Back to main page of Maaleh Adumim Institute                             tornar a la pajina prinsipal del Instituto

   Back to main page of the dictionary    tornar a la pajina prinsipal del Trezoro

 

Searching the dictionary

Bushkida - ladino 

English search

Bushkida - inglez

Idioms

Lokusiones

Popular l.

L. popular

Proverbs

Refranes

Coplas

Koplas

Liturgic l.

L. relijioza

Bible and Midrash

Biblia i Midrash

Nobels and press

Novelas i Periodizmo

Lexical samples

Enshemplos leksikales

Classicism

Klasika

Shortening table

Abreviasions

 



 

 

 

Entry presentation
Prezentasion de la entrada

 

Entry No. 247540

entrada numero 247540

kavesa f.

a tanto por kavesa

כך וכך לכל ראש

abokar/echar kavesa

להכנע, להרכין ראש, לקבל מרות; להשלים עם המצב

aboltar kavesa

לשנות דעה

alevantar kavesa

להזדקף, להתאושש

ambezar de kavesa

ללמוד בעל פה

araparse en kavesa de otro

ללמוד להתגלח על זקנו של מישהו אחר, ללמוד מנסיונו הקשה של מישהו אחר

arrepozar/arresentar la kavesa

לפנות את הראש מדאגות

avlar de kavesa

להביע דעה על עניין שאינו מוכר כל צרכו

avrir/romper kavesas

לפצח גולגלות

ay kavesa en el

אדם חכם, יש לו ראש!

azer a su kavesa

לעשות כעולה על רוחו בלי לשעות לדעת אחרים

dar en kavesa

לשכנע, להשפיע

dar en la kavesa

'לתת על הראש'', לגעור ב-, לנזוף, להטיף מוסר

de kavesa

בעל פה, מתוך הזכרון

de la kavesa fiede el peshe

הדג מסריח מן הראש - המנהלים הם האשמים בהדרדרות

dezir de kavesa

לדקלם בעל פה

dolor de kavesa

כאב ראש, בהשאלה: צרות (''כאב ראש'')

drago de siete kavesas

מפלצת בעלת שבעה ראשים

echarse de kavesa a la mar/al pozo

להיות במצב נואש

el Dio le tomo la kavesa

איבד את ראשו, אינו יודע מה הוא עושה

enriva de mi kavesa!

ברצון רב! ''עלא ראסי''!

es de pedrer la kavesa

'מאבדים את הראש'' - העניין מסובך וקשה להבינו

es kavesa

באירוניה על אדם טיפש ושחצן: הוא מאוד אינטליגנטי ...

estar pies kon kavesa

להיות שרוי במצב רוח עגום וקודר

ey se le metió la kavesa

נתקע לו בראש לעשות זאת - יהיה אשר יהיה

inchir la kavesa

לעוץ עצה

irse sin aboltar kavesa

לנטוש בלי חרטה

kavesa d'apio

ראש כרפס

kavesa de 'Hamán

חורש רע

kavesa de Monastir

ראש כרפס

kavesa de arnaút/de shop (t.)

קשה עורף, עקשן כאלבני

kavesa de asukar

חרוט (קונוס) סוכר

kavesa de dumalán (t.)

עקשן גדול

kavesa de gulia! (t.)

ראש כרוב!טיפש!

kavesa de mortero

עקשן

kavesa de partir pinyones

פטיש לפיצוח צנוברים - כינוי לאדם עקשן

kavesa de piedra

'ראש אבן'' – אטום

kavesa del martiyo/alfinete/la esh.huela/la aguja

ראש הפטיש/הסיכה/הגרזן/המחט

kavesa te komas!

