Back to main page of Maaleh Adumim Institute                             tornar a la pajina prinsipal del Instituto

   Back to main page of the dictionary    tornar a la pajina prinsipal del Trezoro

 

Searching the dictionary

Bushkida - ladino 

English search

Bushkida - inglez

Idioms

Lokusiones

Popular l.

L. popular

Proverbs

Refranes

Coplas

Koplas

Liturgic l.

L. relijioza

Bible and Midrash

Biblia i Midrash

Nobels and press

Novelas i Periodizmo

Lexical samples

Enshemplos leksikales

Classicism

Klasika

Shortening table

Abreviasions

 



 

 

 

Entry presentation
Prezentasion de la entrada

 

Entry No. 386590

entrada numero 386590

pueder v.

can, to be able, to be capable

El ke puede ke l'entienda!

אינני מסוגל להבין מילה מדבריו!

El ke puede ke te de

(דברי דחיה לקבצן:) שאלהים יתן לך

El ke todo puede

הכל יכול (אלוהים)

no pueder ver a uno

לסלוד ממישהו

puede ser

יתכן, יכול להיות

pueder afirmar por otro

מוסמך לחתום בשם אדם אחר

todo puede ser

הכל ייתכן

ya no puedo mas!

אינני יכול לסבול עוד, נמאס לי, אינני יכול עוד!



Lexical samples / Enshemplos leksikales


el djidió i el muzulmano no pueden komer puerko (Nehama)

El ke puede ke te oyga (Nehama)

el ombre va fin ande puede i no fin ande kiere (Nehama)

kada uno puede disponer liberamente de su moneda (Nehama)

kierer es pueder (Nehama)

los amales de Selanik puedían yevar a la espalda arriva de sien kilos (Nehama)

muzulmanos pueden tener asta kuatro mujeres lejítimas (Nehama)

para bien no puede, para mal s'esforsa (Nehama)

pueder bever una redoma de vino sin emborracharse (Nehama)

pueder kaminar oras enteras (Nehama)

pueder mantener famiya (Nehama)

pueder tener una korrespondensia en una lingua forastera (Nehama)

uno solo no puede alevantar esta kasha de fierro (Nehama)

no puedo mas (Moscona)

poder saltar, djugar, fumar, etc. (Moscona)

puede ser (Moscona)



Proverbs / Refranes


Lo ke boka non puede avlar el korason ya puede pensar

Ma ken te diga lo ke no puede ser, no lo kreyas

Puedo i no puedo kon mi mujer me tomo

Akudia a tu vizino i tu puedes kayer hazino

Anshugar i kontado te puedo dar la vintura es a ti a buskar

El amor i la ambision puede traer la traision

El ombre va asta onde puede, i no asta onde kiere

El mansevo por no saver, el viejo por no poder, deshan las kozas perder

Az kuando puedes i no kuando keres

De ladron de kaza no te puedes guadrar

Ni el rey fin ondi keri sino fin ondi puedi

Amar i saver no puede ser

Dos povres en una puerta no se pueden ver

Ken se puede enkuvrir del Dio? El bovo dize, solo yo, solo yo

El ke no kere kuando puede, no puede kuando kere

El doktor non puede dar preskripsion para el bovo i el ladron

Anke non puedemos trokar lo ke paso, puedemos preparar para el futuro

El kerer es poder



Clasic poetry and drama / Poezia klasika i Drama


En korto, promete mas de loke puede detener. (Papo, Navot)

Eya es un andjel, enfin es una ija kon la kuala la persona puede bivir venturoza, (Rinio, 1906)



Religious literature / Literatura relijioza


Estas tres penitensias me davan kada dia afuera de todo el resto asta ke no podia mas (Tokpo shel Yosef, Yerush. 1887)

ke si tadravan un poko mas mis ermanos me topavan enserrado ayi ke no podia mas salir. (Tokpo shel Yosef, Yerush. 1887)



Bible, Mishna, Midrash / Biblia, Mishna, Midrash


i non pudieron por ayar sus kavos; (Koelet Targum,1744)

i los varones remaron por tornar la nave a lo seko, ma no pudieron (Biblia, Const. 1873)



Novels and press / Novelas i Periodizmo


Ma, una vez ke este tartaro es tan riko, ya nos podia invitar a komer kon el. (Banyos de sangre, 1912)

Los grandes de la sivdad se selaron de el i non pudieron avlarle mas kon amistad. (Vaye de los yoros, 1935)

puedeser despues de aver bushkado vanamente en Paris, el lo avia endevinado de venir en Juar (La dezgrasiada Luiza, Tel Aviv 1953)

va vijitala, kontale el fato, puede ser eya te prezenta a los bazirianes del kaal i azen alguna koza por la kriatura. (La famoza kantadera, Tel Aviv 1950)

Melamed: Be-avonot, ke yo no entiendo nada de todo esto, le rogo si puede ser ke me konte lo ke ay eskrito en esta gazeta; (El Djugeton, Const. 1908)



Popular literature / Literatura popular


I su senyor padre el rav porfio muncho kon el a ke non anduviera, ma non pudo kon el, (Sipure Noraot,1885)

Un mansevo koma este no puede ser haragan de nasensia. (Sipure Sefarad)

El mandradji ke era buen moabetchi, le kontó ke a poder de muncho penar ya se va kitando el pan, (Sipure Sefarad)

El rey se maraviyava i no podia esplikarse la razón. Pensando siempre sovre la kestion, (Sipure Sefarad)

i desharon ayi las kadenas; i los otros ke estavan aprezados ayi vieron todo el echo i se enkantaron i no pudieron avlar (manus. Papo, Sarajevo 1840)