Back to main page of Maaleh Adumim Institute tornar a la pajina prinsipal
del Instituto
Back to main page of the dictionary tornar a la pajina prinsipal del Trezoro
|
Entry presentation |
Entry No. 55120
entrada numero 55120
|
azer v. |
to make, to create; to help, to assist |
|
a mi no me la azen ningunos! |
אותי איש לא ירמה! |
|
aze mucho |
נותן הרבה לצדקה |
|
aze un anyo |
לפני שנה |
|
aze un anyo ke |
זה שנה ש- |
|
azer bondad |
לעשות טובה |
|
azer de ojo |
לקרוץ |
|
azer dia i vida |
לא למוש מן המקום |
|
azer disfilu a |
להשתוקק ל- |
|
azer hadas |
לתת מחמאות |
|
azer kara de mufina |
להביט בזעם, לקמט את המצח |
|
azer kara de siete kantones |
ללבוש ארשת עגומה וקודרת |
|
azer karnes |
להעלות משמנים, להשמין |
|
azer kef (t.) |
להתרגע, לעשות חיים |
|
azer komo si |
עשה כאילו |
|
azer kon uno/los proves/los suyos |
הושיט עזרה למישהו/לעניים/לקרובים |
|
azer la kaza |
לנקות את הבית |
|
azer la mar sangre |
לזעום, להתרתח, להתקצף |
|
azer luvia |
יורד גשם |
|
azer moabet (t.) |
לפטפט, לשוחח |
|
azer pizmas (gr.) |
לקנטר |
|
azer por |
לעשות למען |
|
azer por dormir |
לעשות מאמצים לישון |
|
azer por el alma de su padre |
לגמול חסדים בעבור זכר אביו |
|
azer por su alma |
לעשות מצוות כדי שתעמוד הזכות |
|
azer puesta |
להמר |
|
azer saver |
לתדע, להביא לידיעת |
|
azer sefté (t.) |
לעשות ''סיפתח'' - המכירה הראשונה ביום |
|
azer ufisio |
לסרוג, לרקום, לעסוק בעבודת יד |
|
azer un echo |
להקים עסק |
|
azer zitis |
'להקהות את שניו'', לנזוף במישהו |
|
disho ke va azer i va akonteser |
מילא את פיו באיומי סרק |
|
el Dio ke aga! |
שאלוהים יגשים את האיחולים! |
|
el aze i el desaze |
הכל תלוי בו, הוא הקובע |
|
le izo la likor |
השתכר; למד לקח |
|
le izo la purga |
הסם המשלשל פעל את פעולתו |
|
le izo una mano/dos manos |
הסם המשלשל גרם לו לפעולת מעיים פעם/שתי פעמים |
|
le vo azer en el mazal/mazaliko |
אלמד אותו לקח |
|
no aze nada |
אין זה חשוב, לא משנה |
|
no me agas mucho |
אל תתגרה בי יותר מדי |
|
no tiene ke azer una koza kon otra |
אלה שני דברים נבדלים לגמרי, אין ביניהם קשר |
|
por no tener ke azer |
מחוסר מעש (גרם נשקים) |
|
tener ke azer |
להיות עסוק |
|
tener ke azer kon uno |
יש לו עסק עם מישהו |
|
ya me lo izo |
עלה בידיו לרמותני |
|
fer |
Lexical samples / Enshemplos leksikales
|
kien mas faze mas vale (Nehama) |
|
ninguno faze ke la piedre (Nehama) |
|
i aspero azer uvas i izo lambrushkos (Biblia, Const. 1743) |
Proverbs / Refranes
|
Kien aze lo ke kiere non aze lo ke deve |
|
La mujer aze, la mujer dezaze |
|
El dizir i el azer son dos |
|
Aze bueno i echalo a la mar |
|
Aze kualo el haham dize, ma no kualo el haham aze |
|
Lo ke azes kon tu mano, no lo aze ni tu ermano |
|
Ken bien aze, bien topa |
|
Antes de azer las demandas, ten tino en todas las vandas |
|
El peshkado esta en la mar aki azemos el bazar |
|
El amor aze pasar il tiempo i el tiempo aze pasar il amor |
|
Komo azi, ansina ki topa |
|
Bendichas manos, ke esto azieron |
|
Azer bien, topar mal |
|
Ke age darshar, ke sega en Tesha beav |
|
Aze una buendad i echala a la mar |
|
El ke izo este hohombro se lo yeve al'ombro |
|
Es muy kolay para prometer, es muy difisil el buen azer |
|
Az kuando puedes i no kuando keres |
|
El ke tiene kuidado por lo ke puede suseder es muy sezudo en lo ke tiene ke azer |
|
A la muerta i a la aogada aza los echos |
|
Dos mujeres i una oka azen bazar |
|
Poko avlar, muncho azer |
|
El ke no es venturozo por si no puede azer venturozos a los otros |
|
Antes ke kazes mira lo ke azes |
|
Kuando ay luvia aze friyo |
|
Lo ke la persona aze di negro, il Dio lo dizaze |
|
Dos i dos azen kuatro |
|
Aze echos embatakados |
|
El guerko no tiene lo ke azer |
|
Ijo fuites, padre seras, lo ke izites te aran |
|
Dos muezis no azin kastiyo |
|
Mi ojo ke no te aga danyo |
|
Lo ke aze los piezes no aze el telefon |
|
Aze de una pulga un gameyo |
|
Ken izo uno, izo munchos |
|
Az bien i no mires kon kien |
|
La boka aze, la boka dezaze |
|
La lingua aze i la lingua dezaze |
|
El meoyo aze, el meoyo dezaze |
|
Lo kel Dio azi, la persona no lo dizazi |