גערה קשה לילד פורע סדר

kavesa vazía

טיפש

kitar de la kavesa

להוציא מהראש

kitar de la kavesa

להשחית, להטות מדרך הישר

kitar de su kavesa

להמציא, לדלות מדמיונו

komerse la kavesa

להגיע לשבר כלכלי בשל טעויות עקשנות וחוסר שימת לב

kortador de kavesas

שודד אלים, רוצח

kortar kavesas

להשמיע איומי סרק

le tiene pasado mucho por la kavesa

עבר הרבה בחייו ורכש נסיון

manear/abokar la kavesa

לקבל דברי אחרים; להסכים למראית עין לדברי אחרים בעודו אוחז בדעתו

me se tomó la kavesa

התבלבלתי מהרעש והמהומה שמסביב

meterse en kavesa

להחליט בצורה נחרצת לעשות דבר מה

mos se izo la kavesa un daul (t.)

הראש מלא מרוב דיבורים

no me siento kavesa

אני עייף ואין לי ראש לכך

onde ke meta/ende ke de la kavesa en primero?

יש לי כל כך הרבה דברים על הראש - במה להתחיל??

onde tiene los pies ke tenga la kavesa!

קללה: שיכרתו את ראשו!

pedrer la kavesa

לאבד את הראש

pizar la kavesa del kulevro

לעמוד בפני הפיתוי

por no tener dolor de kavesa

כדי להמנע מבעיות, כדי לחסוך בעיות

romper kavesa

להטריד, לעייף, לנפח את הראש

romperse la kavesa

לשבור את הראש, להתאמץ למצוא פתרון

salir kon su kavesa

לכפות רצונו

saver de kavesa

לדעת בעל פה

sovre la kavesa

בעונג רב

ten la kavesa kon ti

הזהר וחשוב היטב לפני שאתה נוקט בצעד כלשהו

tener kavesika

יש לו ראש קשה (עקשן)

tener la kavesa daúl (t.)

להתעייף מהרעש (הראש נעשה לתוף); להיות נדהם

tomar la kavesa/tomar siete kavesas

לבלבל דעתו של מישהו בצעקות והסברים חסרי פשר

tomar los pies por la kavesa

לעבוד כנגד הכיוון הנכון

ya me tomo la kavesa

כבר ניפח לי את השכל, בלבל אותי ברוב דיבורים



Lexical samples / Enshemplos leksikales


lavorar/meldar el dia entero sin alevantar la kavesa (Nehama)

el rey korta kave­sas, pan no korta (Nehama)

kavesa elguenga, meoyo kurto (Nehama)

kada kavesa es un mundo (Nehama)

konta kavesas i mete bonetes (Nehama)

la ka­vesa ke sea muestra para arraparla es kolay (Nehama)

kave­sa ke s'abokó no se kortó (Nehama)

mas vale ser kavesa de ratón ke koda de león (Nehama)



Proverbs / Refranes


Kito la kavesa d'en algodones i la metio en punchones

De la kavesa guele el pishkado

Dos kavesas en un kavesal sin kidushim non va ver mazal

Kavesas ki lavi, tinyozas mi salieron

Los ke no tienen kavesas tienen pachas

Mas vale ser kavesa de raton ke el mas grande kulo de leon

La kavesa ti aromp[i]o - la palavra non

Keto la kavesa del sako

Korta kavesas i echa al tejado

El ke unya de djuduyo toka, la kavesa se le korta

Marido sin paras, ke si echa siniza a la kavesa

Shavdo en la meza salado en la kavesa

Munchos bienis, muncho dulor de kavesa

No te burles del borracho, te viene a la kavesa

Arrapa esta kavesa

Ken tiena grandeza, se kaya de kavesa

Le vino hushuna al rey i le korto la kavesa

Alevanta kavesa de kulevro i no de ben-adam

(Kanta)[konta] kavesas, mete bonetas

Kon sus piedras en su kavesa

Metida, korona de kavesa

Kavesa de lenyo

el derecho yeva kavesa rota

A lavar la kavesa del hamor si piedre la lishia i el shavon



Clasic poetry and drama / Poezia klasika i Drama


Ken fue venturozo salvar su kavesa (Gaon, Poezias)

un punto sakude su grande kavesa (Gaon, Poezias)

su kavesa salta dela otra parte. (Gaon, Poezias)

supito, una kavesa kon una barva blanka (Papo, Navot)

