva kon el Dio porke no le esta dando | 
| El loko da, el meoyudo toma | 
| Das al vidro guay del vidro, das a la piedra guay de la piedra | 
| El ke viene sin yamar, no le dan lugar | 
| D'ayi li dio la tos a la gayina | 
| Ken no da kon Israel, peka kon Ismael | 
| Madre i ija por dar i tomar, son amigas | 
| Dame una boka en prestado | 
| Ke karar ke me den, guay de mi ke non tengo | 
| El kavod es de kien lo da, no de kien lo toma | 
| Dami mioyu, ti dare kashko | 
| Ken te dio pachas, te dio mieles | 
| Ken mi dio al padri, ke non mi de al ijo | 
| Damos i damos kon la pendola en la mano | 
| El Dio ke no de ni al perro de la kaye | 
| Le dan el pie kiere i la mano | 
| El Dio da la yaga, da i la melizina | 
| Dami migas ti dare amigas | 
| Kon parientes ke no tengas dar i aver | 
| En tomar i dar es fasil de yerrar | 
| Dar kon las manos, tomar kon los pieses | 
| Ande la da, ande la toma | 
| Donde las dan, las toman | 
| Lo ke me dan ya es viejo | 
| Da onor ke te den onor | 
| Mas vale no prometer ke prometer i no dar | 
| Dar i tomar sale korkova | 
| El mundo esta en dos ruelas, dar i tomar | 
| Kuando ay dar sos bueno | 
Clasic poetry and drama / Poezia klasika i Drama
| los mira i nunka les da su repuesta. (Gaon, Poezias) | 
| Amanyana kale ke le de una repuesta, ke repuesta ke le de? (Rinio, 1906) | 
Coplas / Koplas
| Disho:''Non le demos muerte, vendamoslo a los moros (Poema de Yosef) | 
| pimienta i mucha espesia ke no le diera durera (Gizados de berendjena, siglo 18) | 
| Dame tu un rijo ke onra dare (Purim, De-Fes, sig. 18) | 
| dibur bueno a eya le davan: si sus mitsvot eya guadrava de la shehina se aprovechava kuando torna a la tierra (Tarika, Shira Hadasha, Izmir 1861) | 
Religious literature / Literatura relijioza
| siendo vos izo favor el Sh.-Yit. de darvos alma santa ke es venida de lugar alto (Meam Loez Bereshit) | 
| siendo kijo akortar kon dar aentender muncha sensia kon pokas palavras, (Meam Loez Bereshit) | 
| Vinieron delantre de el i le rogaron ke le diera tikun para akel ombre. (Shivhe 'ha-Ari, 1911) | 
| Por razon ke kuando un haham se da la pena por konponer algun livro, tanto mas por sus provechos i por azerles saver lo ke no saven, (Lel Shimurim, 1819) | 
| Ansi entenderan todo el puevlo ke tora shebijtav i tora shebealpe todo es una, todas son dadas de boka del Sinyor del mundo por mano de Moshe rabenu, (M''L Kantar de los Kantares,1899) | 
| el Sh.Yit. da sensia a los savios i saver a los savientes entendimiento (Hovot 'ha-Levavot, Const. 1569) | 
| Ke kuando metio el pie sovre el primer eskalon vino un leon i le dio en la pierna i lo malferio i lo izo kosho (Meam Loez Ester, Izmir 1864) | 
| en akeya ora disho: Eliyau, le keremos mos verna en esta ora, i apunto le aparesio delantre de el i le  | 
| un dia en su enbeleko en su iyun se asuvio al sitoh i estava  | 
| I yo vengo por  | 
| si el Sh.Yit. les  | 
Bible, Mishna, Midrash / Biblia, Mishna, Midrash
| me determini ke mi boka no traspase. (Biblia, Const. 1873) | 
| Porke no enveluntas sakrifisio, ke si no, yolo daria (Biblia, Const. 1873) | 
| Dio a Penina su mujer i a todos sus ijos i ijas porsiones (Biblia, 1873) | 
| I se alevanto Avraam demanyana i le eskrivio get pturin a Agar i le dio el get en su mano (P. R. Eliezer,1876) | 
| I iziste ke mis enemigos me dieran la espalda, mis aborresedores, i los taji (Biblia, Const. 1873) | 
| Trono de los sielos A', eg el Altisimo dio su boz (Biblia, Const. 1873) | 
| e dixeron: dartehemos a nuestro padre Abrahan; e dixoles: condepnado es ante mi, que quando le dixe: 'toda esta tierra que tu vees a ty e a tu generaҫión la dare', (Midrash aseret adibrot, manus. Sig 15) | 
| i tomo de su fruto i komio i dio tabien a su marido kon eya i komio i fueron aviertos ojos de anbos eyos (Biblia, Const. 1547) | 
| i disho: si daras prenda asta tu enbiar, i disho: ke la prenda ke dare a ti? i disho: tu siyo i tu manto i tu vara (Biblia, Const. 1547) | 
| i tomo senyor de Yosef a el i diolo en kasa de la karsel lugar ke presos de el rey enkarselados (Biblia, Const. 1547) | 
| i tomava a las uvas i esprimia a eyas en vaso de Par'o i dava a el vaso sovre palma de Par'o (Biblia, Const. 1547) | 
