Back to main page of Maaleh Adumim Institute                             tornar a la pajina prinsipal del Instituto

   Back to main page of the dictionary    tornar a la pajina prinsipal del Trezoro

 

Searching the dictionary

Bushkida - ladino 

English search

Bushkida - inglez

Idioms

Lokusiones

Popular l.

L. popular

Proverbs

Refranes

Coplas

Koplas

Liturgic l.

L. relijioza

Bible and Midrash

Biblia i Midrash

Nobels and press

Novelas i Periodizmo

Lexical samples

Enshemplos leksikales

Classicism

Klasika

Shortening table

Abreviasions

 



 

 

 

Entry presentation
Prezentasion de la entrada

 

Entry No. 462050

entrada numero 462050

tino (2) m.

attention, heedfulness, awareness, caution, diligence; mind, intellect; memory

echar/meter tino

לשים לב, להשתדל, לשקוד על, להקשיב מתוך שימת לב

estar en su tino

לשמור על צלילות דעתו, להיות מפוכח, לא להיות תחת השפעת שכרות תשוקה או כעס

kaer al tino

עלה בזכרון, להזכר ב-

kitar del tino

לשכוח, להשכיח

kon tino

בתשומת לב

mankansa de tino

פיזור נפש, הסח דעת, רשלנות, חוסר תשומת לב

meterse en tino

החליט נחרצות, החליט באופן סופי, הכניס לראש לעשות; חרט בזכרונו

no me pasa ni por tino

לא חשוב לי, לא אכפת לי מכך; לא עולה בדעתי

no meter tino

לא לשים לב; להיות שרוי בפיזור נפש

no meterse en tino

להסיח את הדעת, לא להתכוון ל-

no salir del tino

דבר מה מטריד בלי להרפות

no viene a tino

לא יעלה על הדעת!

onde tiene el tino?!

דעתו נתונה לזוטות ולדברים חסרי חשיבות

pasar por el tino

לעלות על הדעת

pedrer el tino

לאבד את הראש

por mankansa de tino

מבלי משים

sin tino

מפוזר, מבולבל, חסר זהירות, לא שם לב

tener de tino

לזכור

tener el tino en el djugo, en los divertimientos

נתון כולו למשחק ולבידור

tener en tino

לנצור את זכרון; לחשוב על

tener tino/buen tino

יש (לו) זכרון מעולה

tino de Amán/Par'ó

'שכל של המן/ של פרעה'' – ערמומיות

tino de Satán

מח שטני – חכם להרע

tino de gato

'שכל של חתול'' - זכרון קצר, שכחן

tino de gatos, meoyo de pato

זכרון גרוע

tino de graja

'זכרון של עורב'' - זכרון קצר

tomar el tino

לבלבל את המוח, לנפח את השכל

traer a tino

להביא לידיעת, להפנות תשומת לב, להזכיר

venir al tino

לעלות על הדעת, להזכר ב-

atino

48550



Lexical samples / Enshemplos leksikales


no me vino a tino/me se fuyo de tino/lo pedri de tino (Nehama)

las bovedades de este torpe no vienen a tino! (Nehama)

el vino piedre el tino (Nehama)

meter el tino en una koza/meterse en tino de fazer una koza (Nehama)

meterse en tino de ambezar un ofisio (Nehama)

los Arabos se metieron en tino de destruir a Israel (Nehama)

meter tino en el meldar (Nehama)

meter tino al estudio (Nehama)

meter tino al fecho (Nehama)

vengash en buena ora sinyora del vuestro kamino, ke yo por vos pedri mi tino (Moscona)



Clasic poetry and drama / Poezia klasika i Drama


Eyos oy kombaten adientro mi tino (Gaon, Poezias)

' Estas palavras de fuego me tomaron el tino, (Papo, Navot)

Estas tantas bondades de Dios me toman el tino; (Papo, Navot)

porke l'avia venido al tino el novle Egistos, (Odisea)

Komo del tino me puede salir el divino Odises (Odisea)

puedes tiranizar a la bivda al meskino / al triste i abatido, kitarles el tino? / el ser vanitozo stupido i orgoliozo / inyorante insolente peresozo (Rekolyo de Poezias Diversas, Tel Aviv 1931)



Coplas / Koplas


enganyado estuvo en vezes kon el tino muy perdido. (Toledo, Koplas de Yosef)

Ke le entre del meoyiko i non lo kite de el tino (Pizmon de Moshe, 1893)

Dezilde a Nimrod ke perdio su tino porke no kere kreer en el vedradero. (El rey Nimrod)

Rogo al Dio de kontino ke este en nuestro tino, (El Dio alto)

I perdio el su tino i se alavaria ke en toda su via no pudo verla (Purim, De-Fes, sig. 18)

