Back to main page of Maaleh Adumim Institute                             tornar a la pajina prinsipal del Instituto

   Back to main page of the dictionary    tornar a la pajina prinsipal del Trezoro

 

Searching the dictionary

Bushkida - ladino 

English search

Bushkida - inglez

Idioms

Lokusiones

Popular l.

L. popular

Proverbs

Refranes

Coplas

Koplas

Liturgic l.

L. relijioza

Bible and Midrash

Biblia i Midrash

Nobels and press

Novelas i Periodizmo

Lexical samples

Enshemplos leksikales

Classicism

Klasika

Shortening table

Abreviasions

 



 

 

 

Entry presentation
Prezentasion de la entrada

 

Entry No. 276270

entrada numero 276270

kriatura f.

a baby, a child, suckling; an inexperienced person

echarse kon kriaturas

להתלכלך משתן תינוקות; לצאת ולהתחבר עם אנשים פחותי ערך

kiryatura mala

ילד מפונק

meoyo de kriatura!

מוח של תינוק! חסר דעת!

kiryatura

255180

krivantura

276660



Lexical samples / Enshemplos leksikales


Meoyo de kriatura (Moscona)

Una krivantura kuando kazo (Moscona)

si no yora la kriatura no le dan leche (Nehama)

a la kria­tura i al loko se les dize todo (Nehama)



Proverbs / Refranes


La kriatura bolta komo el vino en la bota

Mujer sin kriaturas, arbol sin frutas

Ken muchas kriaturas tiene, ke no vaiga a la gerra, ke gerra tiene en kaza

La kriatura es komo la levadura ......

La kriatura i la moshka en enverano se konosen

La kriatura si no yora no le dan la teta

El ken no tiene kreyaturas va yorando se inyerva kon el Dio porke no le esta dando

Ke no salga deskuviertura lo ke mama la kriatura

Una madre mala alechadera puede entosigar su kriatura

Ken ti izo la masadura? El ken ti miro a la kriatura

La mas grande amargura es solo por su kriatura

La kriatura i la masadura siempre keren koviertura

Kuando kastigas a tu kriatura i se aze korlado, tien aftaha ke va (a) partir en pasos derechos



Clasic poetry and drama / Poezia klasika i Drama


pedasos de madres i de kriaturas (Gaon, Poezias)

Esta kriatura Dio enaltesido (Gaon, Poezias)

Inda tierna kriatura me armi yo kon pasensia (Gaon, Poezias)

i maldicha fuera la ora ke me ize padre, i ke tengo agora dos kriaturas. (Rinio, 1906)

La djente van a dezir ke Lefteri tiene dos kriaturas i ke es verguensa lo ke esto aziendo... (Rinio, 1906)

De Rikita ke non tiene piadad de viejo ni de kriatura? (La segunda Ester, 1911)

No es djugo de kriaturas i fasfechas (La segunda Ester, 1911)

Kuando se meten a penar se olvidan ke ay senar; las kriaturas yoran, maldizen i dezonran: (8 dias antes de Pesah, 1909)

Mas de ochenta ombres, mujeres, kriaturas, tratados komo perros, pasavan oras duras. ('Ha-Elion: En Kampos, 2000)



Coplas / Koplas


Andara deskonsolada toda la kriatura, (Poema de Yosef)

i no tengo kriatura ke erede mi eredad?'' (Toledo, Koplas de Yosef)

Yoros gritos se sintia / de grandes i kriaturas / kada uno konsentia / temblores i kaenturas (La Epoka, Sal. 1898)

Kuando todas las kriaturas se van adjuntar / i por azer bien todo ombre se va aprontar / todos los djudios se van alegrar / i kada uno jenerozo se va mostrar (La Amerika, 1916)



Religious literature / Literatura relijioza


no se puede sirkusir ninguna kriyatura sin lisensya de su padre, (Meam Loez Bereshit)

Enpero kriaturas no tuvo por razon ke Sara era manyera; (Lel Shimurim, 1819)

Sierto ke a kada uno es muy bien konosido i savido kuanto grande i provechozo es el deshar meldar a las kriaturas (Lel Shimurim, 1819)

Ke esto es un prinsipio i un orden fiksado en nuestro puevlo ke nuestras kriaturas se enbezen de chikos konoser al Dio i a su ley en entrando de chika edad a los talmude tora dirijidos kon el kudiado de personas pertenesientes. (M''L Kantar de los Kantares,1899)

toparon kuantas mujeres alechando a sus ijos i kedaron adjuntados mujeres i kriaturas kon el pecho en la boka (Imre Bina, Belgrad 1837)

no bueno azen akeya djente ke azen sus seudot en yom tov en kazas de sus amigos i deshan su mujer i sus kriaturas solos en sus kazas (Pele Yoets I, Viena 1870)



Novels and press / Novelas i Periodizmo


En kurto, la fizionomia de Margerita era komo akeya de una kriatura, de una expresi?n virjinala. (La dam o kamelia)

el padre es ovligado de pasar la mas parte de su tiempo fuera de kaza i leshos de sus kriaturas, (La boz de oriente, 1931)

Si, mi kerido Andre. Nozotros abasharemos en la kaleja de las Kriaturas Koloradas, (Banyos de sangre, 1912)