|
El tiempo aze i el tiempo desaze |
|
Las manos azen i el Dio ayuda |
|
Ken kefi aze lo topa |
|
Todo lo ke vas azer pensalo bueno i despues pasa a la ovra (Aranban) |
|
Lo ke aze Djoha, aze i dezaze |
|
Uno es prometer, otro es azer |
|
El azer e no valer |
|
A ke otro aze asi se desaze |
|
El muerto no aze el echo del bivo |
|
Ken non tiene ke azer se toma kon la mujer |
Clasic poetry and drama / Poezia klasika i Drama
|
Kualo azer? Kualo rijir? No se. Esto komo un loko. (Rinio, 1906) |
Coplas / Koplas
|
'Gaviyas sonyava ke faziamos un dia, (Poema de Yosef) |
|
Gran djura fazia de no ferlo, Yosef. (Poema de Yosef) |
|
Birkia 'ha-shamayim sol i luna fizistes Et kol 'ha-be'hemot ve-et kol 'ha-taninim ke es peshes (Donme, sig 18) |
|
Hasid de Avraam a su mujer le diria: kero ke me agas buenas komidas i komeremos kon muncha alegria, ke a muestra vejes nisim grandes mo se aria (Tarika, Shira Hadasha, Izmir 1861) |
Religious literature / Literatura relijioza
|
kada uno bushkava i azia el remedio ke podia (Meam Loez Bereshit) |
|
ni de las mitsvot aze ke mos komando la Ley ke las agamos, (Meam Loez Bereshit) |
|
i munchas kozas ke no las teniash por pekado i las ivash aziendo; (Meam Loez Bereshit) |
|
ke estudia i pensa muncho antes de azerla. (Meam Loez Bereshit) |
|
kon esto tiene buena repuesta diziendo ke los pekados los izo la alma, (Meam Loez Bereshit) |
|
si el Sh.Yit. les da ke |
Bible, Mishna, Midrash / Biblia, Mishna, Midrash
|
vean tus ojos derechedades. (Biblia, Const. 1873) |
|
Talamo izo para si el rey Shelomo de maderos del Levanon (Biblia, Const. 1873) |
|
No agas atension al kantaro si no aloke kontiene (Tefilat Imanuel, 1924) |
|
Todo lo ke avlo Sara kon vedrad lo avlo i manko de lo ke te disho no agas (P. R. Eliezer,1876) |
|
i aspero azer uvas i izo lambrushkos (Biblia, Const. 1743) |
|
porke iziste esta, maldicho tu mas de toda la kuatropea i mas de toda animal de el kanpo (Biblia, Const. 1547) |
|
i unas eskaleras le izieron en la pared una por la vanda de mizrah i una por la vanda de maarav (P. R. Eliezer, 1876) |
|
I izo para si kuatriguas i kavayeros, i sinkuenta varones ke korrieran delante de el. (Biblia, Const. 1873) |
|
I desendieron tres mil varones de Ye'huda al riskisio de la penya de Etam, i disheron a Shimshon: no saves ke los Pelishteos podestan sovre nozotros? ke es esto ke nos |
|
ke |
Novels and press / Novelas i Periodizmo
|
Los dos ermanos empesaron a azer kaminar sus kavayos muy avagar (Banyos de sangre, 1912) |
|
Todo lo ke le ordenavan eya lo azia. (Pavlo i Virdjinia, 1912) |
|
Ah! madre, me estas aziendo espantar. (Rolando i Eleonora, 1953) |
|
Deke me aziash salir solo de noche?! (Rolando i Eleonora, 1953) |
|
Kuando a la fin, pudi avlar, le dishi: Ma... ke azes tu por aki? (El Princhipiko, 2010) |
|
a estas palavras munchas kriaturas se akojeron detras de el: Na el loko! Un nuevo loko mos vino en la sivdad! Azelde kamino! (El rey i el shastre, Yerushalayim 1925) |
|
el era azido suvir sovre fierros kemandos (La ermoza Rahel, Tel Aviv 1951) |
|
Todo en |
Popular literature / Literatura popular
|
Enpero kere por su sahar ke le agas esto i esto. (Hidot de Izopeto) |
|
Mira mi ijo, el mijor de mis konsejos es: Az lo ke azeras, ma pensa a su kavo! (Sipure Sefarad) |
|
I se lo kontaron a el haham. Disho: Azeldo tresera vez; noche tresera, si no lo tokaron trayemeldo ande mi, ke no le sale djuzgo de los sielos. (Kuentos de Yerushalayim, 1923) |
|
Esto es nada! Agora veras el fesat ke le ize yo a mi mujer, le disho Persiado (Sipure Sefarad) |
|
Pishin mando dos shedin ke metan tino por el moso i la ropa i le disho al mansevo: ''Mira ke vas azer shabat en mi kaza.'' (Yihya al Akra, Manus. Yerushalayim 1920) |
|
i le dio la paga 2 tantos i le pago el zahmet i ansi fue |
|
atemando el papa de pedrikear le disheron al mansevo: agora ke es tu demanda i te se |
|
i ansi |
|
un dia vino uno i le disho se sepa ke me nasio un ijo i oy tengo berit mila, venga |