Kuando bien se enbevdo el rey kon el vino estonses no anduvo de meter su tino (Purim, De-Fes, sig. 18)

Una noche mos enpesó a echar mucho tiro asta ke mos kito el tino, a la manyana dishimos: ya mos dimos (Asidio de Belogrado 1788)

Zemán de la orasión teneldo en tino, esto es la kondisión muestra de kontino; (Koplas de Purim, Saadi 'Halevi. sig 19)

mira tu i mete tino no lo eskucha al espino, no te piedras del kamino porke te echa en la tierra (Tarika, Shira Hadasha, Izmir 1861)

tsorer el yetser el malo no lo desha despegarlo, su tino es por arrankarlo de kaminos de la tierra (Tarika, Shira Hadasha, Izmir 1861)

Akodrate emigrado, akodrate emigrado / de lo ke prometites / por ayudar, por ayudar a tus djenitores / tu non mantuvites, ni en tino metites / lo ke aprometites (La Amerika, 1914)

tino pozo a azer mas danyo / izo azer dos papeles en un anyo / el papel salio i el kedo enel kanyo / mal tenga ken aze mal al djudio (manus. Teza, 1820)

no pensava en la muerte ni metio en tino / se tomo en el negro kamino /se arranko este espino / i se arremato / kon basheza lo mato / porke era maldicho / por el mundo dicho (manus. Teza, 1820)



Religious literature / Literatura relijioza


I siendo vieron su ermozura, se kedaron enkantadas i todo su tino tenian en el mirandole (Meam Loez Bereshit)

todo su tino lo tiene enbarasado en avantajar dinero (Meam Loez Bereshit)

Ansi van a tener el kudiado i el tino en los de debasho de eyos por azer kumplir kada uno a su grado. (M''L Kantar de los Kantares,1899)

ke metio en tino dito Yosef de la Reina a ke viniera el Mashiah. I ba-avonot por muestros pekados no pudo ser, i era esto de los tiempos antiguos porke no savemos en ke tienpo hue este maase. (Yosef de la Reina, manus. Chorlu 1893)

kuando el les disho a eyos: ''Savresh mis ijos ke me determini i meti en tino kon la hohma de la Kabala ke el Sh.Yit. dio a mi, de azer venir al Mashiah i azer pasar el [el espirito enkonado] de la tierra, (Yosef de la Reina, manus. Chorlu 1893)

este min'hag es letras de geinam ke esto vino por tevekelik de no meter tino a azer muestro ovligo (Pele Yoets I, Viena 1870)

ke no kite la presona de su tino los males ke pueden akonteser; siempre kale pensar ke todos los males kaminan por el mundo i pueden pasar por su kavesa (Pele Yoets I, Viena 1870)

ay de eyas ke su ovligo es enel rekodramiento del ombre komo akodrarmos i tener en tino loke mos izo Amalek el malo (Meshivat nefesh I , Const. 1743)

sierto ke komo metera el ombre esto en su tino servira al Sh. Yit. kon korason kumplido i afirmar su ley i sus mitsvot kon muncha alegria (Meshivat Nefesh II, Const. 1754)



Bible, Mishna, Midrash / Biblia, Mishna, Midrash


mete tino a mi esklamasion, (Biblia, Const. 1873)

i si alguno kaiya i se muria no les pasava a dinguno por tino de su muerte (P. R. Eliezer, 1876)



Novels and press / Novelas i Periodizmo


me desplaze ke te izi traer al tino tus tristes rekordos (Anna Maria, Yerushalayim 1905)

Ande tienes el tino, en el raki, mas no estas pensando a nada, respondio Katina kon ravia. (La famoza kantadera, Tel Aviv 1950)



Popular literature / Literatura popular


antes de todo echa tino de no asentarte ni al sol, ni al aire, (Sipure Sefarad)

En akel momento, al rey le paso por el tino el viejo del pazar i su konsejo. (Sipure Sefarad)

Un dia Haim, le trae una alguenga de vaka. Ainda estando and'el kasap, le paso por el tino de azerle una surpriz a la vava. (Sipure Sefarad)

Yomtov se salto en seko. Al momento le paso por el tino ke el echo esta perso. (Sipure Sefarad)

Pishin mando dos shedin ke metan tino por el moso i la ropa i le disho al mansevo: ''Mira ke vas azer shabat en mi kaza.'' (Yihya al Akra, Manus. Yerushalayim 1920)



Popular mascots and remedies / Segulot i Melezinas populares


segula para saver si la mujer esta prenyada de ijo o ija: echa tino kuando se alevanta si se arrima sovre la mano derecha estonses seguro es zahar i si no es la buelta (manus. Papo, Sarajevo 1840)