Back to main page of Maaleh Adumim Institute                             tornar a la pajina prinsipal del Instituto

   Back to main page of the dictionary    tornar a la pajina prinsipal del Trezoro

 

Searching the dictionary

Bushkida - ladino 

English search

Bushkida - inglez

Idioms

Lokusiones

Popular l.

L. popular

Proverbs

Refranes

Coplas

Koplas

Liturgic l.

L. relijioza

Bible and Midrash

Biblia i Midrash

Nobels and press

Novelas i Periodizmo

Lexical samples

Enshemplos leksikales

Classicism

Klasika

Shortening table

Abreviasions

 



 

 

 

Entry presentation
Prezentasion de la entrada

 

Entry No. 202340

entrada numero 202340

gerra f.

war, battle

avrir/deklarar gerra

להכריז מלחמה

estar en una gerra

להאבק

gerra de Gog i Magog

מלחמת גוג ומגוג

gerra fría

המלחמה הקרה



Lexical samples / Enshemplos leksikales


Los ermanos estan en una gerra (Moscona)

Entre la paz i la gerra vay de ken las yeva (Moscona)



Proverbs / Refranes


El ken se va a la gerra ayi no keda

Entre la pas i la gerra, guay del ken la yeva

Todos los ke van a la gerra no kayen

Kien non save ke es gerra, nunka ke vaiga a eya

En tienpo de la gerra non ay saviduria

El baragan se konose ne ora de gerra, el savio en ora de ravia

Fuyo de la peleya kayo en la gerra

Ken muchas kriaturas tiene, ke no vaiga a la gerra, ke gerra tiene en kaza

En la gerra no se esparten konfites



Clasic poetry and drama / Poezia klasika i Drama


i por afuera siempre te menaza la gerra. (Papo, Navot)

stavan deja en sus kazas, salvos de la mar i la gerra; (Odisea)

I porke non abandono su relidjion es viktoriozo en kada kombate i gerra. (La segunda Ester, 1911)

Es gerras ke uvo aki? D'aki un poko de raki por meter en la ferida, azer kedar la sangre korrida (8 dias antes de Pesah, 1909)

La azera mas fuerte i muy mas dechidida, de garrear la gerra i a kedar en vida? ('Ha-Elion: En Kampos, 2000)



Coplas / Koplas


gerra grande azer en kantidad (Rebuelta de Yenicheris, siglo 18)

ke los vean los turkos i maraviyados ke no son uzados toparse en gerra komo les bastesera i estan kontentes de ver gerras fuertes (Zimrat 'ha-Arets, 1745)

De aki aya, i es para Tevaria, ordenes de gerra mas ke la primera. (Zimrat 'ha-Arets, 1745)

Armavan gerra los moros alas sivdades de gerrear rebolviendo sus kavayos salian djugar las lansas (Donme, sig 18)

Vinyas, kampos komo guertos / esta todo en gran ruvina / ay feridos tambien muertos / en esta gerra divina (La Epoka, Sal. 1898)

Dizen ke va aver una muy grande gerra / i ke muncha sangre va korrer en tierra / Austria i Serbia estan en dubara / siendo a fransez dieron una krushumada (La Amerika. 1913)

Ma parese ke esta gerra es inevitavle / i ke kale ke ayga una pelea regretavle / la kuala traera grande destruision / i el penserio solo trae estremision (La Amerika. 1913)

su eskudo es kolerado i a kolor de la sangre i en el mundo desperta gerras i matansas i munchas piedritas (Keter Malhut, Mahzor Saloniki 1876)

en la gerra entra i la espada lo fiere, le pasa un arkol azerado i lo buraka i lo arrodean ansias i lo arravdonan aguas furientes (Keter Malhut, Mahzor Saloniki 1876)



Religious literature / Literatura relijioza


No saves ke dize la Ley ke uno ke kaza kon mujer no tiene odren de salir a la gerra (Meam Loez Bereshit)

Ven a nos kon kantar i kon repozo, ke nos non keremos pelea, ke la gerra i la pelea a ti te konviene. (Ben Gorion, 1743)

