Back to main page of Maaleh Adumim Institute                             tornar a la pajina prinsipal del Instituto

   Back to main page of the dictionary    tornar a la pajina prinsipal del Trezoro

 

Searching the dictionary

Bushkida - ladino 

English search

Bushkida - inglez

Idioms

Lokusiones

Popular l.

L. popular

Proverbs

Refranes

Coplas

Koplas

Liturgic l.

L. relijioza

Bible and Midrash

Biblia i Midrash

Nobels and press

Novelas i Periodizmo

Lexical samples

Enshemplos leksikales

Classicism

Klasika

Shortening table

Abreviasions

 



 

 

 

Entry presentation
Prezentasion de la entrada

 

Entry No. 354640

entrada numero 354640

pasar v.

to pass, to pass by, to cross; to spend time

azer pasar punyadas

לחבוט, להלום באגרוף

dainda no me pasa

עדיין אינני מסוגל לשכוח

del pasarlo al kontarlo

יש הבדל עצום בין לעבור סכנה לבין לספר עליה

en pasando

דרך אגב

esta pará (t.) no pasa mas

המטבע הזה כבר אינו בתוקף

esto pasa agora

זה מה שבאופנה עכשיו

i gameyos pasan

הכל יכולים לעבור - אין שום פיקוח או עיכוב

ke se pasa/ke se está pasando?

מה נשמע? מה חדש?, מה מדאיג אותך?

ke t'está pasando?

מה עובר עליך? מה מדאיג אותך?

ken lo pasa lo kree

רק מי שעבר זאת בגופו יאמין

kon mi no le pasa

איתי הוא אינו יכול להרשות לעצמו

kontar lo ke tiene pasado por la kavesa

לספר את כל חוויותיו

les pasa amistad

הם מאוהבים

les paso marekía

הם שרויים במריבות

les pasó pleito

הם באו לידי תגרה

lo ke pasó pasó

מה שהיה היה

mal pasando, bien asperando

לעת עתה רע נקווה לטוב (בתגובה לשאלה: מה נשמע? - קי טאל ב'אס?)

me pasa la palavra

נענים לכל בקשותי כדי להיות נחמדים אלי

me pasó por el meoyo/me pasó por idea

עלה בדעתי

me pasó sehorá kon fulano/mos pasó palavras

עבר בינינו חתול שחור והחלפנו מלים קשות

mos pasa amistad

יש בינינו קשרי ידידות

ninguno le pasa por al lado

איש אינו קרב אליו, אינו תובע ממנו תשלום החוב

no deshar pasar la okazión

לנצל את ההזדמנות, לא לתת לה לחמוק מן הידיים

no le pasa tiro

אדיש מאוד, דבר אינו מרגש אותו

no me pasa el bokado/no me pasa

אינני רעב, לא מתחשק לי לאכול עכשיו

no me pasa la palavra

המלצתי לא תעזור, איש לא יתאמץ להיות נחמד אלי

no me paso ni por esfuenyos

אני רחוק מלחשוב דבר כזה - אפילו בחלום לא עלה בדעתי

no me paso ni por idea

לא עלה כלל בדעתי

no me pasó ni por letra

לא הזיז לי, לא נתתי לכך כל חשיבות

no pasan chachas, no pasan shakás

כאן לא יועילו תירוצים ולהג, העניין רציני וחמור מדי

pasando la vamos

איכשהו אנחנו מסתדרים

pasar a la meza

לעבור להתיישב לשולחן האוכל

pasar a otra lakirdí

להחליף נושא לשיחה

pasar adelantre

חלף על פני, הקדים, עבר את, השיג, עבר הלאה; התקדם

pasar amistad

לחבב, להתיידד

pasar amor

לאהוב

pasar bovo

להחשב לתם/שוטה

pasar bueno

לחיות חיים מאושרים

pasar de muevo

לעבור שוב, לחזור ולעבור

pasar djames (t.)

