Back to main page of Maaleh Adumim Institute                             tornar a la pajina prinsipal del Instituto

   Back to main page of the dictionary    tornar a la pajina prinsipal del Trezoro

 

Searching the dictionary

Bushkida - ladino 

English search

Bushkida - inglez

Idioms

Lokusiones

Popular l.

L. popular

Proverbs

Refranes

Coplas

Koplas

Liturgic l.

L. relijioza

Bible and Midrash

Biblia i Midrash

Nobels and press

Novelas i Periodizmo

Lexical samples

Enshemplos leksikales

Classicism

Klasika

Shortening table

Abreviasions

 



 

 

 

Entry presentation
Prezentasion de la entrada

 

Entry No. 209010

entrada numero 209010

gueso m.

bone; shoe spoon (made of bone)

arekayentar los guesos

להתחמם באווירה נעימה

arepozar los guesos

לנוח, להתרגע

azerse kuero i gueso

ליהפך לעור ועצמות - לרזות מאוד

chupar un gueso

למצוץ את לשד העצם

dar a uno los guesos en la mano

להכות במישהו מכות נאמנות

deshar los guesos

לאבד את כספו מרצו ובריאותו בעסק/בעבודה

echar un gueso al perro

לזרוק עצם למישהו (לתת לו דבר פעוט כפיתוי/תמורה)

estar entero un gueso/estar un montón de guesos

הוא כולו עור ועצמות

frío entre kuero i gueso

קור חודר עצמות

gueso ajeno

'עצם זרה'' - קרוב שאינו בעל קרבת דם

gueso chupado

אדם צנום, עור ועצמות

gueso de chapineros

כף לנעליים

gueso de chupar

עצם ממוייחה

guesos

עצמות המת

komerse la karne i deshar los guesos

לברור את נתחים השמנים והטובים לעצמו

komerse los guesos

'לאכול את העצמות'' - להגיע עד פת לחם

konsolarse los guesos

לחמם את העצמות, להתחמם, לשהות במקום חם

le salieron los guesos para afuera

רָזָה מאוד, נעשה עור ועצמות

negro fina'l gueso

מרושע עד לשד עצמותיו

no deshar a uno gueso sano

למנות את כל הרעות במישהו מבלי להותיר חלקה טובה

por los guesos de mi padre!

לשון שבועה: בעצמות אבי המנוח!

pudrir los guesos a uno

להעסיק מישהו במשכורת רעב תוך פיזור הבטחות חסרות כיסוי לעתיד

romper los guesos a uno

להכות מישהו מכות נאמנות (לשבור את עצמותיו)

romper un gueso i sorver el tutano

לשבור את העצם ולמצוץ את הלשד

s'arrebiven los guesos

מחייה עצמות! - נאמר כשבאים מן הכפור אל מקום חמים ונוח

tener gueso rezio

להיות חסון ובעל עמידות גבוהה

todo gueso i nada karne

עצמות מבלי בשר - נאמר כאשר שרויים בצרות וקשיים בלי שום נחת

tokar el kuchiyo al gueso

'הגיעו מים עד נפש''

venir kon gueso

ללבוש בגד רחב מדי



Lexical samples / Enshemplos leksikales


los guesos ke akavas de raer no me los des a komer (Nehama)

gueso ke te kayó en parte yévatelo kon arte (Nehama)

Adovar los guezos (Moscona)

Meter los guezos en buen lugar (Moscona)

Gueso ke te kayo en parte , komelo kon buen arte (Moscona)



Proverbs / Refranes


Gueso ke te kayo en parte, yevatelo kon grande arte

Ya me toko el kochio al gueso

En gueso de marfil ay ke ronyir

La alguenga no tiene gueso, ma kevranta al gueso

Luenga tierna rompe el gueso

Gueso ajeno no se aze tu gueso, i si lo keres azer no akesha



Clasic poetry and drama / Poezia klasika i Drama


ma esperar prime ke guesos podridos (Gaon, Poezias)

d'uno ke los guesos blankos s'estan pudriendo de luvia (Odisea)



Religious literature / Literatura relijioza


tierra blanka, ke de eya se kriaron los guesos i los biervos; (Meam Loez Bereshit)

ke deve saver ke siendo la mujer se kreo de gueso, deve de tener kavesa dura i ser pizmoza; (Meam Loez Bereshit)

Antes de su muerte A-rambam enkomendo a Avraam su ijo, ke yeve a sus guesos a Erets-Israel. (El Gid,1967)

