Back to main page of Maaleh Adumim Institute                             tornar a la pajina prinsipal del Instituto

   Back to main page of the dictionary    tornar a la pajina prinsipal del Trezoro

 

Searching the dictionary

Bushkida - ladino 

English search

Bushkida - inglez

Idioms

Lokusiones

Popular l.

L. popular

Proverbs

Refranes

Coplas

Koplas

Liturgic l.

L. relijioza

Bible and Midrash

Biblia i Midrash

Nobels and press

Novelas i Periodizmo

Lexical samples

Enshemplos leksikales

Classicism

Klasika

Shortening table

Abreviasions

 



 

 

 

Entry presentation
Prezentasion de la entrada

 

Entry No. 368520

entrada numero 368520

piedra f.

stone; very hard material; tombstone, gravestone

arrojar piedras a uno

להטיל ביקורת קשה וחריפה

arrojar piedras al kanyo

'להטיל אבנים לביוב'' - לתקוף מישהו ולקבל בחזרה רפש וגידופים

azerse de piedra

להתקשח

darse kon piedras

להסתבך בבעיות חסרות פתרון, להטיח את הראש בכותל

davos kon piedras!

דברי מישהו לעצמו בהיווכחו שהכל נטשוהו והוא נותר לבדו מול הקשיים והבעיות

echar de la boka piedra i pedrisko

לומר מילים קשות

echar la piedra

להעמיד מצבה

kitar piedras

להוציא אבנים מן הכליות/ מכיס המרה

korasón de piedra

לב אבן

mal de piedra

אבן בכליות

no dar ni piedras

צייקן מופלג שאפילו אבן לא ייתן לנזקקים

no deshar piedra sovre piedra

לא להותיר אבן על אבן

piedra bituminoza

פצלי שמן

piedra de dezmolar

אבן משחזת

piedra de molino

אבן ריחיים

piedra falsa

אבן מזוייפת

piedra filozofala

אבן החכמים

piedra presioza

אבן יקרה, שוהם

te van arrojar piedras/te van asegiyir kon piedras

כל העולם ידבר בך רעות, תקבל ביקורות קשות

ya lo saven las piedras de la kaye

סוד הגלוי וידוע לכל

pidra/pidrika

367730



Lexical samples / Enshemplos leksikales


si la piedra da al vidro, guay del vidro, i si el vidro da a la piedra, guay del vidro (Nehama)

la piedra no viene de londje (Nehama)

ken tiene tejado de vidro ke no arroje piedras al vezino (Nehama)

arrojar la piedra i eskonder la mano (Nehama)

kayo piedra en pozo (Moscona)

save kitar la para por debasho la piedra (Moscona)

el ombre yeva mas ke las piedras (Moscona)



Proverbs / Refranes


Kita la para de la piedra

Mas vale la piedra del amigo ke la mansana del enemigo

Kon sus piedras en su kavesa

Le 'sta koriendo piedra i pidrisko

Dos piedras pontudas no molen trigo (o molino)

Ken mete la mano entre dos piedras, las kita machukada

Piedra arondjada no se torna atras

Duro de entender, inat de piedra

Das al vidro guay del vidro, das a la piedra guay de la piedra

Piedra desdechada - kavesera de meza

Kuando el guerfano se va alegrar, las piedras de la kay se meten a yorar

Kon pasensia dezaze la piedra, sin pasensia todo es medra

Arrondjo siete piedras

Del mal pagador, afilu piedras

La piedra patlea, l'alma no

Entre pasuk i piedras

Arroja la piedra i eskondre la mano

Del amigo te viena la piedra mas grande

El ombra yeva mas ke la piedra

Ken tiene tejado de vidro no echa piedra a su vezino

Agua de pozo, piedra en pozo

Si tu sos ajo, yo so piedra ke te majo

Dura mala en piedra kaye



Clasic poetry and drama / Poezia klasika i Drama


En ken? - En Baal! un Dio vano de palo i piedra, (Papo, Navot)

en tu korason de piedra repoza la krueldad; (Papo, Navot)

i undio los mitsriyim en la agua komo la piedra. (La segunda Ester, 1911)



Coplas / Koplas


'Ke de doze piedras ke son de apostura, (Poema de Yosef)

Tu piedra, Si yerras, era la mas eskura, (Poema de Yosef)

kual de palo, kual de piedra, pintado kon gran kordura. (Toledo, Koplas de Yosef)

una ora en antes presto ke vaya a derrokar Tevaria i asta la tierra no deshe ni piedra''. (Zimrat 'ha-Arets, 1745)

Ya no lo estimavan djente de su tierra, ni menos lo kontavan komo una piedra; (Zimrat 'ha-Arets, 1745)