Onde va dar nuestra kavesa (La segunda Ester, 1911)

Loke vos esto avlando de mi kavesa no lo vo kitando: son palavras del Dio bivo, kontrariedad no resivo. (8 dias antes de Pesah, 1909)

I kaje kada noche estando a la kama, se kuvre la kavesa, los yora i esklama: ('Ha-Elion: En Kampos, 2000)



Coplas / Koplas


'Tres kanastiyos, sonyava, en mi kavesa puesto (Poema de Yosef)

i dio de eya en el fuego, la kavesa i los brasos. (Toledo, Koplas de Yosef)

Avre a mi mi ermana, mi kavesa esta yena, amor de sienpre te ami ke tu nombre linpia lana (Donme, sig 18)

I fue komo los tres anyos, sekose la tierra i los banyos komieron kavesas de aznos se konsumio el mundo por palavra de Eliau (Koplas de Eliau, sig. 18)

Presto mandaron por eskapar las almas, ya no pueden más, vendieron las kazas; a eyos los kortan kon unas pajas, sus kavesas van por kaes i plasas (Kalumnia de sangre, sig 18)

Yeoshua muncho se atorvo, sus vestidos razgo i muncho se harvo, i los kaveos de su kavesa se los travo (Tarika, Shira Hadasha, Izmir 1861)

zaif disho ke estava le erguelio la kavesa / de ver todo este mal no ay ken lo vensa / kon muncha tristeza / a enprezo se hue / abatido esta el oher / no ay ken lo ate / de ver este desbarate (manus. Teza, 1820)



Religious literature / Literatura relijioza


no puedo entender ke modo de lokura es esto ke te suvio en la kavesa, (Meam Loez Bereshit)

dos andjeles ke ay apropiados para esto ponen sus manos sovre su kavesa (Meam Loez Bereshit)

no entendash ke son kozas inventadas de mi kavesa segun mi pareser, (Meam Loez Bereshit)

I su kavesa se krio de la parte de la Tierra Santa; (Meam Loez Bereshit)

por esto nunka alevantan la kavesa i no paran mientes en el sielo i no avlan, (Meam Loez Bereshit)

El ke aze sus menesteres sovre rama de datilar o sovre su kashkara le viene ael dolor de kavesa (Menorat 'Hamaor, 1762)

El ke se peina su kavesa en seko sin echar un poko de agua antes de peinar (Menorat 'Hamaor, 1762)

I ayo mas ayi varones sin kavesa, i sus ojos i su boka en su pecho, i avlan en su lenguaje i su komida peshkados. (Ben Gorion, 1743)

I betoh de la pelea kayo Busefal, el kavayo de Aleksandros, ke asemeja su kavesa komo de buey, (Ben Gorion, 1743) betoh

Se estremesio rabi Shimeon i yoro, also sus manos sovre sus kavesas (Leket 'ha Zo'har, 1855)

ke todo el mundo dizen ke esklavo ke se vende en Mitsrayim mas no alvanta kavesa (Tokpo shel Yosef, Yerush. 1887)

Por esto lo mas mijor es akolantar i matar a Belshatsar por mi mano i yevare la kavesa de Belshatsar a Koresh (Meam Loez Ester, Izmir 1864)