להרכיב זגוגיות בחלונות

pasar el día

לבלות את היום; להרוויח צורכי יום

pasar en frente

לחצות

pasar espondja

לעבור על העלבון, לסלוח

pasar estrechura/pasar provedad

לעבור תקופת מצוקה ועוני

pasar fortuna (t.)

לעבור סופה וסערה

pasar fronia (port.)

לעטוף בציפה

pasar fríos

לסבול מהתקפי קור קדחת

pasar hazinura

לעבור מחלה

pasar klasa

לעלות כיתה

pasar komandos

להפר פקודות/ הוראות

pasar komo un relámpago

לחלוף במהירות כברק

pasar koza por la boka

לטעום משהו

pasar la arina

לנפות את הקמח

pasar la lisión

לחזור על השעור

pasar la mano

(במשחק קלפים:) להעביר את התור לשחקן הבא

pasar la mar preta

לעבור תקופה של חרדות ומצוקות

pasar la ora

בילוי זמן

pasar la ora mala

להסתלק ברגע הקשה ביותר

pasar la vida

לחיות בצניעות

pasar las oras

למצוא תקנה זמנית

pasar marro/rango

לעלות על המקובל והרגיל, לחרוג מן המעמד

pasar montes i karreras

לשוטט בהרים ובבקעות

pasar negro

לחיות חיי מצוקה

pasar oras de sar (ebr.)

לעבור שעות של מכאובים וצער

pasar por

לעבור ב-; להחשב ל-; העמיד פנים כ-

pasar por boka

להזכיר ברמז

pasar por el kolador

לסנן, להעביר במסננת

pasar por el ojo

לבדוק אחד אחד ולאתר פגמים

pasar por el sedaso

לנפות, להעביר בנפה, לבדוק בדקדקנות

pasar por el tino

לעלות על הדעת

pasar por enriva

לעבור, לחצות, לצלוח

pasar por la agua

שטף, הדיח

pasar por la idea

עלה במוחו רעיון

pasar por la kavesa

להעלות בדעתו

pasar por la lumbre

לצלות צליה קלה, לחרוך

pasar por la mano

להעביר תחת ידיו

pasar por meuyudo

עלה רעיון

pasar por muerto

נחשב כמת

pasar por santo

(באירוניה) להחשב בטעות לאדם ישר דרך

pasar una mano/dos manos

להעביר שכבת צבע או שתים

pasaron akeyos tiempos

חלפו מכבר הימים הטובים ההם!

por ayi pasó/se desho de pasar Eliau Anaví

התחולל נס (אליהו הנביא הופיע)

se deshó de pasar

עבר במקרה

todo pasa!

הזמן משכיח את הכל

vátelo pasando

אתה משלה עצמך אבל אם זה נעים לך המשך בכך

ya le pasó

עבר לו הכאב

ya le pasó

הוא נרגע, עבר לו הכעס

ya pasó

שכח מזה - זה עבר

ya pasó la fota (gr.)

עברה שעת הלחץ

ya pasó la ora

עבר הזמן, מאוחר מדי



Lexical samples / Enshemplos leksikales


pasar la mar (Nehama)

por esta kaleja no pasa alma biva/no pasa ni gato (Nehama)

pasar de un piano al otro (Nehama)

pasar un ponte (Nehama)

pasar un rio (Nehama)

pasa por mi kaza! (Nehama)

pasí a ver a mi madre (Nehama)

del pasarlo al kon­tarlo se piedre la metad (Nehama)

mal pasando, bien asperando (Nehama)

i reyes pasan (Nehama)

pasa punto pasa mundo (Nehama)

pasar por loko (Nehama)

pasar por mudo (Nehama)

si aznedad me pasa, para ke kiero el erremo sehel (ebr.) (Nehama)

ya me pasó la fambre (Nehama)

ya le pasó la marekía (Nehama)

ya me pasó la gana (Nehama)

ya me pasó la dolor (Nehama)

ya me pasó el estilo (Nehama)

es defendido de pasar (Moscona)

me paso de tino (Moscona)

pasar de largo (Moscona)

pasar la lishion (Moscona)

pasar la mansevez (Moscona)

no me esta pasando (Moscona)

de mi ke pase (Moscona)



