Back to main page of Maaleh Adumim Institute                             tornar a la pajina prinsipal del Instituto

   Back to main page of the dictionary    tornar a la pajina prinsipal del Trezoro

 

Searching the dictionary

Bushkida - ladino 

English search

Bushkida - inglez

Idioms

Lokusiones

Popular l.

L. popular

Proverbs

Refranes

Coplas

Koplas

Liturgic l.

L. relijioza

Bible and Midrash

Biblia i Midrash

Nobels and press

Novelas i Periodizmo

Lexical samples

Enshemplos leksikales

Classicism

Klasika

Shortening table

Abreviasions

 



 

 

 

Entry presentation
Prezentasion de la entrada

 

Entry No. 53960

entrada numero 53960

ayar v.

to fund

ayar kon kien avlar

למצוא בן שיח ראוי לדון עימו בעניין מסויים

ayar la belá (t.)

להסתבך בצרה

ayar salida

למצוא מוצא (מצרה וכו')

para bien se aye

נשמור אותו כעת שמא יעמוד לנו בשעת צורך

seas bien ayado!

ברוך הנמצא!



Lexical samples / Enshemplos leksikales


ayar un trezoro (Nehama)

kien guadra faya (Nehama)



Coplas / Koplas


Fayolos en los yermos a todo ese dor, (Poema de Yosef)

Al moso non fayava, fizo grande apeyido (Poema de Yosef)

Ke asi lo e fayado en la mi estreyeria.'' (Poema de Yosef)

Disho ke non fayava tales tres entinsiones (Poema de Yosef)

Hazak a su neshama, Avraam Haliva yama, enkuvrira en Una para fayar emuna. (Donme, sig 18)

Despues de dias ke se arrodearon, a la senyora Ester ayaron, delante 'Ahashverosh la yevaron. Disho: esta sera reina, i otra no. (sova semahot, Livorno 1782)



Religious literature / Literatura relijioza


I Noah ke ayo grasia en ojos del sh. yit. kulpo konel vino (Shevet musar, Const. 1740)

I kaminaron mas, i ayaron hayot grandes su altura kuatro pikos, i tenian tres ojos pintados kon tolondros. (Ben Gorion, 1743)

I lo ayaron i lo yevaron delantre Poros, rey de la India. (Ben Gorion, 1743)

Por ayar grasia i sezo bueno en tus katares i en ojos de todos muestros veentes para tu sirvimiento (Tefilat kol Pe, 1891)

fayi kon unos turkos me disheron: no te espantas de kaminar por estos kaminos (Mihtav Shelomo, 1855)



Bible, Mishna, Midrash / Biblia, Mishna, Midrash


i non pudieron por ayar sus kavos; (Koelet Targum,1744)

El varon en mano de kien fue ayada la kupa, el sera mi siervo (Biblia, Const. 1873)

En labios de entendido es hallada ciencia, y verdugo a cuerpo menguado de seso. (Biblia de Ferrara, 1553)

Komo poko pasi de eyos asta ke ayi al ke ama mi alma (Biblia, Const. 1873)

Lo bushki i no lo ayi (Biblia, Const. 1873)

Me ayaron los guardadores ke rodean por la sivdad (Biblia, Const. 1873)

Mujer de vertud ken ayara i leshos mas ke djoyas su kompra (Tefilat kol Pe, 1891)

Vino de Kafras mezuras tres i medidas tres i si non ayo vino de Kafras traera vino blanko viejo (Mishna: Tefilat kol Pe 1874)

lesho lo ke fue i ondo ondo ken lo ayara (Biblia, Viena 1841)

en dia bueno se kon bien, i en dia malo ve; tambien a este a eskuentra de este izo el Dio, para ke no aye el ombre despues de el ninguna koza (Biblia, Viena 1841)

i ayan yo amargo mas ke la muerte a la mujer, ke eya kasaderas i redes en su korason ataderos en sus manos (Biblia, Viena 1841)

i avia un vizir de los vizires de Titus, i entro i ayo una kaza grande i ancha muncho i tomo toda la prea i el espojo ke ayo ayi (Sefer 'ha-yashar, manus. sig. 17)

i derroko a la pared i a la fragua i ayo una bota yena de livros munchos (Sefer 'ha-yashar, manus. sig. 17)



Popular mascots and remedies / Segulot i Melezinas populares


segula para fayar grasia delantre el podestador o delantre alguno ke enveluntas a venir delantre de el mete tu mano sovre tu frente i diras tres vezes el pasuk '''hashiva li seson …'' (manus. Papo, Sarajevo 1840)

Segula para fayar la perdita: ke aprometa pr' para shemen la-maor por su alma de ribi Mair luego fayara la perdita, i ke non deshe pasar tienpo muncho siendo ke despues non le aprovechara el neder (manus. Papo, Sarajevo 1840)

Segula para fayar la perdita: lugo ke la perdio ke se kede kayado i ke se kite la kamiza i ke la abolte i ke se la vista otra vez aboltada i ke vaya i ke se eche kon eya tres dias i 3 noches i le tornara a el su perdita luego, estas palavras si no demando i non se lo konto a ningun onbre de antes i non deskuvrio este sekreto afilu a sus amigos, enpero si lo deskuvre alguno non le aprovechara (manus. Papo, Sarajevo 1840)

Segula para saver si ay agua en el vino o en el vinagre: untara una mansana kon azeite, despues ke la apunte en un palo i ke la enkashe en el vino o en el vinagre i ke la sake. Si faya enriva gotas ke sepa ke ay agua (manus. Papo, Sarajevo 1840)

para fayar grasia si tomaras kulevro muerto i enterralo a el enel muladar en la ashpa ke es en la tsoa 8 dias i despues lo metera en un atuendo yeno de urina 4 dias i despues lo ataras a el de su garganta kon un filo i lo meteras a el en un manadero de aguas dia uno i kon esto non le kede de el mas ke filos i tomaras dos filos i los sekaras en sol despues meteras ditos filos en el tanyer en lira tanbur i tanyeras kon eyos i toda la djente kuando sentiran akeya boz korreran detras de ti i alsaras grasia en sus ojos (manus. Papo, Sarajevo 1840)

para asoltar onbre o mujer ke esta atado: toma el evar de siervo i kemalo i meteras la seniza en agua i ke beva i luego ke se ceche i fayara su provecho i esto baduk i menuse (manus. Papo, Sarajevo 1840)