Back to main page of Maaleh Adumim Institute                             tornar a la pajina prinsipal del Instituto

   Back to main page of the dictionary    tornar a la pajina prinsipal del Trezoro

 

Searching the dictionary

Bushkida - ladino 

English search

Bushkida - inglez

Idioms

Lokusiones

Popular l.

L. popular

Proverbs

Refranes

Coplas

Koplas

Liturgic l.

L. relijioza

Bible and Midrash

Biblia i Midrash

Nobels and press

Novelas i Periodizmo

Lexical samples

Enshemplos leksikales

Classicism

Klasika

Shortening table

Abreviasions

 



 

 

 

Entry presentation
Prezentasion de la entrada

 

Entry No. 222160

entrada numero 222160

inchir v.

to fill, to pile up; to fatten, to feed

inchir a uno

לתת מידע למישהו כדי שיוכל לנצלו

inchir agua

לשאוב מים (מהבור/מהבאר)

inchir asta el bodre

לגדוש, למלא עדהסוף; הגיע לשיא

inchir de burakitos o de manchikas

לנקב (או להכתים) ככברה

inchir defyel

להתמלא מרירות

inchir el ojo

להפתיע, להתמיה; לתת בגודש כדי לספק מישהו

inchir el papo

לאכול לשובע

inchir el rabush (t.)

להכנס לחובות אצל החנווני; להפריז בהתנהגות

inchir la kavesa

להסביר

inchir la meza

להביא הרבה ילדים לעולם; להזמין לשולחנו אורחים רבים

inchir la mezura

לגדוש, לעבור על המידה

inchir la tripa

למלא את הבטן, לזלול

inchir las bragas

לעשות במכנסיים

inchir los meoyos

להורות, ללמד

inchir tefter (t.)

למכור הרבה באשראי

no inche pará(t.)

אינו שווה הרבה

no le inche

לא מעניין אותו, לא מושךאת ליבו

onde inchites?

השתכרת! אתה שיכור!

enchir

147740



Lexical samples / Enshemplos leksikales


inchir redomas (Nehama)

no es bueno de inchir mucho a la vejes (Nehama)

Inchiran los vazos I no diran beraha (Moscona)

No se inche ni una kashka de alviana (Moscona)

Grano a grano se inche el papo de la gaina (Moscona)

Entre estas I estas se inchen las sestas (Moscona)



Proverbs / Refranes


Asenta kuliko - incha fuziko

Inche kuvos vazia a la mar

Ya enchites la mezuza de todos pekados

Icho el oju al saku

Ken tiene el ojo vazio, nunka el papo no inche

Si las tripas non puede inchir ke vale tefila sin hayir

Ninguno no inche la oya de otros



Clasic poetry and drama / Poezia klasika i Drama


inchirlo de pazmo i de esperansa. (Gaon, Poezias)

Su biblia inche atodos idea (Gaon, Poezias)

Roivan, inchian el aire de vosiferasion, (Papo, Navot)

ke este par reinante, para inchir su trezoro, (Papo, Navot)

i los enchia kon vino un moso, ke iya-venia. (Odisea)

i mosos fina los bodres inchian djarros kon bevienda. (Odisea)

Siendo save ke yo vine a inchir agua i ke ainda no retorni? (Rinio, 1906)



Coplas / Koplas


las inchia kon kezo i guvevos sin manziya i sin miedo. (Gizados de berendjena, siglo 18)

Devemos azer djunbúsh en estos dos días, sovre inchir el rabúsh ande los Nahmías; (Koplas de Purim, Saadi 'Halevi. sig 19)