Proverbs / Refranes


Kieres pasar bien kon tu vezina? Toma vedra, azela me[n]tira

Pasa punto, pasa mundo

Lo ke pase - pase; lo ke tengo de pasar no se

El apio por ande pasa no embarasa

Ken finye i amasa todo pasa

Ken es el mediko, akel ke pasa los males

Mas presto pasan malas kuchiyadas ke malas palavradas

Kalavasa por onde pasa non enbarasa

Mas fuerte es de pensar ke de lo pasar

El rio pasa, la arena keda

Si pasas un aksidente i kedas bivo dizen tiene azete de bivir

Todo pasa por este mundo, guay onde pasa

Lo muncho paso lo poko kedo

Ken no paso mar, no save lo ke es mal

El amor aze pasar il tiempo i el tiempo aze pasar il amor

No ay savio mas del ke lo pasa



Clasic poetry and drama / Poezia klasika i Drama


piza kon dezdenyo todo el ke pasa (Gaon, Poezias)

Ma, pasi indiferente sovre este spetaklo, (Papo, Navot)

Kavayero, no vites pasar una palombika (Papo, Navot)

El deve pasar por aki por irse al chiflik serka su padre. (Rinio, 1906)

Es un grande pekado sin shemura averse pasado. (8 dias antes de Pesah, 1909)

No se meten a pensar ke de todo se pueden pasar (8 dias antes de Pesah, 1909)

Mas de ochenta ombres, mujeres, kriaturas, tratados komo perros, pasavan oras duras. ('Ha-Elion: En Kampos, 2000)

Sus manos delikadas en agua no metía, brodando o meldando, ansi pasava el dia. ('Ha-Elion: En Kampos, 2000)

todo en siendo aleman, se aze pasar komo sudito italiano por estar mijor al avrigo de una deskuvierta (El Triomfo de la Djustisia, Sal 1921)



Coplas / Koplas


Si a visto pasar a fijos de Yisrael? (Poema de Yosef)

Gran rekua veian de moros ke pasavan. (Poema de Yosef)

Otras siete pasavan, vakas del mar suvientes (Poema de Yosef)

mos perdone el Poderozo por lo ke ya es pasado, (Toledo, Koplas de Yosef)

Komo vijita el pastor a su revanyo i aze pasar a sus ovejas debasho su vara, (Untane Tokef)

Ya es bien abastado lo ke aviamos pasado; mandamos a el untado, mashiah de Israel. (El Dio alto)

Komo la solombra pasan los dias, no ay a eyos ke no fueron baldias, si pensa ke aze asi manzias, asi mizmo por emuna matava, (Donme, sig 18)

Izole ombre de kamino por la puerta pasara (Donme, sig 18)

Munchos anyos pasimos en la inyoransa / del viejo rejimen fue esta mankansa / kon la esperansa / ke tuvimos en el Dio /la libertad mos dio / se vido ke el Dio kijo / ke se eskape el viejo rijo (La Amerika, 1911)

ke echen feneres en las kalejas a ke se vea ken pasa i ke torna (ve-'Hohiah Avraam, Izmir 1877)



Religious literature / Literatura relijioza


I ken tiene ijo o ija, kuando los despoza tiene ovligo de pasar estos dinim kon (Meam Loez Bereshit)

ni de lo ke pasaron nuestros padres; (Meam Loez Bereshit)

El ke pasa entre dos datilares (Menorat 'Hamaor, 1762)

El ke pasa sovre aguas de la netila de la manyana (Menorat 'Hamaor, 1762)

Entre dos ombres si es ke paso una mujer entre eyos en prinsipio de su nida mata a uno de eyos (Menorat 'Hamaor, 1762)

Tres son ke el ombre no pase entre eyos ... la mujer i el datilar i el perro (Menorat 'Hamaor, 1762)

Si la mujer ke pasa es mala puede ser ke kovdisia en alguno de eyos (Shevet musar, Const. 1740)

Si pasa entre eyos algun tsadik ke anda kon derechedad avlan fealdades de el (Shevet musar, Const. 1740)

