Back to main page of Maaleh Adumim Institute                             tornar a la pajina prinsipal
del Instituto
Back to main page of the dictionary tornar a la pajina prinsipal del Trezoro
| 
 Entry presentation | 
Entry No. 407630
entrada numero 407630
| riko adj. & m. |  | 
| ke riko!/ya esta riko! | כמה יפה! | 
| los rikos | מעמד העשירים | 
| muevo riko/mueva rika | מתעשר, עשיר חדש | 
| riko i afaziendado | עשיר ובעל נכסים | 
Lexical samples / Enshemplos leksikales
| al riko i al prove, kon el mizmo piko los amezuran (Nehama) | 
| al riko, la gayina le mete dos guevos (Nehama) | 
| el Dio no de a tener kefazer kon riko fijo de prove ni de haham fijo d'amaares (Nehama) | 
| el riko kome lo ke kiere, el prove lo ke puede (Nehama) | 
| el riko kuando emprovese es komo kuando el prove s'enrikese (Nehama) | 
| fina ke al riko le viene la gana, al prove le sale el alma (Nehama) | 
| ke no se alave el riko kon su rikeza ni el barragán kon su barraganía (Nehama) | 
| kien al riko servió su tiempo pedrió (Nehama) | 
| la bolsa del riko se vazia i la del prove no se inche (Nehama) | 
| ni al riko devas ni al prove akometas (Nehama) | 
| ni por ey prove, ni por ey riko (Nehama) | 
| riko es el ke se akontenta kon su parte (Nehama) | 
| riko es el mi padre? -el guerko lo save! (Nehama) | 
| ni al riko devas, ni al prove aprometas (Moscona) | 
| al riko le dizen ''kon salud'', al prove le demandan ''ken te lo dio'' (Moscona) | 
| al riko i el gayo le mete guevo (Moscona) | 
| ken al riko sirvio, sus dias pedrio, a la fin del anyo sale ladron o putanero (Moscona) | 
Proverbs / Refranes
| Ni al riko dever, ni al prove prometer | 
| Kuando el riko s'emprovesa es komo el prove s'enrikesa | 
| Al riko, i el gayo le echa guevos - al prove ni la gayna | 
| Kual es el riko el ke se akontenta kon su parte | 
| El Dio ke te guadre de muevo riko | 
| El riko i el povri, il fuerti i el flako, todos si van egualmente a la muerte (o a la fosa) | 
| Ni el riko vinido de prove, ni haham vinido de amares | 
| Al riko kon salud, al prove: donde te vino? | 
| Kien tiene kuatro i gasta sinko nunka se puede toparse riko | 
| El riko te saluda kon respekto, el povre te saluda ambriento | 
| En ke se le va la kandela del povre, en kontando los bienes del riko | 
| Ken de todos es amigo es muy prove o muy riko | 
| Presto se rije la boda en la kaza de el riko | 
| La instruksion es el adornamiento del riko i la rikeza del povre | 
| Kuando la puerta del riko se aserra, la del Dio se avre | 
| El povre i el riko se amezuran kon un piko | 
| Guadrate de djudio riko, de grego buracho i de turko prove | 
| Kuando el marido se azi riko - la mujer se azi feya | 
| Ke bive el riko, para ke non se muere el prove | 
| El tiempo es un riko trezoro | 
| La bolsa del riko se vazia i la del prove no se inche | 
| Asta ke al riko le viene la gana, al povre le sale la alma | 
| Ni el riko kon su rikeza, ni el barragan kon su barragania | 
Clasic poetry and drama / Poezia klasika i Drama
| ke de ser rikos i yenos estar d'oro i vestimienta. (Odisea) | 
Coplas / Koplas
| ke ansi esta enkomendado tanto povre komo riko. (Gizados de berendjena, siglo 18) | 
| Riko era por su mal i por su kevranto antes era su amal barbero en un kanto (Purim, De-Fes, sig. 18) | 