Los arelim yoravan, yamavan al Hristo, el Hristo se les izo de piedra, repuesta no les dio; los djidios yoravan, yamavan al Dio, a tan poko tienpo El mos respondió. (Kalumnia de sangre, sig 18)

Oíd mis ermanos komplas 18, los arelim kresieron komo el finojo; en súpito salieron kon un grande enojo, el Dio los echó komo piedra en pozo . (Kalumnia de sangre, sig 18)

el puerpo se deskulpa: no izi pekado, la alma peko i yo so livrado, kuando se va la alma so asemejado komo piedra kaida en la tierra (Tarika, Shira Hadasha, Izmir 1861)



Religious literature / Literatura relijioza


siendo se kriaron kon tierra dura i piedras, (Meam Loez Bereshit)

ke siendo vemos ke saliendo la alma keda el puerpo muerto komo una piedra, (Meam Loez Bereshit)

Kon la magna abashava piedras buenas i djoyas (Shevet musar, Const. 1740)

I fraguo ayi fragua fuerte i serro a entrada de el lugar, i eskrivio en piedras grandes todo lo ke vido. (Ben Gorion, 1743)

Porke su ermano David vendia piedras presiozas i lo mantenia kon onor a Ribi Moshe, para ke estudiara en la ley i en las sensias dia i noche. (El Gid,1967)

i pasando dias munchos se olvido el nombre de el Sh.Yit.de boka de todo el mundo i no konosian por Dio otro ke akea figura de palo i piedra tanto los ombres komo las mujeres i los chikos ke vieron de su chikez (Meam Loez, Devarim II, Const. 1773)

Ke savresh ke la sia era de marfil i enkastonada de oro i piedras buenas i esmeraldas i karvonkal i djoyas presiadas (Meam Loez Ester, Izmir 1864)

emprimero alimpian las piedras del molino kon klavos i despues las keman kon brazas i flamas (El gid, Istanbul 1967)

ansi las piedras del mizbeah tenian de ser muy lizas i inchian el kalup de estas piedras i kal i pez i plomo (Meshivat nefesh I , Const. 1743)

i lo inchian de piedras ke no tenia de azer en eyas pegima, komo el kuchiyo de shehita ke si ay enel tantiko de pegima no aprovecha (Meshivat nefesh I , Const. 1743)



Bible, Mishna, Midrash / Biblia, Mishna, Midrash


i madrugo Yaakov por la manyana i tomo a la piedra ke puso a sus kaveseras i puso a eya estansia i vazio azeite sovre su kavesa (Biblia, Const. 1547)

i no lo miraron ni en la kara i aborresieron su palavra komo una piedra ke esta enriva de la tierra ke no es kontada por nada (P. R. Eliezer, 1876)

no avia en akea sivdad piedra para fraguar esta kale ke kerian fraguar, ke izieron? enpesaron a azer kierpiches i los kemavan en el orno (P. R. Eliezer, 1876)

i en maestria de piedras para inchir i en maestria de madero para ovrar en toda ovra (Biblia, Const. 1873)

i inchiras en el inchimiento de piedras, kuatro ordenes de piedras (Biblia, Const. 1873)

en tienpo ke el koen gadol entrava por enkorvarse tres travavan en el; uno en su derecha, uno en su iksieda i uno en piedras buenas ([Mishnayot], Seder Maamadot, Viena 1821)

I Adoniya'hu degoyo ovejas, i vakas, i engordados, djunto a la piedra de Zohelet, ke esta serka de fuente del Rogel (Biblia, Const. 1873)

de ayi el pastor, la piedra de Yisrael: del Dio de tu padre, i el te ayudara, i de Todopoderozo, i el te bendizira, kon bendisiones de los sielos de arriva, kon bendisiones del abismo ke yazie abasho, kon bendisiones de los pechos i de la bulba. (Biblia, Const. 1873)

de ayi el pastor, la piedra de Yisrael: del Dio de tu padre, i el te ayudara, i de Todopoderozo, i el te bendizira, kon bendisiones de los sielos de arriva, kon bendisiones del abismo ke yazie abasho, kon bendisiones de los pechos i de la bulba. (Biblia, Const. 1873)

i enkomendo a todos sus siervos por apanyar tajantes de piedras a miles i a miyares, i tajaron piedras munchas a non kuenta (Sefer 'ha-yashar, manus. sig. 17)

i partio Sefo a la piedra, i vino a la me'ara i vido i ek alimanya grande komien al toro, su meatad i arriva semejansa de ombre, i de meatad para abasho semejansa de alimanya (Sefer 'ha-yashar, manus. sig. 17)

