Back to main page of Maaleh Adumim Institute                             tornar a la pajina prinsipal del Instituto

   Back to main page of the dictionary    tornar a la pajina prinsipal del Trezoro

 

Searching the dictionary

Bushkida - ladino 

English search

Bushkida - inglez

Idioms

Lokusiones

Popular l.

L. popular

Proverbs

Refranes

Coplas

Koplas

Liturgic l.

L. relijioza

Bible and Midrash

Biblia i Midrash

Nobels and press

Novelas i Periodizmo

Lexical samples

Enshemplos leksikales

Classicism

Klasika

Shortening table

Abreviasions

 



 

 

 

Entry presentation
Prezentasion de la entrada

 

Entry No. 463970

entrada numero 463970

tokar v.

to touch, to feel; to touch the heart; to insult; to play a musical instrument; ''carry away'' - a small theft

a ken le toka?

מי הבא בתור? תורו של מי?

a los ijos no me tokes!

אל תשמיע שום דברי ביקורת על ילדי!

a mi me toka a avlar

תורי לדבר

a tokar solo!

מותר לגעת בעדינות אך לא יותר מכך!

azer toka

להשיק כוסות

detente no me tokes

'אל תיגע בי'' - כינוי לאדם רגיש ביותר

en lo ke toka a

בכל הנוגע ל-

es a mi ke me toka a dar las kartas

תורי לחלק את הקלפים; תורי לנהל את העניינים ולתת את ההוראות

es komo tokar lumbre en Shabat

זו עבירה חמורה (כמו להבעיר אש בשבת)

me toka de parentera/de vanda de mi mamá

הוא קרוב משפחתי/הוא קרוב מצד אמי

me tokó en el alma

נגע ללבי, ריגש אותי

sin tokar

שלא נגעו בו, שלם

toka a tanto por persona/por kavesa/por adam

כך וכך מגיע לכל אחד (בחלוקה בשותפות, בקבוצה)

tokar a la bolsa

לנסות למשוך ממון ממישהו

tokar a la bolsa/al djeb (t.)

לסחוט כסף

tokar akeyas kozas kon la mano

לקיים קשרים עם אנשים פחותים ומפוקפקים

tokar denriva enriva

לנגוע נגיעה קלה, רפרף

tokar el dip (t.)

לעלות על שרטון

tokar el pulso

למדוד דופק; למשש את הדופק

tokar en la onor

לדבר בגנותו של מישהו בפומבי

tokar la kara a uno

לנסות להשיג טובה ממישהו בצורה עדינה

ya me tokó el kuchiyo al gueso/en las karnes

הגיעו מים עד נפש



Lexical samples / Enshemplos leksikales


tokar piano; tokar mandolino (Nehama)

esta servidera toka (Nehama)

estar muy tokado de la djentileza de uno (Nehama)

la servidera está haziná, le toka a la balabaya a mirar la kaza (Nehama)

no es al padre ke le toka a alavar a sus fijos (Nehama)

no te tokes la kara kon las manos suzias (Moscona)

tokar lumbre en shabat es pekado grande (Moscona)

ya me toko el kuchiyo al gueso (Moscona)

los ke tokavan la trompeta [...] (Moscona)



Proverbs / Refranes


Mas tokan dientes ke parientes

Lo ke toka a la kamiza, no toka al antiri

Las manos tokan oro, tokan i lodo

Para el elevo es bendision kuando tokas su imajinasion

Amigos i ermanos saremos, ma a la bolsa no tokaremos

El ke unya de djuduyo toka, la kavesa se le korta

Kuando aze luvia a todos toka

Ya me toko el kochio al gueso

Oro toka, lodo se le aze

No tokes lumbre en Shabat

La vejez, si la vesh en basho, no la tokesh

Ken toka miel se chupa los dedos

Muncho bien te kero, la bolsa no me tokes

Kuando las manos no tokan, las paredes lo echan

Ken de la alma sale, a la alma toka

Si nasites en Adar non te toka el nazar



Coplas / Koplas


manos tienen i no tokan, i sus pies no kaminan; (Toledo, Koplas de Yosef)

