Back to main page of Maaleh Adumim Institute                             tornar a la pajina prinsipal del Instituto

   Back to main page of the dictionary    tornar a la pajina prinsipal del Trezoro

 

Searching the dictionary

Bushkida - ladino 

English search

Bushkida - inglez

Idioms

Lokusiones

Popular l.

L. popular

Proverbs

Refranes

Coplas

Koplas

Liturgic l.

L. relijioza

Bible and Midrash

Biblia i Midrash

Nobels and press

Novelas i Periodizmo

Lexical samples

Enshemplos leksikales

Classicism

Klasika

Shortening table

Abreviasions

 



 

 

 

Entry presentation
Prezentasion de la entrada

 

Entry No. 382180

entrada numero 382180

primer/primero adj.

first, the beginning

a ken primero?

במי לטפל ראשונה? (הם כה רבים)

el primer amor

אהבה ראשונה

la primera arrapadura

"חלקה" - תספורת ראשונה לילד

los primeros

הימים הראשונים של סוכות/פסח

para ken primero?

למי לתת ראשון? (אין די עבור כולם)



Lexical samples / Enshemplos leksikales


el primer día (Nehama)

la primera ora (Nehama)

por primer komer tenemos peshe (Nehama)

el primer fijo (Nehama)

los primeros ombres bivian en las sharas (Nehama)

la primera regla para la salud es de komer kon mezura (Nehama)

los primeros tiempos (Nehama)



Proverbs / Refranes


El primer mazal no se fuya

La primera mujer es eskova - la segunda reyna

Ni primera, ni prostera

En primero pinchate tu i despues pincha al de enfrente

Sanidad, primero di todo



Coplas / Koplas


La primera las azia la deskansada de Morena: (Gizados de berendjena, siglo 18)

De aki aya, i es para Tevaria, ordenes de gerra mas ke la primera. (Zimrat 'ha-Arets, 1745)

ken es el primero salga a bailar, no pirkuren de avlar: ke estén kantando, paras vayan dando. (Koplas de Purim, Saadi 'Halevi. sig 19)



Religious literature / Literatura relijioza


lo primero ke enkomenda el dotor es de no gastar la boka kon komer kozas kontrarias, (Meam Loez Bereshit)

la primera noche de la hupa se moria el novio. (Meam Loez Bereshit)

Al otro dia desho akel maamar, i tomo otro maamar, i lo topo mas fuerte ke el primero, (Shivhe 'ha-Ari, 1911)

i todas sus echas de kada dia, tanto los dias primeros tanto los de denpues, estan dekolgados en dia de shabat, (Leket 'ha Zo'har, 1855)

mira ke nuestra ley es la verdadera i la primera i la prostera. (Lel Shimurim, 1819)

i por esto kuando mos dio la Ley el Sh.Yit. lo primero fue por este partikolar akavidandomos ke no sea ke servamos a ningun modo de kriansa (Meam Loez, Devarim II, Const. 1773)

paja non se da a tus esklavos i los nogesim dizen a mozotros adoves aze asigun el heshbon primero (Meam Loez Shemot I)

i las sensia se reparten en tres partidas: la primera es la natural, ke trata en saver la naturaleza de los kuerpos i sus konplisiones i sus asidentes (Hovot 'ha-Levavot, Const. 1569)

I no kijo asentarlos en lugar ke se asentaron en el primer konbite sino en la guerta del verdjel del rey ke estava plantada de arvoles i espesias ermozas (Meam Loez Ester, Izmir 1864)

puede ser ke mas repozo tiene el ombre en tisha be-av de loke tiene en el primer dia de moed (Pele Yoets I, Viena 1870)



Bible, Mishna, Midrash / Biblia, Mishna, Midrash


Al primer kantador; salmo de David. (Biblia, Const. 1873)

Al primer kantadorsalmo de David. (Biblia, Const. 1873)

Non ay membrasion a los djerenansios primeros, (Koelet Targum,1744)

i era Nimrod barragan grande i fuerte i el fue el primer barragan ke uvo en la tierra (P. R. Eliezer, 1876)

el primer orden: una kornelina, un topasio i una ezmeralda .. i el segundo orden: un karvonklo, una safira i un diamante (Biblia, Const. 1873)

le espandia el segundo a el primero dos las manos i se las dava al koen gadol i asofria sovre eyas i las esparzia ([Mishnayot], Seder Maamadot, Viena 1821)

non digas: ke fue, ke los dias los primeros fueron mijores mas ke estos, porke non de sensia demandas por esto (Biblia, Viena 1841)

I fue en el mez primero, en el segundo anyo, en el primer dia del mez, ke fue levantado al tavernakulo. ( Biblia, Const. 1873)

kantar primero disho Adam en tiempo ke fue perdonado a el su pekado (Shir a-Shirim Targum II, Mahzor Sal. 1876)



Novels and press / Novelas i Periodizmo


Ansi se pasava sus primera chikez; (Pavlo i Virdjinia, 1912)

Ansi, kuando vio por primera vez mi avion (no pintare mi avion, porke es una pintura muy komplikada para mi) me demando: (El Princhipiko, 2010)

no puedesh eniegar ke el Djugeton fue siempre el ke dio el primero la idea de azer algunas kozas nuevas (El Djugeton 1917)

la senyora ke avia abashado la primera de la karrosa i ke paresia de alta famiya respondio kon una boz dulse, basha i temblante (Muerta de mala muerte, Yerush. 1911)



Popular literature / Literatura popular


Estate, 'state Andarleto el mi primer namorado. (Blanka Flor)

Le konto ribi Yeuda: Mi mujer primera se murio, i esta, la akavidi por tu kavod mas de la primera. (Kuentos de Yerushalayim, 1923)



Popular mascots and remedies / Segulot i Melezinas populares


Segula para amariyor: ke le den a el hazino tres mansanas en tres dias en kada manyana una, en la mansana primera ke meta 9 piojos en la segunda 6 en la tresera 3 piojos (manus. Papo, Sarajevo 1840)