i se puso sovre la kavesa piedras presiozas enkastonadas kon oro, i se afeito su kara i su kuerpo kon modos de afeites de mujeres (Sefer 'ha-yashar, manus. sig. 17)

bendicho su nombre de A' ke dio a nos Ley por mano de Moshe el eskrivano grande, eskrita sovre dos tavlas de piedra i sesj ordenes de Mishna i Talmud kon meldadura (Shir a-Shirim Targum II, Mahzor Sal. 1876)

suve a el sielo i dare a ti a dos tavlas de piedras tajadas de safira de sia de mi onra relustrozas komo el oro fino regladas kon reglas eskritas kon mi dedo (Shir a-Shirim Targum II, Mahzor Sal. 1876)



Novels and press / Novelas i Periodizmo


tenia la garganta, los brasos i los pies deznudos, en su talia eya tenia rodeado una sintura (kushak) sovre la kuala briyavan diversas piedras de kolor ke senteyavan en akeya media eskuridad (Muerta de mala muerte, Yerush. 1911)



Popular literature / Literatura popular


I el padre kon el ijo komo la piedra en el aniyo. (Blanka Flor)

I era valutozo, de piedras buenas! (Djoha ke dize)

Tanto le arrogo le disho: ''El mazal de el eya es piedra, si la piedra ay perovecho de eya, i tu mazal tiene perovecho!'' (Yihya al Akra, Manus. Yerushalayim 1920)

pensimos sea ke le damos mano, es mas mal, ke los viejos dizen si el vidro da en la piedra, guay del vidro, i si la piedra da en el vidro guay del vidro (manus. Papo, Sarajevo 1840)



Popular mascots and remedies / Segulot i Melezinas populares


segula para kriatura ke yora muncho: ke le meta a la kavesera 1 piedra, i ay dizientes gueso ke le kayo del perro zahar para zahar o kuerno de kavra de zahar para zahar (manus. Papo, Sarajevo 1840)

segula para la mujer ke tiene huerte parto: kuando esta pariendo ke tome en su mano piedra ke sakan de eya huego i luego parira (manus. Papo, Sarajevo 1840)

Segula para arronper la piedra de la bulba: ke keme bezbas muertas i ke beva la seniza o ke keme dientes grandes de kavayo i ke beva la seniza kon vino antes de la komida (manus. Papo, Sarajevo 1840)

Segula para azer fuir las moshkas de la meza: ke tome piedra de fyel de buey i ke lo ate a la kayades sovre la meza, se fuyiran todas (manus. Papo, Sarajevo 1840)

Segula para la piedra ke en los rinyones: ke tome siete kavesas de ajos i ke los eche en una oya nueva kon 3 v' de agua i ke lo meta en la lunbre apurar asta ke viene la metad i ke ?? inche 3 vazos i ke beva esto en el banyo i kon esto se arronpera la piedra i sarla kon la urina (manus. Papo, Sarajevo 1840)

Segula para ronper la piedra ke en su evar ke beva 3 dias urina de hamor (manus. Papo, Sarajevo 1840)

Segula tres piedras son mesugalot eyas: la segunda piedra se topa en la tripa de el pasharo kuadrines (?) i eya amostra a dos kolores i kolor korelada i preta i si la enshaguaras kon vino bueno i la entraras entre el ojo se le esklareseran los ojos i tornara a la manseves i aprovecha a el ke la yeva enriva para dolor de korason i para apreto i muchigua alegria i kita el frio (manus. Papo, Sarajevo 1840)

Segula tres piedras son mesugalot eyas: la tresera se faya en el nido de las grajas. Si la enkolgaran a eya en la garganta de la mujer ke esta pariendo kon fortaleza parira luego, i tanbien aprovecha para enprenyar (manus. Papo, Sarajevo 1840)

Segula tres piedras son mesugalot eyas: la una en las intestinas del gayo viejo de 3 anyos, i mas i mas se faya en los gayos montes, i dita piedra es blanka i asemeja komo la blankura de la safira, ama non es muy klara i eya es buena para venser los enemigos los ke pelean kon el, ke la yeve enriva i sontrae el amor (manus. Papo, Sarajevo 1840)

Segula: el ke ata piedra en la kola de el azno non gritara (manus. Papo, Sarajevo 1840)

Segula: la piedra ke morde el perro en la ora ke se la echan a el en la ora de su ravia ke la meta en el kastiyo ke estan los blahos se fuyiran todos (manus. Papo, Sarajevo 1840)

Refua para el ke tiene mal de piedra i pasion: ke se meta leche de mujer kon miel i tanbien ke beva i se le dezmenuzara la piedra (manus. Papo, Sarajevo 1840)