| el Sh.Yit. bendisho a Noah i a sus ijos i les dio sus matanot a kada uno i les izo eredar las tierras (P. R. Eliezer, 1876) | 
| los ke suvian para dar los kierpiches suvian por la parte de mizrah i kuando los davan abashavan por la parte de maarav (P. R. Eliezer, 1876) | 
| le duele la kavesa – ke se le asemeje komo ke lo dieran en la karsel ([Mishnayot], Seder Maamadot, Viena 1821) | 
| tambien a todas las palavras ke avlaren non des a tu korason, para ke no oigas a tu siervo maldiziente (Biblia, Viena 1841) | 
| I si estender se estendiere en el kuero, entonses el saserdote lo dara por enkonado; yaga es. ( Biblia, Const. 1873) | 
| I el saserdote lo mirara al dia seteno, i si estender se uviere estendido en el kuero, el saserdote lo dara por enkonado; yaga de lepra es. ( Biblia, Const. 1873) | 
| I tu, mi senyor rey, los ojos de todo Yisrael estan sovre ti, para ke les des a saver kien se a de asentar sovre la siya de mi senyor despues de el. (Biblia, Const. 1873) | 
| i nozotros te  | 
| Ma si no me lo podieresh deklarar, vozotros me  | 
| i despues ke komieron les dieron a kada una una sidra, i les  | 
| I tornaron los mensajeros, i  | 
| Venid pues agora, i entraremos, i  | 
Novels and press / Novelas i Periodizmo
| Lo ke estava dando en ojo a la entrada, era ke avia el violonisto Bora G?ler a la siedra de la Teva, i a parte la muzika Klezmer muy diferente. (Shalom, 2007) | 
| Mi amigo no me dava nunka esplikasiones. (El Princhipiko, 2010) | 
| un presio vos vo a dar, si vos konviene va bien, tanto ke no, ya me esto indo. (Hamal Izidor, Istanbul 1930) | 
| el dio un fuerte rempushon a la djente ke estavan a su lado i se echo sovre la karosa por echar la karta a los pies del rey (El rey i el shastre, Yerushalayim 1925) | 
| la kampana dava el senyal de partensia, Antonio saludava de nuevo a su mujer i abashava del vagon, el treno se metia en kamino (El prove doktor, Const. 1904) | 
| Los guesos del muerto dieron komo tarakas (Mujer kriminala, Tel Aviv 1954) | 
| Se vido ovligada de dar kamino a Jak (Mujer kriminala, Tel Aviv 1954) | 
| Luiza dio el dia a un ninyo (La dezgrasiada Luiza, Tel Aviv 1953) | 
| un moso le demando su nombre i fue dar avizo a la sinyorita Losirul (La dezgrasiada Luiza, Tel Aviv 1953) | 
| de el Dio ke me la mando a esta,  | 
| Keria ke me  | 
| esta eksplikasion me bastava i yo no  | 
Popular literature / Literatura popular
| En kada paso ke dava una dolor ya le tomava. (Blanka Flor) | 
| Debasho de la kolcha esta, el alma al Dio dando. (Kalendario de kantigas) | 
| Hida dando a entender ke no es razon de azer bien kon el rasha. (Hidot de Izopeto) | 
| I dio palavra por darsela a el; (Sipure Noraot,1885) | 
| Asi el Dio te de vidas largas sigun la buendad ke estas aziendo kon un ombre viejo. (Sipure Sefarad) | 
| Eya se aparo delantre de los djellates i les disho: Daleldemolo a este luzio mansevo yeno de fuersas. (Sipure Sefarad) | 
| a vezes traiva i algún guevo i dezayuno de los ke le davan en los aveles, kumplimientos i otros. (Sipure Sefarad) | 
| el behor de la famiya lo avia dado por chirak ande un tenekedjí konosido, (Sipure Sefarad) | 
| lo ke ganava Mamo presto lo dava enbasho para tapar los gastes de su famiya kon sesh krios i kere no kere, era ovligado de abokar kavesa i darle a Yako su parte. (Sipure Sefarad) | 
| lo muncho ke te puedo dar es de 120 a 130 levos, le disho Danailov. Yako no acheto i Danailov se hué. (Sipure Sefarad) | 
| La mujer ke lo vido, se ampeso a dar a dos, a dos manos i korrio ande el vizindado para bushkar remedio por el grande mal ke les vino a la kavesa. (Sipure Sefarad) | 
| Savesh loke Rahelu, dameme sinko paras para echar azeite al kal. (Sipure Sefarad) | 
| En lo ke estava el mansevo kon la muchacha en la kaza del rav ataron amor los dos fin ke dieronse palavra | 
| Le disho a la mujer: ''Ke es esta lokura mia? No abasta ke mos esta manteniendo, i tambien ke tomi d'el dies duros? Esto no kere el Dio! Dake las paras aki!'' (Yihya al Akra, Manus. Yerushalayim 1920) | 
| en la Espanya akontesio un milagro grande  por  | 
| i disheron: el remedio ke te podemos azer es ke te  | 
| pensimos sea ke le  | 
| kuando ya se faltavan 3 mezes para el echo eskrivio el rav 1 karta temeroza i la afirmo i se la  |