Back to main page of Maaleh Adumim Institute                             tornar a la pajina prinsipal del Instituto

   Back to main page of the dictionary    tornar a la pajina prinsipal del Trezoro

 

Searching the dictionary

Bushkida - ladino 

English search

Bushkida - inglez

Idioms

Lokusiones

Popular l.

L. popular

Proverbs

Refranes

Coplas

Koplas

Liturgic l.

L. relijioza

Bible and Midrash

Biblia i Midrash

Nobels and press

Novelas i Periodizmo

Lexical samples

Enshemplos leksikales

Classicism

Klasika

Shortening table

Abreviasions

 



 

 

 

Entry presentation
Prezentasion de la entrada

 

Entry No. 364590

entrada numero 364590

perro m.

dog

deshsr ladrar komo un perro

להשאר אדיש לגדופיו ואיומיו של מישהו

dezir las del perro

לפלוט קללות וגדופים

echar un gueso al perro

'לזרוק לו עצם''

es un perro viejo

זקן אשמאי רודף שמלות

estar arrodeado de perros

להיות מוקף באנשים נלוזים

estar hal (t.) de perros,

להיות במצב ירוד

estar komo al perro i al gato

להיות כמו כלב וחתול - בסכסוך תמידי

inat (t.) de perros

עקשנות גדולה

ir detrás de otro komo un perro

לציית למישהו בהכנעה כמו כלב נאמן

kara de perro

'פרצוף כלב'' - חוצפן גס רוח

ke perro fuye de la boda? ningún perro fuye de la boda

טפילים הנצמדים כעלוקות למקום שבו יוכלו להשיג רווחים קלים

komo los perros

על התנהגות מינית לא צנועה: "מתנהגים ככלבים"

matar perros

לבלות את הזמן בדברי הבל

mazal (ebr.) de perro

מזל של כלב

ni a los perros/ni a perros de kaye/ni gatos de kuzina/no vale ni para echar al perro

אינו ראוי למאכל כלב, אפילו כלבי רחוב וחתולים מואסים בו

ni perro grita ni gayo kanta

מקום שומם (לא כלב נובח ולא חתול מילל)

no kontar ni komo un perro

לא להתייחס אל מישהו, להחשיבו פחות מאשר כלב

no mirar a uno ni komo un perro

להפגין כלפי מישהו בוז מוחלט

perro bovo

תם שקל לרמותו

perro de boda

אדם הנכנס ברמיה לכל מקום שבו יוכל להרוויח משהו (כאורח לא קרוא לחתונה)

perro de kaza

כלב בית

perro de por las kayes

כלב רחוב, כלב משוטט

perro feshugo

כלב מעצבן; בהשאלה: אדם טורדני, שנוכחותו מטרידה

perro fiduz (t.)

כלב חולה כלבת; בהשאלה: אדם אלים ותוקפני

perro fiel

כלב נאמן; כינוי לאדם מסור ונאמן

perro forastero

נוכרי חשוד ודחוי

perro furro

פחדן ורפה אונים

perro loko

'כלב שוטה'' - כינוי לרשלן

perro malo

אדם כעסן ותוקפני

perro mentirozo

שקרן מועד

perro modre!

למדתי, לא אחזור על כך בשום מחיר!

perro mudo

אדם ביישן שאינו יודע להגן על ענייניו

perro sin patrón

'כלב ללא בעלים'' - כינוי לאדם נע ונד

ser tratado/resevido komo un perro

מתייחסים אליו/מקבלים את פניו כמו כלב/כמו יצור נתעב

tener mazal (ebr.) de perros

יש לו מזל של כלב - זכה למשהו שלא חשב עליו ולא הגיע לו

vale para ehar al perro

ראוי להיזרק לכלב

vida de perros

חיי כלב

parro

353270



Lexical samples / Enshemplos leksikales


perro de kazal/perro de guertelano ni durme ni deha durmir (Nehama)

perro ke ladra no modre (Nehama)

en kazal sin perros kamina kon palo (Nehama)

arrastar komo el perro (Moscona)

el perro blanko ke sea o preto, de preto no sale (Moscona)

perro ke sea, de soy ke sea (Moscona)

ken ke fuera perro en tiempo de kodrero (Moscona)

el buen bokado se lo kome el perro (Moscona)

el perro del guertalano ni duerme ni desha durmir (Moscona)