Siendo ke al tiempo venidero no tiene ke aver mas gerras en el mundo, segun promete el Dio santo por boka de Yeshaaya el profeta: Non alsara djente a djente espada, i non anbezaran mas pelea. (M''L Kantar de los Kantares,1899)

i se yama la fama de dita gerra kuando venseran a nombradia de Adoni Tsedek rey de Yerushalayim i por esto les mando a dezir: suve a mi me ayudame (Meam Loez Yeoshua II, Izmir 1870)

i ansi oyimos i supimos en esta milhama ke uvo en anyo de 5614 [1854] ke adonenu 'ha-meleh 'he-hasid sultan Abdul Medjit kon mas melahim [...] odrenaron gerra kon el rey de la Rusia (Meam Loez Yeoshua II, Izmir 1870)

era pertenesiente a eyos por enfortesersen por odrenar gerra por pelear kon Israel por vengarsen de eyos por la matansa grande ke izieron en la djente de Yeriho (Meam Loez Yeoshua II, Izmir 1870)

en este dia de esta gerra asetensio Yeoshua 'ha-tsadik ke se detengan el sol i la luna i todos los galgalim por demenester de las oras de akel dia (Meam Loez Yeoshua II, Izmir 1870)



Bible, Mishna, Midrash / Biblia, Mishna, Midrash


Todos eyos tienen espadas, praktikos en la gerra (Biblia, Const. 1873)

Komo kayeron los barraganes i se depedrieron las armas de gerra (Biblia, Const. 1873)

i rodearesh la sivdad, todos los varones de gerra, rodeando la sivdad una vez al dia (Biblia, Const. 1873)

Komo kayeron los barraganes, i se deperdieron las armas de gerra (Biblia, Const. 1873)

I de la sivdad tomo un eunuko, el kual era komandante de los varones de gerra, i sinko varones de los varones de gerra, i sinko varones de los ke veian las fases del rey, ke se toparon en la sivdad, i al(Biblia, Const. 1873)



Novels and press / Novelas i Periodizmo


Kualas ke sean las peripesias de una guerra (La boz de Turkiye, 1948)

En el anyo 4570, es el anyo 810, los kristianos i los moros se izieron la gerra, (Vaye de los yoros, 1935)

El Joint Distribution Committee de ayudo a los sufrientes djudios en los paizes de la gerra deve remeter sufiziente ayudo imediatamente (La Amerika, 1917)

embezi ke el prinsipe vizino le avia deklarado la gerra i era por mar ke el governo de Liliput iva ser atakado visto ke este no tenia una flota (Guliver, Yerush. 1912)

una sorte de konsilio de gerra se rekojo i el ariendero fue kondanado a ser pasado por las armas (La dezgrasiada Luiza, Tel Aviv 1953)

ninguno no puede dezir de antes ke seria el kavo de una gerra entre la Rusia i la Turkia (El Tiempo, Const. 1877)

si dezgrasadamente la gerra venia a deklararse munchas tropas edjisianas se toparan en el urdi otomano (El Tiempo, Const. 1877)

el ministro de la gerra es seguro ke kon los enfortesimientos ke le seran enbiados el djeneral Veeler reushira a reprimir enteramente la revolusion i a pasifikar kumplidamente la isla (El Tiempo, Const. 1896)



Popular literature / Literatura popular


Todos vienen de la gerra al k'aspero no a venido, (Blanka Flor)

i pensando a las gerras ke avian, no le stava entrando s.huenyo. (Djoha ke dize)

Kien tiene ijo varon a la gerra lo mando. (Blanka Flor)

Deshme la vuestra korona i a la gerra ire por vos. (Blanka Flor)

I si no m'e lo traigan, yo armare una grande gerra (Blanka Flor)

Sinyor rey, para la gerra kon el enemigo, tu papu tomo emprestado de mi papu dos tinajas yenas de oro. (Sipure Sefarad)

En tanto, la famiya pujava. A la tiya Roza la pari? en tiempo de la Rumelia i a la tiya Rebeka - en la gerra kon el sirbo (de 1885). (Sipure Sefarad)

Ham Mair muri? mientres la gerra Balk?nika kuando estavan en Yambol. (Sipure Sefarad)