I fue komo paso Aleksandros toda tierra de Paras debasho de su poder, (Ben Gorion, 1743)

Aun ke ya dishimos ke si no kere komer pan i se kere pasar kon frutos, ya puede komer afuera la Suka, aun kon todo es Mitsva de komer 14 pransos en los siete dias de Sukot. (El Gid,1967)

kamino de milagros i maravias pasastes, (Leket 'ha Zo'har, 1855)

basta ke mos djure ke no le konte a si. padre nada de lo ke paso (Tokpo shel Yosef, Yerush. 1887)

Kontame mi ijo ke paso sovre ti mi alma mia te metieron en prezo por mis pekados. (Tokpo shel Yosef, Yerush. 1887)

me pasavan un kantaro de vino dia por dia i pasavan una bocha de azeite kada dia. (Tokpo shel Yosef, Yerush. 1887)

Te kontare mi senyor padre lo ke paso por mi kavesa en el tiempo ke estuve en prizion. (Tokpo shel Yosef, Yerush. 1887)

Siendo las leyes de iruvim son muchas i komplikadas (karishik) es de akavidar a no vinir i pasar a este dover: de yevar i trayer alguna koza de un lugar prive a un lugar publiko (El gid, Istanbul 1967)

solamente, no vo pasar sin avlarvos sovre un shapitro de nuestro programa (manus. Vitali Varon, Const. 1948)

le disho ...: ken pasa adelantre se va tambien adelantre (manus. Minhat Ani, Yerushalayim 1880)

Disheron eyos alado: be-avonot, ke ya pasaron kuantos anyos i non vino, lo kual siendo ke Eliau era navi, supo la verdad ke en los dos mil anyos trazeros tenia ke venir el mashiah (Shevet Yeuda, Viena 1859)

I en verdad saveldo ke pasemos grande sakana (Shevet Yeuda, Viena 1859)

I mos disho ke non ay ningun miedo, otro ke ansi es la regla de los reyes de eskrivir todo lo ke les pasa en sus dias i lo notan en livros todo klaramente (Shevet Yeuda, Viena 1859)

el ke los manchara i los insuziara su pena sera terrivle porke paso el komando del rey (Pele Yoets I, Viena 1870)

kuando traian los korbanot a degoyar le pasavan la alka sovre la garganta de la beema i enkashavan la otra punta en punta en la tierra i despues la degoyavan (Meshivat nefesh I , Const. 1743)

no es razon ke seamos krueles sovre nuestras almas a pasar su komando sino adraba afirmar sus komandos kon muncha kovdisia i alegria (Meshivat Nefesh II, Const. 1754)

ke pasando tienpo alkanso a saver lo ke no savia mas antes por siba ke peskuzo mas o platiko kon algunos savios (Meshivat Nefesh II, Const. 1754)



Bible, Mishna, Midrash / Biblia, Mishna, Midrash


Se asemejan al leon ke dezea a arrevatar, i al leoniko asentado en lugares enkuviertos. (Biblia, Const. 1873)

Komo poko pasi de eyos asta ke ayi al ke ama mi alma (Biblia, Const. 1873)

Porke, ek, el invierno paso, la luvia paso i se fue (Biblia, Const. 1873)

I de todas las males ke pasaron sovre Avraam no le vinieron tanto a fuerte kuanto le vino a fuerte esto (P. R. Eliezer,1876)

i pasaron varones midianim merkaderes i sotrayeron i alsaron a Yosef de el pozo i vindieron a Yosef a los moros por vente pesos de plata (Biblia, Const. 1547)

si diere a mi Balak yenura de su kaza de plata i oro non podre por pasar a dicho de A' (Biblia, Const. 1547)

todas tus ondas i tus olas pasaron sovre mi (Biblia, Const. 1873)

i si alguno kaiya i se muria no les pasava a dinguno por tino de su muerte (P. R. Eliezer, 1876)

no se apiadaron sovre el kavod de su kreador a venderle koza de komida a el forastero i al pasajero ke pasava por su sivdad (P. R. Eliezer, 1876)

i tira tristeza de tu korason i az pasar mal de tu karne, porke la ninyez i la manseves nada (Biblia, Viena 1841)