Aktuendos ke se pueden azer kasher para pesah kon agala: aktuendos de metal, de tavla, de gueso (El gid, Istanbul 1967)

en sus tiempos se aparesieron en la sivdad tres mansevos luzios ke su ermozura era una i hahamim al gueso (manus. Minhat Ani, Yerushalayim 1880)

todo el ke tiene selo ... sus guesos se lo pulian (manus. Minhat Ani, Yerushalayim 1880)

todos muestros guesos mos trava tenbla i muestro korason se dezlee i se dezaze (Tashlih, Mahzor Rosh a-Shana, Sal. 1876)



Bible, Mishna, Midrash / Biblia, Mishna, Midrash


Se gozen los guesos ke ma (Biblia, Const. 1873)

Atuendos de palo i atuendos de kuero i atuendos de gueso ia tuendos de vidro sus espandidos limpios i sus resivimientos enkonados (Mishna: Tefilat kol Pe 1874)

Polvo kolorado i polvo preto i polvo blanko i polvo verde: el kolorado es la sangre i preto es las tripas, el blanko es los guesos i los niervos, el vedre es el puerpo (P. R. Eliezer,1876)

su padre asenbra la blankura ke en las unyas, los guesos, los biervos , el meoyo ke en la kavesa i lo blanko ke en los ojos ([Mishnayot], Seder Maamadot, Viena 1821)



Novels and press / Novelas i Periodizmo


Nantes mojado fin los guesos, avia ido a siertas partes de la sivdad (Nantes, Tel Aviv 1952)

ma el viento estava tan yelado ke el mansevo ovrador sintio sus guesos entontesersen (El Alakran, Tel Aviv 1954)

Es la ora en la kuala el frio se adjunta a la umidad ke entra en el tutano de los guesos (Mujer kriminala, Tel Aviv 1954)

Los guesos del muerto dieron komo tarakas (Mujer kriminala, Tel Aviv 1954)

tenia un platiko de gueso en la mano i suvida sovre una banketika a derredor de la kuala kemava un saumerio eya azia ansi temblar i espavoreser a las dos mujeres (Muerta de mala muerte, Yerush. 1911)

los kadavres aunke ya estan kaje guesos mostran la talia (boy) de tres mansevos (El Tiempo. Const. 1874)



Popular literature / Literatura popular


L'echare guesos al perro ke non vos se vaya de detras. (Blanka Flor)

Avio la boka el leon i enkasho la haya la kavesa asta el garon i le kito el gueso. (Hidot de Izopeto)

Disho una haya ya te topi mi senyor un mediko muy valido ke te kite este gueso (Hidot de Izopeto)

si lo komen, trayeme los guesos i los endecheramos, siendo ke este ya resivio djuzgo de arriva. (Kuentos de Yerushalayim, 1923)



Popular mascots and remedies / Segulot i Melezinas populares


segula para kriatura ke yora muncho: ke le meta a la kavesera 1 piedra, i ay dizientes gueso ke le kayo del perro zahar para zahar o kuerno de kavra de zahar para zahar (manus. Papo, Sarajevo 1840)

segula para leche de beema ke se le danyo la leche: ke la safumeen kon gueso de kavayo o kon gueso de peger (manus. Papo, Sarajevo 1840)

Segula i kabala de rav Papa a ken ke los perros keren mordidlo ke diga delantre de eyos: ay en mi 7016 guesos de kedusha i se balden los 7016 guesos de enkonamiento i al yede de esto non pueden para danyarlo (manus. Papo, Sarajevo 1840)

Segula para dolor de dientes: ke tome guesos de gayo sekos i ke los muela bien i ke los meskle kon vinagre huerte i ke se meta en la boka (manus. Papo, Sarajevo 1840)

Segula: el ke enkolga de gueso de muerto sovre diente ke guele se melezinara (manus. Papo, Sarajevo 1840)

Refua para devedar de la presona ken tiene mania de avlar durmiendo: para ke no avle si se enkolgara gueso de onbre muerto en su pie el istierdo non avlara mas (manus. Papo, Sarajevo 1840)

Refua para devedar el prenyes: toma gueso de onbre muerto i kemalo i despues lo moleras menudo por polvo i ke koma la mujer i kon esto de ayi endelantre non enprenyara mas (manus. Papo, Sarajevo 1840)

Refua para kayentura: si se enkolgara gueso de onbre muerto sovre el se le tirara de el la kayentura (manus. Papo, Sarajevo 1840)

para sanar un gueso ke se resfuyo tanto en la mano, tanto en el pie, ke keme 1 kanya i la seniza ke la meskle kon azeite i ke se la ate kayente el karar ke puede sonportar i le pasara (manus. Papo, Sarajevo 1840)