Proverbs / Refranes


El perro es amigo del ben-adam, el gato es enemigo

El perro no fuye de la boda

Dingun perro no se fuye de la boda

El Dio no kera perros gavyentos

El perro grita grita, fine ke se kaya

El Dio ke no de ni al perro de la kaye

'Sta un perro kudus

El perro ke ladra no modri

Madre ser, perro ser

Kon la mujer bive komo el gato i el perro

Perro ke va modrer no amostra los dientes

El ke ijos e ijas tiene kon perros i gatos konsuegra

Ni gayos kantan, ni perros maoyan

Por dinero balia el perro

Konsejo de perro viejo

Kazal sin perros, kamina sin palo

El persigo perro save korrer sin yerro

La kola del perro estuvo disiete anyos en la prensa i yene tuerta

Boz de perros no se va a los sielos

Mazal de perro

A perro alokado no estesh ir al lado

Se kudreyo komo el perro



Clasic poetry and drama / Poezia klasika i Drama


Solo algun perro mudo i ambriento (Gaon, Poezias)

rondjaria vuestros kuerpos a perros ambresidos (Papo, Navot)

En viendo las banyeras, los postos, los soldados, kon armas en sus manos i perros a sus lados, ('Ha-Elion: En Kampos, 2000)



Coplas / Koplas


ni aprestes ni mas ni manko ke el suenyo del perro.'' (Toledo, Koplas de Yosef)

Tambien a mi me plazio azer tu konsejo komo perro viejo (Purim, De-Fes, sig. 18)

Ijo de Agag el perro kon mal pensamiento kon el rey se asento serka su asiento (Purim, De-Fes, sig. 18)

Gran gusto tuvimos ke kortaron 3: la blandika en pirmero, la menekshe después, el perro de el blanko dio 3 rubíes para ke lo kortaran la primera vez. (Kalumnia de sangre, sig 18)

Venid mis ermanos al Dio bendezir porke los kriasianos estaban hazir; el perro del blanko ía hazir, viejos, los kortaron komo un hazir. (Kalumnia de sangre, sig 18)

Al saká no vos enmento ni en kuenta de ombre lo meto del ijo de un perro el biznieto; kon todo dalde a bever. (Mandjares de Purim, sig. 18)

Negro le fue su mazal de este bandido: komo perro de kazal era atrivido; (Koplas de Purim, Saadi 'Halevi. sig 19)

Al Pereo dezbarkimos, komo los perros mos arrastimos, munchos keridos ayi pedrimos, i para Haydar prosegimos (En los kampos de la muerte, Violet i Sara Fintz, 1945)

muestros enemigos son los arurim los perros / la estrea les kayo de el i de eyos / por sierto kreevos / ke el pekado le toko / del kaik ke le burako / del gevir presiado / i muy estimado (manus. Teza, 1820)



Religious literature / Literatura relijioza


Si es ke los perros mauyan el malah amavet esta en la sivdad (Menorat 'Hamaor, 1762)

Si los perros djugan Eliyau anavi esta en la sivdad (Menorat 'Hamaor, 1762)

I prendieron de eyos kinientos varones, i non tenian daat i ladravan komo los perros, i los soltaron. (Ben Gorion, 1743)

ke komo a el perro kudus ke modre kere atado kon kadenas ansi ke se rijga el padre kon su ijo (ve-'Hohiah Avraam, Izmir 1877)

I topamos en las ketivot [eskrituras] del rav 'ha-Ar''i z''l ke dito Yosef por el pekado ke se sirvio de santos nombres, vino en gilgul de perro i vino yorando i arrogando a el rav 'ha-Ar''i z''l ke le iziera tikun para su pekado ke se sirvio de santos nombres(Yosef de la Reina, manus. Chorlu 1893)



Novels and press / Novelas i Periodizmo


El avia empesado a ovrar kon yena reushita en primero sovre un konejo (taushan), despues sovre un gato, despues sovre un perro i agora el iva a ovrar por la primera vez sovre un ombre. (El muerto ke esta bivo, 1912)

en la siudad de Mesh'hed ... mataron munchos judios akuzandolos de aver degoyado un perro en un dia de fiesta relidjioza de los persanos (El Tiempo, 1896)