Kuando los vido venir, alevanto su kavesa i disho a eyos: ''Venid, mis ijos bendichos de el Dio.(Yosef de la Reina, manus. Chorlu 1893)

es avon grande komo kuando avla entre tefilin de la mano al dela kavesa (manus. Minhat Ani, Yerushalayim 1880)

i se aparesia una presona entero arrazgado i los kaveyos de su kavesa elguengos ke le tokavan asta los piezes (Shivhe Hayim Vital, Sal. 1892)

avia una mujer ke kontava ke en la ora ke estava darshando veia un pilar de fuego sovre mi kavesa, i Eliau ha-navi de parte de mi derecha, i kuando bitereava de darshar se espartian de mi (Shivhe Hayim Vital, Sal. 1892)

kon esto vinimos a ti kon aprimimiento de kavesa i bashura de boy i flakeza de fuersa por enmentar i despertar piadades (Tashlih, Mahzor Rosh a-Shana, Sal. 1876)



Bible, Mishna, Midrash / Biblia, Mishna, Midrash


Bendiciones a cabeza de justo, y boca de malos cubrira falsedad (Biblia de Ferrara, 1553)

Su izkierda esta debasho de mi kavesa i su derecha me abrasa (Biblia, Const. 1873)

Prefere ser la kola delos leones mas ke ser kavesa de las rapozas (Tefilat Imanuel, 1924)

i malkerensia porne entre ti i entre la mujer i entre tu semen i entre de su semen el te erira kavesa i tu le eriras karkanyal (Biblia, Const. 1547)

me rodearon las aguas asta el alma, el abismo me arrodeo, el djunko se apreto a mi kavesa (Biblia, Const. 1873)

i Yeoshua razgo su vestidos i se echo sovre sus fases a tierra delante del arka de A' asta la tadre, el i los viejos de Israel i echaron polvo sovre sus kavesas (Biblia, Const. 1873)

i tomaras el azeite de la untasion i vaziaras sovre su kavesa i lo untaras (Biblia, Const. 1873)

le duele la kavesa – ke se le asemeje komo ke lo dieran en la karsel ([Mishnayot], Seder Maamadot, Viena 1821)

I le disho David: tu sangre sea sovre tu kavesa, porke tu boka atestiguo kontra ti, diziendo: yo mati al untado de A'. (Biblia, Const. 1873)

akojed de el kada uno segun su komer, un omer por kavesa segun el numero de vuestras almas; tomaresh kada uno para los ke estan en su tienda. (Biblia, Const. 1873)

seran sovre la kavesa de Yosef, i sovre la meoyera del apartado de sus ermanos. (Biblia, Const. 1873)

el le deskuvrio todo su korason, i le disho: nunka suvio navaja sovre mi kavesa; porke yo so nezirio del Dio dezde el vientre de mi madre. (Biblia, Const. 1873)

seran sovre la kavesa de Yosef, i sovre la meoyera del apartado de sus ermanos. (Biblia, Const. 1873)

i se puso sovre la kavesa piedras presiozas enkastonadas kon oro, i se afeito su kara i su kuerpo kon modos de afeites de mujeres (Sefer 'ha-yashar, manus. sig. 17)

kuanto ermozo es el kaveyo de tu kavesa, toma el peine de oro ke esta en kaza i peinate kon el (Sefer 'ha-yashar, manus. sig. 17)



Novels and press / Novelas i Periodizmo


La kavesa, una maraviya, era el objeto de una koketeria partikolara. (La dam o kamelia)

sovre su kavesa, un kalpak de un pelo de los mas finos ainda. (Banyos de sangre, 1912)

Tu sos echizero; en Turkia o en Atina yo te uviera echo kortar la kavesa, ma aki no lo puedo azer. (Leonidas el nadador, 1911)

La operasion de apegar sovre el kuerpo mizmo del matado su propia kavesa kortada (El muerto ke esta bivo, 1912)

Pavlo oiya, Pavlo se akodrava, la kavesa de Pavlo estava ainda biva. (El muerto ke esta bivo, 1912)

Diziendo esto, se aserko del azno, i kon muncha prestez i adjile, dezato el freno de la beema i lo metio en su kavesa. (Otniel Hodja, 2002)

