Back to main page of Maaleh Adumim Institute                             tornar a la pajina prinsipal del Instituto

   Back to main page of the dictionary    tornar a la pajina prinsipal del Trezoro

 

Searching the dictionary

Bushkida - ladino 

English search

Bushkida - inglez

Idioms

Lokusiones

Popular l.

L. popular

Proverbs

Refranes

Coplas

Koplas

Liturgic l.

L. relijioza

Bible and Midrash

Biblia i Midrash

Nobels and press

Novelas i Periodizmo

Lexical samples

Enshemplos leksikales

Classicism

Klasika

Shortening table

Abreviasions

 



 

 

 

Entry presentation
Prezentasion de la entrada

 

Entry No. 251470

entrada numero 251470

kemar v.

to burn, to light, to set on fire

dar/vender a kemar

למכור בחפזון ובמחיר נמוך

de kemar

מתלקח, דליק; להבערה

kemar a uno

'לשרוף'' מישהו, לבגוד בו

kemar bivo el kliente

לבקש מחירים מרקיעי שחקים מהלקוח

kemar i yandirear (t.)

גרם סבל

kemar la kaza

לגרום הרס

kemar las parás (t.)

'לשרוף כסף'' - לבזבז

kemar todo

לחסל הון

ya me lo estava kemando

חשתי שקרב ובא אסון



Lexical samples / Enshemplos leksikales


kemar papeles/kemar lenya (Nehama)

ya me kemó la kaza (Nehama)

kemar la kaza para eskapar de las chinchas (Nehama)

este vendedor save kemar bivo al kliente (Nehama)

Kemar la kaza para eskapar de las chinchas (Moscona)



Proverbs / Refranes


Kemar una kolcha por una pulga

Si me madre no me kaza, yo le kemare la kaza

El ke ve la barva del vizino kemar, mete la suya a arremojar

Morenas ke kemaron Salonik



Clasic poetry and drama / Poezia klasika i Drama


kontan ya kemaron numerozas kazas (Gaon, Poezias)

i despues la harvan kon fieros kemando. (Gaon, Poezias)

Estas palavras me keman i me azen ensender! (Papo, Navot)

El ke kemo sus kampos de trigo i olivares, por mezo de rapozas - sien i sinkuenta pares ('Ha-Elion: Shimshon, 2003)



Coplas / Koplas


'ke lo kemen kon gran ravia, siendo ke lo desmintio.'' (Toledo, Koplas de Yosef)

Hueron los djenisseros la sivdad a kemar, (Rebuelta de Yenicheris, siglo 18)

Mal'ahim de los sielos lo keren kemar nasido de mujer ke bushka en santedad (Pizmon de Moshe, 1893)

las metia en el forno antes de kemar la braza. (Gizados de berendjena, siglo 18)

Dio su fuego a mi alma por kemar, munchas aguas non pueden amatar. (Donme, sig 18)

El fuego de Nadav i Avi'hu, por su Aava ke esto kemando yo. (Donme, sig 18)

En el gas asfiksiados, en el fuego fueron kemados las kriaturas sin pekado al son de la muzika fueron kemados (En los kampos de la muerte, Violet i Sara Fintz, 1945)

Yorando noche i dia, yamando siempre madre mia, mos fue dicho i asigurado ke en el fuego fueron kemados (En los kampos de la muerte, Violet i Sara Fintz, 1945)

Avlar kero lektor kon boz atristante / de la gerra ke ay ke es muy amanziante / eya kamina avante / i aze destruision / ya se ruvino kada nasion / ma inda van gerreando / la sivdad kemando (La Amerika, 1915)

yesurin va yevando diziendo ke eskapa / muncho bien i muncho aver kon su boka se enkapa / ya le kitaron la kapa / ke le den murvet / ya salio el del dovlet / murira en kaza / ke no lo kemen en braza (manus. Teza, 1820)



Religious literature / Literatura relijioza


I veian ayi gayinas komo las nuestras, i ken se ayegava por kojerlas le echavan flama de sus kuerpos i lo kemavan. (Ben Gorion, 1743)

todo modo de eskritura de Ley es asur de kemarlos i depedrerlos kon la mano i ken tal aze lo harvaran bet din makat mardut ke es harvarlo sin taksa (Meam Loez, Devarim II, Const. 1773)

ademenester eskombrarla asta ke no kede raiz de eya i lo mizmo un arvol de Ashera ke es el din ke lo kemen (Meam Loez, Devarim II, Const. 1773)

un orno ke keren azerlo para pesah, deven emprimero kemarlo kon grande fuego asta ke salte senteas (El gid, Istanbul 1967)



Bible, Mishna, Midrash / Biblia, Mishna, Midrash


e agora, pues vino a nuestras manos; asi commno fizo, mandat que le fagan, quémenlo segund el quemo a nuestros dioses. (Midrash aseret adibrot, manus. Sig 15)

