Back to main page of Maaleh Adumim Institute                             tornar a la pajina prinsipal
del Instituto
Back to main page of the dictionary tornar a la pajina prinsipal del Trezoro
| 
 Entry presentation | 
Entry No. 330
entrada numero 330
| abashar v. | decline, descend, come down, to be reduced, to be lessened; lower, reduce, diminish; to deepen, to go deeper | 
| abasho piedra del korason | נגולה אבן מעל ליבו | 
| abashar al charshi | הלך לעבודת יומו | 
| abashar de grado | להוריד בדרגה | 
| abashar de novia | יציאתה החגיגית של הכלה מלווה במשפחתה מביתה אל החופה | 
| abashar de valor | ירד ערכו, פוחת | 
| abashar el komer | הוריד את התבשיל המוכן מעל האש | 
| abashar eskalon | ירד ממעלתו, נסוג | 
| abashar kalambre | נתקף בעווית | 
| abashar kon fuersa | ניתך | 
| abashar la bandiera | להרכין את הדגל, להוריד את הדגל (לחצי התורן) | 
| abashar la luz | לעמעם/לעמם את האור | 
| abashar livros | לעיין לעומק (בהסתמך על המקורות) בשאלה שעל הפרק - נאמר לעתים באירוניה | 
| abasho la derusha | ירד ערפל על הארץ | 
| abasho sekera | החלה תקופת יובש, החלה בצורת | 
| le abasho la bovedad | השתטה, נהג כשוטה | 
| le abasho la nevua (ebr.) | זכה לגילוי משמיים, זכה לרוח נבואה - נאמר בלעג על מי שמנסה להתנבא על העתיד לקרות | 
| va abashar la ley | "התורה תרד שוב משמים" - נאמר בלעג על מישהו השקוע בהגזמה בתפילתו | 
| bashar/se | 
Lexical samples / Enshemplos leksikales
| Abasho la lana - pujo el gaytan (Moscona) | 
| Ay dizientes ke el presio del pan va abashar (Moscona) | 
| Otra koza no le abasha (Moscona) | 
| abashar la eskalera (Nehama) | 
| no esta abashando porke esta hazino (Nehama) | 
| abasharon las aguas (Nehama) | 
| es la ora ke le abasha la bovedad (Nehama) | 
| el mestro le abasho la mezada (Nehama) | 
| abasha de lo ke devia lo ke ya te pagi i lo ke te di atras (Nehama) | 
| el hazino sudo i le abasho la kayentura, estuvo en repozo i le abasho la tansion (Nehama) | 
| abasharon los presios (Nehama) | 
| abasho la lana i suvio el algodon (Nehama) | 
Proverbs / Refranes
| Abasha eskalon, toma mujer, suve eskalon, toma haver | 
| El tiempo es una eskalera: el uno asuve i el otro abasha | 
Clasic poetry and drama / Poezia klasika i Drama
| abasha su pazmo venga i los vea. (Gaon, Poezias) | 
| abashates tu echa vizera sovre tu frente (Papo, Navot) | 
| Presto basho de las simas d'Olimpos, i fue a Itaka (Odisea) | 
Coplas / Koplas
| ensanyose i abasho, -asi seas bivo i sano (Toledo, Koplas de Yosef) | 
| En este dia abasho el Dio en Sinay i milarias de mal'ahim kon el (Ketuba de la Ley) | 
| grandes dolores ke le venga i le abashe me'huma: (Gizados de berendjena, siglo 18) | 
| Luz le abasharia de la shehina el rey bien la atina las sus karas ruvias ke paresen djoyas (Purim, De-Fes, sig. 18) | 
| Kon estos abasha asta la fondura de la mar, la mar se aze delantre de ti un sanegor. (Donme, sig 18) | 
| kon tres malahim abasho mishemé rumá; los malahim le izieron la kama, kon neshiká le tomo su neshama (Tarika, Shira Hadasha, Izmir 1861) | 
| piedre kudiado, salvador de Israel, resivi tu tefila esklavo fiel, yo abashare kon Mihael i Gavriel, ande ti Moshe (Tarika, Shira Hadasha, Izmir 1861) | 
| por su pezar es abashado i por su pezar es afigurado, i por pizar es kriado a venir a la tierra (Tarika, Shira Hadasha, Izmir 1861) | 
| Es por esto ke abashara sovre Sinay / el kreador del mundo ke es Adonay / porke deprenda toda la existensia / i tome por manto la amuldensia (umildansa) (Ketuba, manus. Rodosto 1931) | 
| A' rey fuerte azien  | 
Religious literature / Literatura relijioza
| fueron abashando aguas de los sielos repozadamente, komo la luvia ordenavle; (Meam Loez Bereshit) | 
| i despues se avrieron las ventanas de los sielos i fue abashando luvia sovre la tierra (Meam Loez Bereshit) | 
| Abashan a geinam i yevan yisurin una ora i esklaman i yoran i suven (Menorat 'Hamaor, 1762) | 
| Kon la magna abashava piedras buenas i djoyas (Shevet musar, Const. 1740) | 
| Si estava komiendo en la Suka i empesaron a abashar luvias, i se fue a kaza i despues kedaron las luvias, no es ovligado de ir de nuevo a la Suka, (El Gid,1967) | 
| Abasharon rabi Elazar i rabi Aba, i lo bezaron; (Leket 'ha Zo'har, 1855) | 