Pasaron unos kuantos minutos. Sr. Yeshaayachi abolto la kara, i ke esta viendo? en lugar de su azna amada, ayi adientro del freno se amostra la kavesa de Djoha. (Otniel Hodja, 2002)

Ma no me respondio. Meneava davagariko la kavesa mirando al mizmo tiempo mi avion. (El Princhipiko, 2010)

Por tanto el non se deskorajava, solamente una fuerte ravia le suvia a la kavesa, siendo todo en sintiendose tanto kapache, el destino (mazal) le paresia indjusto. (Nantes, Tel Aviv 1952)

en enkontrando esta mirada de muriente madam de Mino afektava de detornar la kavesa (La sinyatura del kontrato, Yerushalayim 1907)

el doktor meneava la kavesa de una manera segura en respondiendo kon moderasion a las kuestiones ke suksesevamente le adresavan sovre el estado de su malato la mas parte de los invitados (La sinyatura del kontrato, Yerushalayim 1907)

el korason del dezdichado ia batiendo, su kavesa estava trublada i komo unas nuves pretas pasavan a su deredor (El rey i el shastre, Yerushalayim 1925)

el avia pozado sovre su kavesa un kaskete i se lo apretava por no darse tanto a konoser, un poko de barva postiza pozada sovre su figura no mostravan del todo ke era el (El prove doktor, Const. 1904)

el save resolver de kavesa sin la ayuda dela eskritura los problemas los mas difisiles dela aritmetika (El Tiempo, 1896)

yo avlava sin saver lo ke dezia tenia la kavesa tomada (Anna Maria, Yerushalayim 1905)

algunas vezes los amorozos no podiendo sufrir la kayades dizian mijor konfiar su amor a los arvoles i a las fuentes (Anna Maria, Yerushalayim 1905)

eya vido una kavesa de viejo ke mirava kon ojos arraviados, verdaderos ojos de muerto (El Alakran, Tel Aviv 1954)

Esto pareseria mas romantiko. Despues, vos me plazitesh. Vos sosh djentil. Vos tenesh la kavesa solida. Ah! Vos vash a ir leshos. Non me olvidesh, yo so entera a vos. (Nantes, Tel Aviv 1952)

despues de aver bien visto dezizme si el espektakulo no es de akeos ke azen levantar los kaveos de la kavesa (Manon Lescaut, Yeru. 1906)

la glotis o avertura estrecha a la kavesa de la trakia (La eskalera, Const. 1888)



Popular literature / Literatura popular


La kavesa mia se va ir!'' (Djoha ke dize)

El rey travo la espada la kavesa le kortaria. (Blanka Flor)

'Si en tres dias no lo topates, la kavesa te se va ir!'' (Djoha ke dize)

I agora veresh, una vez ke disho ''no!'' no le puedes aboltar la kavesa! (Sipure Sefarad)

Estos dos le metieron en la kavesa del rey ke el haham kalía ke se konvertiera al kristianizmo, i el rey se konvensió, i empesó a azer presiones sovre el haham, para ke se konverta (Kuentos, 1986)

lo ke ganava Mamo presto lo dava enbasho para tapar los gastes de su famiya kon sesh krios i kere no kere, era ovligado de abokar kavesa i darle a Yako su parte. (Sipure Sefarad)

le disho: Amóstrame komo un gameo puede bolar! Si no, te vo azer kortar la kavesa! Te do tiempo una semana! (Kuentos, 1986)

Le vino hushuná al rey, i no le kortó la kavesa al mintirozo, ke se salvó kon el ayudo del komentador. (Kuentos, 1986)

De akel tiempo Mair kedo kyul, komo dizen, i mas no alevanto kavesa. (Sipure Sefarad)

Kijo, no kijo, eya aboko la kavesa, ke ansina era la regla en akel zeman de ovedeser a sus parientes i para Laglaomer azieron boda. (Sipure Sefarad)