E dixo el rrey [a] Abrahan: por qué no crees en los dioses de tu padre, e por qué los quemaste? (Midrash aseret adibrot, manus. Sig 15)

i Yeoshua kemo a Ay i la puzo en monton de siempre desoladura asta el dia de oy (Biblia, Const. 1873)

no avia en akea sivdad piedra para fraguar esta kale ke kerian fraguar, ke izieron? enpesaron a azer kierpiches i los kemavan en el orno (P. R. Eliezer, 1876)

empero la karne del toro i su kuero i su fienda kemaras en fuego afuera del real (Biblia, Const. 1873)

I ensendio los tizones i solto las rapozas en las mieses de los Pelishteos i kemo tanto fasinas komo mieses, i vinyas i olivares. (Biblia, Const. 1873)

I fue ke al dia seteno, disheron a la mujer de Shimshon: sombaye a tu marido a ke nos deklarare el enigma, no sea ke te kemamos a ti i a la kaza de tu padre kon fuego. (Biblia, Const. 1873)

I suvieron los Pelishteos, i kemaron en fuego a eya i a su padre. I Shimshon les disho: aunke izistesh esto, kon todo yo me vengare de vozotros, i despues me vedare. (Biblia, Const. 1873)

Porke fuego se ensendio en mi fulor. i kemara asta el fondo de sheol, (Biblia, Const. 1873)

I kemo la kaza de A', i la kaza del rey, i todas las kazas de Yerushalayim; i todas las kazas de los grandes kemo a fuego. (Biblia, Const. 1873)



Novels and press / Novelas i Periodizmo


Por longo tiempo, los bezos rovados del enjenier me kemaron los kueros, ma non por loke los dezeava, ma porke me konsentia kulpoza enverso mi marido ke era tanto bueno i sensero kon mi. (Luz de Israel, 1985)

en estos ultimos dias kortaron la kavesa de un judio i kemaron su kuerpo en la siudad de Urmia porke lo akuzaron de aver matado un ninyo persano por el menester de kulto (El Tiempo, 1896)

tenia un platiko de gueso en la mano i suvida sovre una banketika a derredor de la kuala kemava un saumerio eya azia ansi temblar i espavoreser a las dos mujeres (Muerta de mala muerte, Yerush. 1911)



Popular literature / Literatura popular


ke ay morenikas en el mundo ke kemaron medio Izmir. (Kalendario de kantigas)

Vapores ya van i vienen letra para mi no ay (Kalendario de kantigas)



Popular mascots and remedies / Segulot i Melezinas populares


ken ke es meshamesh su kama en ora ke tiene gana de urinar al yede de esto viene ke kuando el ninyo se aze grande afilu se urina en la kama – la milizina para esto es ke tome kola de ahbar i ke la keme i ke se la beva kon raki (manus. Papo, Sarajevo 1840)

segula para la mujer ke tiene huerte parto: ke tome soa de hamor i ke la keme i ke le venga el guezmo a la nariz (manus. Papo, Sarajevo 1840)

segula para la mujer ke tiene huerte parto: ke tome un poko reziane ke lo keme i ke le de a bever i luego parira (manus. Papo, Sarajevo 1840)

Segula para detener la sangre de la milá o de la nariz : ke tome kashka de guevo i ay dizientes davká de guevo ke salieron poyos i ke la keme por seniza i ke meta (manus. Papo, Sarajevo 1840)

Segula para almoranas: ke tome sardela salada i ke la keme i la seniza ke se eche enriva de las almoranas (manus. Papo, Sarajevo 1840)

Segula para arronper la piedra de la bulba: ke keme bezbas muertas i ke beva la seniza o ke keme dientes grandes de kavayo i ke beva la seniza kon vino antes de la komida (manus. Papo, Sarajevo 1840)

Segula: si kemaran las ranas en el huego, la seniza suya sierve para detener la sangre de todo modo de lugar de el kuerpo; i si metera de su seniza sovre la amá en la punta se melezinara si tiene zor kuando urina (manus. Papo, Sarajevo 1840)

Refua para devedar el prenyes: toma gueso de onbre muerto i kemalo i despues lo moleras menudo por polvo i ke koma la mujer i kon esto de ayi endelantre non enprenyara mas (manus. Papo, Sarajevo 1840)

Refua para el ke se urina en la kama kuando durme: ke keme unya de ombre i la seniza ke se la beva kon agua i se le tirara este holi (manus. Papo, Sarajevo 1840)

[para mujer ke no emprenye]: toma unya de mula i la moleras a eya por polvo, i ke lo keme el polvo i no emprenyara nunka (manus. Papo, Sarajevo 1840)

para matar la langosta: kema mursieganos i afumea kon eyos i enkolga tanbien bivos i se fuira la langosta i el resto muriran (manus. Papo, Sarajevo 1840)

segula para prenyes: ke tome kuero de rapoza i ke lo keme i la seniza ke beva la mujer 3 dias kon agua i enprenyara (manus. Papo, Sarajevo 1840)