Ramo fruchiguozo Yosef, ramo fruchiguozo sovre fuente; las ramas pasan sovre el muro. (Biblia, Const. 1873)

I el espirito de A' paso sovre el, i desendio a Ashkelon, i irio trenta varones de eyos, i tomo sus espojos, i dio las modas de vestidos a los ke avian deklarado el enigma. (Biblia, Const. 1873)

Ramo fruchiguozo Yosef, ramo fruchiguozo sovre fuente; las ramas pasan sovre el muro. (Biblia, Const. 1873)



Novels and press / Novelas i Periodizmo


Los dos kavayos pasavan presto el boske. (La dam o kamelia)

Fue una verguensa por el puevlo djermano ke pasa por uno de los mas sivilizados. (El Tiempo, 1924)

Avlaron de la kaza en primero i despues ansi pasaron a otros sujetos. (Banyos de sangre, 1912)

Ektor i Andre miravan kon asko la karrosa ke ya avia pasado, (Banyos de sangre, 1912)

La muzika paso i atras paso tambien una karrosa (Banyos de sangre, 1912)

Esto paso a la tradision djudia i por esto es ke el novio viene a kontrolar a la novia. (Shalom, 2007)

estudiemos una mujer ke ya paso los sesenta! (La mujer sefardí de Bosna, 1931)

sin ke mos meneemos de muestros postos i sin ke agamos el minimo esforso por pasar de la teoria ala aksion (Renasensia Djudia, Sal. 1920)

de antes 25 anyos ke esta bendision era pasada por su boka ora i punto, pero entonses el estava kon su buen senso (El rey i el shastre, Yerushalayim 1925)

a esta repuesta unas algujadas pasaron por mi puerpo entero (Perdidos en mar, Yerushalayim 1907)

a mi torno objektare ke pasar la ora no kere dezir djugar mientres muchas oras i el dia entero de shabat (La Epoka, Sal. 1900)

el baron [...] pasava por uno de los mas elegantes mansevos de Paris (Anna Maria, Yerushalayim 1905)

su mujer amava los lusos, korria los balos i raramente pasava un dia entero en kaza (Anna Maria, Yerushalayim 1905)

yo avia deshado pasar la ora ke tenia fiksada para un randevu kon vozotros mizmos (Anna Maria, Yerushalayim 1905)

una sorte de konsilio de gerra se rekojo i el ariendero fue kondanado a ser pasado por las armas (La dezgrasiada Luiza, Tel Aviv 1953)

El non era del todo romanesko, el ya avia pasado la edad, onde los mansevikos pensan en sus kamaretas, ke ijas ermozas vienen traerles grandes pasiones, i grandes fortunas (Nantes, Tel Aviv 1952)

Yo vo pensar siempre en ti i no te vo deshar de mi memoria, es una ora mala ke kero pasar i ke kero ke me ayudes. (La famoza kantadera, Tel Aviv 1950)

Nozotros nos adresamos por esto a todos los lavoradores ke pasan por la Lishkat Avoda afin ke ekspliken a sus kompanieros ke deven de abstenersen de agresiones semejantes ke danyan sus intereses i los intereses de todos los lavoradores. (Manifesto de Lishkat a- Avoda, Tel Aviv 1950)

en pasando por el kazal fui enkantado de ver los todos los moradores del lugar dirijendosen kon kuriozidad i espanto verso una lokanda delantre de la puerta de la kuala dos viejas karosas de kargo eran pozadas (Manon Lescaut, Yeru. 1906)



Popular literature / Literatura popular


En esto sta pasando por el kiupri d'Estanbol, (Djoha ke dize)

lo yamaremos a Morducho ke lo apregante, puede ser le pasa. (Sipure Sefarad)

Pasi I torni, non vos vide l’alma tengo ayi. (Kalendario de kantigas)

Esto asemeja a un perro ke tinia en su boka un pedaso de karne i estava pasando por la agua. (Hidot de Izopeto)