Popular literature / Literatura popular


L'echare guesos al perro ke non vos se vaya de detras. (Blanka Flor)

Ande savresh ke ay un mashal ke le demando el perro de el karnero un pan ke le enpreste (Hidot de Izopeto)

Hida de el perro ke trusho edim falsos sovre el karnero. (Hidot de Izopeto)

Los musafires entraron. Apenas alkansaron a dar dos pasos ke el perro de la mandra se metió a ladrar dezesperadamente. (Sipure Sefarad)

les disho el mansevo: le-maan a-shem estavos kayados porke no tengo lesensia de deskuvrir loke vidi asta ke se aga nekama de estos perros (manus. Papo, Sarajevo 1840)

mira, no deskuvras nada de loke vites asta vengarme de estos perros (manus. Papo, Sarajevo 1840)



Popular mascots and remedies / Segulot i Melezinas populares


segula para kriatura ke yora muncho: ke le meta a la kavesera 1 piedra, i ay dizientes gueso ke le kayo del perro zahar para zahar o kuerno de kavra de zahar para zahar (manus. Papo, Sarajevo 1840)

segula para la mujer ke tiene huerte parto: ke le safumeen kon soa de perro debasho de eya (manus. Papo, Sarajevo 1840)

segula para saver si la mujer esta prenyada de ijo o ija ke arremoje un pedaso de pan en el dam nidot i ke le de a komer a el perro si se lo kome es de zahar (manus. Papo, Sarajevo 1840)

segula si enkolgara sovre la anka de la mujer ke esta pariendo i tiene huerte parido si le enkolgara dito kaveo de dito perro preto o de otro perro parira lugo i asigun pare ke se lo kite lugo (manus. Papo, Sarajevo 1840)

segula si enkolgaras diente de perro uno ke esta mordido de perro se le tirara la dolor; i si lo enkolgara enriva de kriatura chika kitara los dientes sin dolor (manus. Papo, Sarajevo 1840)

segula si enkolgaras kaveo de perro preto entero sovre uno ke tiene ruah raa aprovechara (manus. Papo, Sarajevo 1840)

Segula para ken ke lo murdio perro loko ke apresure i ke tome azeite de oliva klara i sal i ke se meta sovre la ferida en la mordidura enmientres ke esta kayente el mal (manus. Papo, Sarajevo 1840)

Segula si komio el ombre kualker tosigo i para mordidura de perro i de kulevro i alakran i para mordidura de sierpes: ke urine i ke beva la urina suya (manus. Papo, Sarajevo 1840)

Segula si le entro en la oreja pulga ke enkashe kaveyo de perro (manus. Papo, Sarajevo 1840)

Segula i kabala de rav Papa a ken ke los perros keren mordidlo ke diga delantre de eyos: ay en mi 7016 guesos de kedusha i se balden los 7016 guesos de enkonamiento i al yede de esto non pueden para danyarlo (manus. Papo, Sarajevo 1840)

Segula: la piedra ke morde el perro en la ora ke se la echan a el en la ora de su ravia ke la meta en el kastiyo ke estan los blahos se fuyiran todos (manus. Papo, Sarajevo 1840)

Segula: si yevaras sovre ti diente de perro preto non landereara a ti ningun perro (manus. Papo, Sarajevo 1840)

Segula si kolgaras sovre ti diente de perro non avlaras kuando durmes (manus. Papo, Sarajevo 1840)

Sekana ken ke espanta a la kriatura kon dizilde ya viene el gato o el perro o el goy, luego la kelipa es fayada i le puede venir danyo a la kriatura i tanbien aze mancha en su alma (manus. Papo, Sarajevo 1840)

para mordedura de perro: ke tome kaveo de onbre i ke arremoje en vinagre i ke meta en lugar de la mordedura del perro loko i aprovechara en el punto (manus. Papo, Sarajevo 1840)

si keres ke no te mauyen los perros sovre ti, toma luenga de perro i la sekaras a eya i yevala sovre ti (manus. Papo, Sarajevo 1840)