Ma la psa Donu no keria ni sintir por este kazamiento, porke el ke tenia ke ser su novio, ainda era un ijiko kon la media kavesa a las olas de la tinya ke tenia pasado, mientres ke eya ya era una muchacha formoza i bien kumplida. (Sipure Sefarad)

Le disho el mansevo: ''Por kavesa de mi si[nyor] padre ke me diga!'' (Yihya al Akra, Manus. Yerushalayim 1920)

Yamo a los merkaderes i les arrogo diziendo: ''Mi ijo va a partir kon vozotros. Mira ke tengas tino por el muncho.'' Disheron los merkaderes: No tenga ke pensar, si[nyor], sovre la kavesa!'' (Yihya al Akra, Manus. Yerushalayim 1920)

salio de ayi el arur, se hue a su kaza i se enserro unos kuantos dias kon malos pensamientos en su kavesa i no salio a la kaye para ke entiendan los djidio ke ya se hue (manus. Papo, Sarajevo 1840)

demando los sinyores: ken es esta mujer ke veo yo en la pared? disheron: esta es la chanta Maria, la madre de Yeshu; i esta tsura de ombre kon korona en la kavesa ken es? le disheron: este es el Yeshu (manus. Papo, Sarajevo 1840)

se izo de noche, metieron mezas le disheron al moel: be-havod! disho el moel ke le esta degueliendo la kavesa i no kere komer i se echo sin senar (El moel eskarso, Manus. Yerushalayim 1920)



Popular mascots and remedies / Segulot i Melezinas populares


segula para la mujer ke tiene huerte parto: ke le aboke la kavesa para abasho asta su tripa o ke le den a bever un findjan de leche de mujer otra (manus. Papo, Sarajevo 1840)

segula para saver si la mujer esta prenyada de ijo o ija: ke le mete un poko de sal en la kavesa sin ke lo sepa i ke avle kon eya si enpesa para avlar en lashon zahar es zahar i si no es la buelta (manus. Papo, Sarajevo 1840)

Segula para saver ken es el ladron: ke tome un pedaso de kelaf el ke esta echo para sefer tora o para tefilin i ke eskriva sovre el o''f o''f po''f i ke enkolge el kelaf en la garganta del gayo flako luego suvira en ka kavesa de el ladron o lo mordera (manus. Papo, Sarajevo 1840)

Segula ken ke le abasho nezilá i le guelen las keshadas i la barva: ke tome kavesa de ajos i ke kos pize i ke se meta en el braso ke es de la vanda de la dolor i en la ora primera se le kitara la dolor i la abufasion algo kuanto desierto en el lugar de el ajo ke se metio se le aze una yaga (manus. Papo, Sarajevo 1840)

Segula para dolor de kavesa: ke tome trigo de shual i ke kuzine kon vinagre huerte i aprovechara kon ke se meta en la kavesa asta ke sude (manus. Papo, Sarajevo 1840)

Segula si tiene sevada en el ojo: al presipio toman una eskupina grande i toman una moshka i le kitan la kavesa i la untan en la eskupina despues ke se unte kon la moshka en el ojo de akeya eskupina (manus. Papo, Sarajevo 1840)

Segula para la piedra ke en los rinyones: ke tome siete kavesas de ajos i ke los eche en una oya nueva kon 3 v' de agua i ke lo meta en la lunbre apurar asta ke viene la metad i ke ?? inche 3 vazos i ke beva esto en el banyo i kon esto se arronpera la piedra i sarla kon la urina (manus. Papo, Sarajevo 1840)

para dolor de kavesa: se enkolgara de kaveo de onbre sovre el i pasara la dolor de kavesa kon segula (manus. Papo, Sarajevo 1840)

para no dormir: si tomaras kavesa de mursiegano por nombrado de kien en veluntas i se lo pornas debasho de la kavesera, ama ke no vea ni ke entienda, no podra dormir todo tienpo ke no se la kitan de ayi (manus. Papo, Sarajevo 1840)