Hida de la rana ke tinia de pasar al raton por el rio. (Hidot de Izopeto)

El vezir i los pashas regularmente lo informavan de todo lo ke pasava en el paiz. (Sipure Sefarad)

Si le dize ''i esto es posivle'', deve de inchirle las dos tinajas kon dukados; si dize ke lo ke kont? ''es imposivle'' arishka de pasar solo kon la bolsa ke tuvo aprometido. (Sipure Sefarad)

Su grande plazer era de pasar oras enteras en el porto a mirar los peshkadores, o komo enkargan i deskargan los vapores. (Sipure Sefarad)

i de su grande borraches no supo ni kuando se echo ni kuando se alevanto, i paso la ora kon eya noche entera. (Kuentos de Yerushalayim, 1923)

Les disho a eyos: Ansi i ansi paso la koza. (Kuentos de Yerushalayim, 1923)

klaro, ke kon el pasar del tiempo la kazika tenia menester de una serioza reparasion. (Sipure Sefarad)

la vistimienta, a mizura ke kresian los krios, pasava de un krio al otro. (Sipure Sefarad)

ombres i mujeres pasavan la ora, kantavan, djugavan a los fildjanes. (Sipure Sefarad)

Pasó un mes, dos, no ay dinguna repuesta. Se fue la mujer a kesharse ande Djohá. (Kuentos, 1986)

en jeneral entre yako i su djente pasavan relasiones de amistad, indemas kuando alguno reushía en un trato mas vistozo. (Sipure Sefarad)

media ora mas tadre por la butika pasó un mansevo ke también se detuvo delantre de la pinturia (Sipure Sefarad)

no pasaron unos kuantos dias, na ke el mizmo mansevo se desha de pasar por enfrente de la butika. (Sipure Sefarad)

sintitesh buena djente, las paras le primieron! i a ken no le primen paras? aki, entre merkaderes, estas palavras no pasan! (Sipure Sefarad)

Después de komer se metieron a pasar la ora. (Sipure Sefarad)

En la persona del rey el konosio a akel merkader ke kon su moso pasaron una noche en la mandra (Sipure Sefarad)

Paso kuanto un anyo. Los haberes ke vinian de este vilaet eran mas de buenos. (Sipure Sefarad)

El karnesero pasó de una meza a la otra, i vido un manseviko, asentado yorando. (Kuentos, 1986)

Kuando el mintirozo kontava una mintira, el komentador la eksplikava, la atakanava i la azía pasar por verdá. (Kuentos, 1986)

Kodreriko es, ya se kozera! i veras ke pasando dos-tres anyos se va azer un pasha por marido! (Sipure Sefarad)

La psa Donu, kon todo ke ya avia pasado de los 85, komo buena nekochera ke era, les azia todos los apetites de los inyetos. (Sipure Sefarad)

despues ke paso tienpo penso el rasha de azer un dezastre gadol en Israel (manus. Papo, Sarajevo 1840)



Popular mascots and remedies / Segulot i Melezinas populares


Segula para fayar la perdita: ke aprometa pr' para shemen la-maor por su alma de ribi Mair luego fayara la perdita, i ke non deshe pasar tienpo muncho siendo ke despues non le aprovechara el neder (manus. Papo, Sarajevo 1840)

para saver si la mujer prenyada va a parir ijo o ija: kuando esta de ocho mezes a su prenyes ke tome de la leche ke le sale de sus pechos i ke eche 1 pinga i un panyo de lino blanko i ke lo meta en el sol asta ke se seke el panyo i despues arremojara el panyo e lugar de la leche sin agua para azer pasar la mancha de la leche i despues ke ya se arremojo bien ke mire si keda al derredor de la mancha asenyalado en el panyo del lino preto i en medio blabko - es ijo; i si keda komo mancha amaria todo se abolta por blanko es ija (manus. Papo, Sarajevo 1840)

para dolor de kavesa: se enkolgara de kaveo de onbre sovre el i pasara la dolor de kavesa kon segula (manus. Papo, Sarajevo 1840)