Las dos kriaturas mamaron de kontino del mizmo pecho, se rodearon sovre la mizma tierra, korrieron en los mizmos lugares (Pavlo i Virdjinia, 1912)

Todas las personas mayores fueron primero kriaturas (Ma pokas de eyas se lo akodran). (El Princhipiko, 2010)

Demando pardon a las kriaturas por aver dedikado este livro a una persona mayor. (El Princhipiko, 2010)

kada padre de famiya ya se puede atrivir a mandar sus kriaturas ayi sin espanto ke se atrazavan en lugar de adelantarsen (El Djugeton, 1922)

Ningun klub o lugar de reunion literaria no tienen. Las kriaturas de estas munchas famiyas frekuentan las eskolas amerikanas del governo ke son gratuitas. Deviendran buenos amerikanos. (La Amerika 1910)

a estas palavras munchas kriaturas se akojeron detras de el: Na el loko! Un nuevo loko mos vino en la sivdad! Azelde kamino! (El rey i el shastre, Yerushalayim 1925)

si en las eskolas djudias de la Turkia se adotava el espanyol vero en lugar de el muestro las kriaturas embezarian kon muncha fachilita (La Epoka, Sal. 1875)

ma komo azer kon la kriatura? eya esta en mi morada, yo le izi bever esta manyana leche kon mamadera (El prove doktor, Const. 1904)

El treser numero del programa se komponia de un baile preparado por la profesora Madmuazel Choenner i exekutido por una diezena de kriaturas de muy tierna edad. Madmuazel Hayim las akompanyava al Piano. (La Boz de Turkiye, Istanbul 1948)

Eh! es un buen echo, vos me vash a rengrasiar mas tadre. Yo pudia topar un ombre kon titolos. Yo konosko uno ke me tuviera bezado las manos, ma, ma, yo preferi eskojer afuera del mundo de esta kriatura. (Nantes, Tel Aviv 1952)

Ande komen dos kriaturas komen tres (La famoza kantadera, Tel Aviv 1950)

-Ya tengo molde yo de mantener una tresera kriatura, kuando no tengo yo molde de mantener mis dos? (La famoza kantadera, Tel Aviv 1950)



Popular literature / Literatura popular


Toma a esta kriatura en faldar de vuestra kamiza, (Blanka Flor)

Le trusho una kriatura chika de siete, ocho mezes. (Djoha ke dize)

Djoha tinia un vizino ke era muy riko; kriaturas no tinia. (Djoha ke dize)

Estas palavras diziendo la kriatura yoraria. (Blanka Flor)

Sikomo se aserkavan las vakansas, eya se arreselava no sea ke la kriatura ampese a azer dia i vida en el porto (Sipure Sefarad)

kuando la insistensia de las kriaturas se izo tema de kada dia Mordu aprevo a dezganarlos kon el ayudo de la aritmétika. (Sipure Sefarad)



Popular mascots and remedies / Segulot i Melezinas populares


segula kuando aharvan a la kriatura demanyana kon el palo kuando se alevanta de la kama estonses se akorde dekontino i torna para bien (manus. Papo, Sarajevo 1840)

segula para batidero de pies i de manos: meter mila de kriatura chika en la boka de otra kriatura para ke non tenga holi de batidero de pies i de manos (manus. Papo, Sarajevo 1840)

segula para kriatura ke tiene dolor de korason: ke pize ruda menuda i ke le de a bever kon vino saraf i esto aprovecha tambien para los grandes (manus. Papo, Sarajevo 1840)

segula para la mujer ke se le murio la kriatura en la tripa: ke le den a bever leche de mujer otra i luego en su bever lo echara (manus. Papo, Sarajevo 1840)

segula para la mujer ke se le murio la kriatura en la tripa: ke tome fyel de buey ke lo meskle kon vino bueno i ke le den a bever (manus. Papo, Sarajevo 1840)

segula si enkolgaras diente de perro uno ke esta mordido de perro se le tirara la dolor; i si lo enkolgara enriva de kriatura chika kitara los dientes sin dolor (manus. Papo, Sarajevo 1840)

segula si se le detuvo su tripa a la kriatura de ir del kuerpo: ke koma la alechadera kozas visiozas i dulses i se akavide de kozas agras i ke le agan para el ninyo una mecha de sal o de soa de ahbarim (manus. Papo, Sarajevo 1840)

Refua para la prenyada ke no mova la kriatura ke tiene en la tripa: ke tome dientes de una muchacha ke le kayo antes ke toke en la tierra, ke metan ditos dientes en un plato de plata o de oro, despues ke los enkolge ditos dientes la prenyada sovre eya i non movera (manus. Papo, Sarajevo 1840)

Sekana ken ke espanta a la kriatura kon dizilde ya viene el gato o el perro o el goy, luego la kelipa es fayada i le puede venir danyo a la kriatura i tanbien aze mancha en su alma (manus. Papo, Sarajevo 1840)

kriatura ke tiene dolor de korason ke pize ruda menuda i ke le de a bever kon vino saraf i esto aprovechara tanbien para los grandes (manus. Papo, Sarajevo 1840)

segula kuando vee kriatura ke riye durmiendo: ke le de kon el dedo en la boka i kon esto le balda la Lilit de la kriatura (manus. Papo, Sarajevo 1840)