Yegose muy presto i tokole en la punta (Koplas de Purim, 1545)

i toda la djente avian pasando las konbaras bolando entre eyos pasavan i no les tokavan (Zimrat 'ha-Arets, 1745)



Religious literature / Literatura relijioza


Yo so behor i me toka dos partes, (Meam Loez Bereshit)

ke kuando esta en el liman, ... se entra dientro de la mar a tanto ke toka la tierra, (Meam Loez Bereshit)

si es ropa flosha no la toka muncho porke tiene miedo no se le ronpa. (Meam Loez Bereshit)

En lo ke estava avlando kon eyos, paso un ombre i toko en la alda, (Shivhe 'ha-Ari, 1911)

i tomaron komania para el kamino, pan i agua ke no toko mujer. (Yosef de la Reina, manus. Chorlu 1893)

Les disho el haham: ''Si era ansi, esto aze: trokavos los vestidos i aze tevila i tres dias no tokesh mujer, i kada uno apareje para el kamino komania, i djuremos de no tornar en kaza asta azer venir al Mashiah(Yosef de la Reina, manus. Chorlu 1893)

i se aparesia una presona entero arrazgado i los kaveyos de su kavesa elguengos ke le tokavan asta los piezes (Shivhe Hayim Vital, Sal. 1892)



Bible, Mishna, Midrash / Biblia, Mishna, Midrash


De la karne de eyos no komash, i en su kalavrina no tokesh; son enkonados para vozotros. (Biblia, Const. 1873)

Estos vos seran enkonados de entre todas las sierpes; todo el ke los tokare kuando son muertos sera enkonado asta la tarde. (Biblia, Const. 1873)

de fruto de arvol de el guerto komeremos i de fruto de el arvol ke entre el guerto disho el Dio non komadesh de el i non tokedesh en el porke no mueraresh (Biblia, Const. 1547)

De la karne de eyos no komash, i en su kalavrina no tokesh; son enkonados para vozotros. (Biblia, Const. 1873)



Novels and press / Novelas i Periodizmo


Su kashmir donde la punta tokava a tierra, deshava enkolgando de parte a parte las puntas de su vistido de seda, (La dam o kamelia)

Sus mizeria les tokava asta adientro del korason i es kon el mas grande apresuramiento ke todos los fransezes les venian en sus ayudo kuando vian famiyas enteras de gregos, povres i desnudas, venir demandar la ospitalidad en Fransia. (Leonidas el nadador, 1911)

yo nadi sin kedar, sin tomar reflo, sin deskorajarme, i ayudado del viento ke me rondjava de parte de la tierra yo vide subito ke mis pies empesavan a tokar sovre la arena (Guliver, Yerush. 1912)

En lo ke toka la lengua de la traduksion al ladino examinaremos aki 3 aspektos: la lengua, la eskritura i el uzo de las letras latinas. (Aki Yerushalayim, 2019)



Popular literature / Literatura popular


las pasas me tokan a mi, el guevo a tu djente. (Kalendario de kantigas)

I se lo kontaron a el haham. Disho: Azeldo tresera vez; noche tresera, si no lo tokaron trayemeldo ande mi, ke no le sale djuzgo de los sielos. (Kuentos de Yerushalayim, 1923)

Por esto, ke se akavide el benadam de no tokar mujer de otro ombre. (Kuentos de Yerushalayim, 1923)

Le disho Yihya: ''Por tu vida, ke agora no lo vo tokar, porke si lo mato, ken mos va dar estas komidas.'' (Yihya al Akra, Manus. Yerushalayim 1920)



Popular mascots and remedies / Segulot i Melezinas populares


Refua para la prenyada ke no mova la kriatura ke tiene en la tripa: ke tome dientes de una muchacha ke le kayo antes ke toke en la tierra, ke metan ditos dientes en un plato de plata o de oro, despues ke los enkolge ditos dientes la prenyada sovre eya i non movera (manus. Papo, Sarajevo 1840)