| Despues de dias i anyos Israel rikos i sanos se olvidaron de los anyos ke los sako de Misrayim el Dio de Eliau (Koplas de Eliau, sig. 18) | 
| al Dio alavaron kon muncho plazer, porke estavan bezer grandes komo chikos, proves también rikos. (Koplas de Purim, Saadi 'Halevi. sig 19) | 
| Tejas, vidros, bienes, mobles / pasaron fortuna fuerte / proves rikos tambien nobles / tuvieron la mizma suerte (La Epoka, Sal. 1898) | 
| sabika tenia por munchas partes / de los sielos le vino estos desbarates / ya tuvo mezates / i muy buenos /  | 
Religious literature / Literatura relijioza
| Todo ken se kativo, i tiene parientes rikos, tienen ovligo de rezgatarlo, (Meam Loez Bereshit) | 
| tanbien ke se entra en algun kortijo ke moran  | 
Bible, Mishna, Midrash / Biblia, Mishna, Midrash
| Aver de rico ciudad de su fortaleza, quebranto de pobres su pobreza. (Biblia de Ferrara, 1553) | 
| Kien neglija de guardarlos siendo riko, lo ara tambien en deviniendo prove (Tefilat Imanuel, 1924) | 
| Kien observa alos preseptos de la Ley aunke prove logra a observarlos en ser riko (Tefilat Imanuel, 1924) | 
| Se yama riko kien se alegra i kontenta kon su parte (Tefilat Imanuel, 1924) | 
| no eres pobre, antes eres rrico mucho, que nos otros somos pobres, que tenemos nuestros dioses colgados a los cuellos, e los llamamos e non rresponden; (Midrash aseret adibrot, manus. Sig 15) | 
| los rikos de el olam eran la djente de Sedom ke la tierra ke estavan en eya era muy buena i gruesa (P. R. Eliezer, 1876) | 
Novels and press / Novelas i Periodizmo
| es tan riko, ke el tiene una entrada de mas de vente mil frankos al dia. (Banyos de sangre, 1912) | 
| Ma, una vez ke este tartaro es tan riko, ya nos podia invitar a komer kon el. (Banyos de sangre, 1912) | 
| en Moskova un riko merkader de asukar yama a su ijo en ora de su morir (El Djugeton 1917) | 
| es verdad ke el no era ombre grande i riko pero el era un simple shastre ke bivia siempre alegre i kontente de su ofision (El rey i el shastre, Yerushalayim 1925) | 
| En estos momentos un joven  | 
| -Non! una ija muy ermoza, muy  | 
| djusto en el momento ke i esta suma ya iva despareser. Rashel resivia una karta de un ermano ke tenia en Paris anonsiandole ke el era bastante  | 
| Lo ke kedo es el  | 
Popular literature / Literatura popular
| Djoha tinia un vizino ke era muy riko; kriaturas no tinia. (Djoha ke dize) | 
| De la nave ke yo vengo avia un riko mansano, (Blanka Flor) | 
| Fina ke me kito los mis vestidos rikos. (Blanka Flor) | 
| Tomi otro haver, un riko ombre, no kero mas saver ni de tu nombre. (Kalendario de kantigas) | 
| Akontesio maase en una sivdad ke avia una bivda muy rika (Hidot de Izopeto) | 
| Avian de ser dos ermanos, el uno riko i el otro prove. (Sipure Sefarad) | 
| avía un ombre muy riko, ke tinía una ija regalada muy ermoza i en edá de kazar. (Kuentos, 1986) | 
Popular mascots and remedies / Segulot i Melezinas populares
| Segula para saver la kriatura ke nasio si sera haham o sinsero estimado i komo asemejansa, si nasio en 5 o en 7 del mez sera amado a las kriasiones i si nasio al 15 del mez se murira a la manseves i si nasio al 25 del mez sera riko i haham gadol i si hue nasido en 28 o en 29 o en 30 del mez sera riko i sus palavras seran oyidas (manus. Papo, Sarajevo 1840) |