| I es ke los reyes uzan a enprezentar espadas kon diamantes i otras djoyas i ansi van estos prezentes a klasa a klasa, tanto abashando i asuviendo, (Lel Shimurim, 1819) | 
| abashi yo abasho i vidi esta shemata (Bene Avraam, 1773) | 
| lo fueron abashando asta ke lo asentaron en la tabaka prostera, ke siendo no platiko en ninguna koza no lo estimaron por nada (Meam Loez Yeoshua II, Izmir 1870) | 
| todos estos modos de danyadores negros los  | 
| estos son 3 kelipot  | 
| i en medio al kortijo avia unas (alberkas) djifias de aguas manantes aguas de vidas, i en medio un djuske ke sovre el suven i  | 
| arrodeando por las kayes, asuve eskaleras i  | 
| yetser ara es enemigo de la presona segun disheron hahamim ke  | 
Bible, Mishna, Midrash / Biblia, Mishna, Midrash
| Entonses eya los abasho kon una kuerda por la ventana (Biblia, Const. 1873) | 
| los ke suvian para dar los kierpiches suvian por la parte de mizrah i kuando los davan abashavan por la parte de maarav (P. R. Eliezer, 1876) | 
Novels and press / Novelas i Periodizmo
| Eya abashava ayi de la karosa, kaminava a pie mientres una ora, suvia de nuevo en su karosa (La dam o kamelia) | 
| en ke eskopo eyos venian a Paris i en ke otel ivan a abashar; (Banyos de sangre, 1912) | 
| I vos venis aki abashar en mi otel para dormir? demando el de una boz estragunyada. (Banyos de sangre, 1912) | 
| Si, mi kerido Andre. Nozotros abasharemos en la kaleja de las Kriaturas Koloradas, (Banyos de sangre, 1912) | 
| La levanto, la abasho, travo una vena, adjusto otra, apreto una de una parte, aflosho otra mas ayi i, aviendo bien, bien examinado, el disho: Pronto! Kuzid! (El muerto ke esta bivo, 1912) | 
| Entre tanto, abasho de la beema i la libero. (Otniel Hodja, 2002) | 
| lo avian abashado en un fotolyo, i imobil, semejante a una estatua, sinyor de Mino, surmontado su mal, avia sentido la lektura del papel legal (La sinyatura del kontrato, Yerushalayim 1907) | 
| la kampana dava el senyal de partensia, Antonio saludava de nuevo a su mujer i abashava del vagon, el treno se metia en kamino (El prove doktor, Const. 1904) | 
| serrando la ventana abasho al piano de abasho ande el otelier ya avia avierto la puerta para resivir a los mandados de la tempesta (La Epoka, Sal. 1900) | 
| abashava a la lapa (magara eskondijo) debasho de kaza por ensender la lampara de shabat (La ermoza Rahel, Tel Aviv 1951) | 
|  | 
| Alora, de ken se trata? demando el en  | 
| la kuriozidad me izo  | 
| la senyora ke avia  | 
Popular literature / Literatura popular
| Para ke suva i ke abashe la manyanika i la tadre. (Blanka Flor) | 
| a este panair abashavan merkaderes i sirgidjis i de sivdades leshanas (Sipure Sefarad) | 
| Ya abasha la novia para el varandado. (Kalendario de kantigas) | 
| Abasho i los tomo a todos los dos i los kito a tierra i los mato i los metio sovre un monton. (Hidot de Izopeto) | 
| I fue komo sus oir, se rieron de el, siendo eyos ya savian el sekreto de esta oja de ande abashava. (Sipure Noraot,1885) | 
| El chorbadji le ambezava los nombres de los artikolos, los presios i fin kuanto ke abashe si el mushteri se ampesa a tratar. (Sipure Sefarad) | 
| lo ke te puedo abashar del presio es 20 levos. si tienes gusto tómala por 280. (Sipure Sefarad) | 
| Lo abasharon en la puerta de la sivdad i le demandaron al mansevo: ''Kuando ke tornemos a tomarte?'' Les disho el mansevo: ''De aki a un anyo venish i me tomash.'' (Yihya al Akra, Manus. Yerushalayim 1920) | 
Popular mascots and remedies / Segulot i Melezinas populares
| segula para mujer ke non le abasha leche: ke incha agua de dos huentes i de un arroyo i ke se lave sus pechos (manus. Papo, Sarajevo 1840) | 
| segula para mujer ke non le abasha leche: ke tome simiente de lino i ke lo muela i ke lo de kon agua kayente o kon miel i ke beva (manus. Papo, Sarajevo 1840) | 
| Segula ken ke le abasho nezilá i le guelen las keshadas i la barva: ke tome kavesa de ajos i ke los pize i ke se meta en el braso ke es de la vanda de la dolor i en la ora primera se le kitara la dolor i la abufasion algo kuanto desierto en el lugar de el ajo ke se metio se le aze una yaga (manus. Papo, Sarajevo 1840) | 
| para ojo ke  |