Religious literature / Literatura relijioza


las matsot deven ser echas kon aguas ke se incheron doche oras antes i ke estuvieron repozando en atkuendos tapados (El gid, Istanbul 1967)

la incho muncho -si es kon una mecha tura muncho insiendo, - pujo otra mecha, se puja la luz ma se apresa a matar, -pujo otra mecha, mas presto ... en pujando mechas se akurta para matarse (manus. Minhat Ani, Yerushalayim 1880)

ansi las piedras del mizbeah tenian de ser muy lizas i inchian el kalup de estas piedras i kal i pez i plomo (Meshivat nefesh I , Const. 1743)

en la otra kamareta avia un pozo ke sus aguas eran muy dulses i inchiyan agua de el para la djente de la azara (Meshivat nefesh I , Const. 1743)

i lo inchian de piedras ke no tenia de azer en eyas pegima, komo el kuchiyo de shehita ke si ay enel tantiko de pegima no aprovecha (Meshivat nefesh I , Const. 1743)



Bible, Mishna, Midrash / Biblia, Mishna, Midrash


Non burakara ombre kashkara de guevo i inchirlaa de azeite i ponerlaa sovre boka de la kandela para ke sea gotean i aun ke eya de tiesto. (Mishna: Tefilat kol Pe 1874)

i en maestria de piedras para inchir i en maestria de madero para ovrar en toda ovra (Biblia, Const. 1873)

i lo inchi de espirito del Dio en saviduria i en entendimiento i en sensia i en toda ovra para enventar enventos para ovrar en oro i en plata i en alambre (Biblia, Const. 1873)

Entonses la nuve kuvrio la tienda del plazo, i la onra de A' inchio el tavernakulo. ( Biblia, Const. 1873)

I Moshe no podia entrar en la tienda del plazo, porke la nuve pozava sovre eya, i la onra de A' inchio el tavernakulo. ( Biblia, Const. 1873)



Novels and press / Novelas i Periodizmo


Kon mis manos tremblando le inchi el vazo i se lo espandi. (Luz de Israel, 1985)

los maridos si komo eran muy kazeros prekuravan de inchir el dezvan (tavan) i la (kueva) podrum. (La mujer sefardí de Bosna, 1931)

Eyos keren enrikeser esta tierra despovlada, plantarla, fraguarla , inchirla de arte, sensia, industria i rikeza (La Amerika 1910)

una kontentez interiora inchia su alma (La sinyatura del kontrato, Yerushalayim 1907)

Empesi a enchir kaji el rolo de madre a una edad onde las otras ninyas biven ainda de los Fishugos i de los bezos de sus madre (Mujer kriminala, Tel Aviv 1954)

ma ke al kontrario, eyos tomen la defensia del fonksionario el kual esta inchendo su mision en kondisiones bastante diffisiles. (Manifesto de Lishkat a- Avoda, Tel Aviv 1950)

los prinsipales de estos organos son los pulmones o organos de respirasion ke inchen el pecho (La eskalera, Const. 1888)

una kantidad del aire ke ordinariamente inche una pulgada kubika inchira por todas las partes una kamara entera si fuere vaziada del aire (La eskalera, Const. 1888)



Popular literature / Literatura popular


Estas son las dos tinajas i te rogo ke tengas la buendad de inchirmelas yenas kon dukados. (Sipure Sefarad)

nada de remarkavle en esta famiya i en esta kazika si no era la bendision de los sielos ke inchiva la kaza de Mordu kon otrun krio. (Sipure Sefarad)

No puedes dar ni un paso sin untar en la mano de estos ladrones. Lo ke parese ke te son haveres i ke sos ovligado de inchirles las aldikeras, del chiko asta el grande, (Sipure Sefarad)

Buen djudio, el marafet es de vender kon la para enbasho i no de inchir tefter! Si ansina kamina ya la kita para pishar! (Sipure Sefarad)



Popular mascots and remedies / Segulot i Melezinas populares


segula para mujer ke non le abasha leche: ke incha agua de dos huentes i de un arroyo i ke se lave sus pechos (manus. Papo, Sarajevo 1840)

se akavide la mujer kuando viene de la tevila ke non vaya en la noche sola i kuanto i mas ke non vaya a inchir agua sola (manus. Papo, Sarajevo 1840)

Segula para pulgas: kaza ke se fayan munchas pulgas, ke incha en un chunko sangre de kavra blanka i ansi si meteras de sangre de dita kavra en ramas de adas o de anetó 22 oras se muriran todas (manus. Papo, Sarajevo 1840)