Back to main page of Maaleh Adumim Institute                             tornar a la pajina prinsipal del Instituto

   Back to main page of the dictionary    tornar a la pajina prinsipal del Trezoro

 

Searching the dictionary

Bushkida - ladino 

English search

Bushkida - inglez

Idioms

Lokusiones

Popular l.

L. popular

Proverbs

Refranes

Coplas

Koplas

Liturgic l.

L. relijioza

Bible and Midrash

Biblia i Midrash

Nobels and press

Novelas i Periodizmo

Lexical samples

Enshemplos leksikales

Classicism

Klasika

Shortening table

Abreviasions

 



 

 

 

Entry presentation
Prezentasion de la entrada

 

Entry No. 200930

entrada numero 200930

gato m.

cat

arazga gatos

מתפאר במעשי גבורה שלא היו ולא נבראו (''משסע חתולים'')

atar el gato kuando kome

"לקשור את החתול בעודו אוכל" - נאמר על קמצן גדול

azerse gato eskorchado

להפוך לחתול שפשטו את עורו - לרזות מאוד

dame al gato

פתור לי את החידה הזו

dormir kom'al gato

לישון שינה קלילה ולהתעורר לכל איוושה

es komo el gato

בעל שבע נשמות, קשה להכריעו

estar komo el gato i el perro

להיות מסוכסכים כמו חתול ועכבר

estar un gato

להיות רזה וכחוש

gato chimirento

חתול המתיירא מבני אדם

gato de ornaya

חתול של כיריים – איש של חורף

gato eskorchado

כינוי לאדם כחוש:''חתול שפשטו את עורו''

gato fedido

שחצן, מביט על הבריות מגבוה

gato feshugo

אדם המטריד בכפיית נוכחותו

gato mojado

חתול רטוב - לא יוצלח, שלומיאל

gato pelado

פרוע שער

gato yelado

אדם שקר לו תמיד

kaye onde no pasa gato

סמטא חשוכה ומוזנחת

lavarse kom'al gato

להתרחץ באופן שטחי

los gatos estan yorando

"החתולים בוכים" - סימן לגל קור הקרב ומגיע

mano de gato su ayuda es

אפילו סיוע קל יש בו להועיל

meoyo de gato

זכרון קצר ובלתי אמין

ni a gatos de kuzina

אינו ראוי למאכל חתולים

no la kome ni el gato

"אינו ראוי אף למאכל חתול" - הדברים שקופים מכדי שניפול בפח!

no lo guele ni el gato

אנטיפתי ובלתי רצוי

ojos de gato

עיני חתול - ראיה חדה

salir en pies komo el gato

ליפול תמיד על הרגליים - להחלץ תדיר מצרות וקשיים

tener ojos de gato

להיות בעל עיני חתול - להיטיב לראות

tener otros gatos d'eskaldar

יש לי דברים הרבה יותר חשובים לעשות מאשר לבזבז את הזמן על הזוטות האלה

tener tabiyet (t.) de gatos

לגלות צייקנות

tino de gatos

זכרון גרוע (''שכל של חתול'')

tomar a los gatos por patos

לשגות באשליות

tomar al gato por kompaniya

לתת לחתול לשמור על החלב

trokar de gato a pato

לשנות מן הקצה אל הקצה



Lexical samples / Enshemplos leksikales


el gato tiene siete almas (Nehama)

kien mete la kampanía al gato? (Nehama)

gato kon gantes no aferra raton (Nehama)

gato eskaldado s'espanta del agua fria (Nehama)

kaminar a puntas de pies, kom'al gato (Nehama)

Se pasan komo el gato i el perro (Moscona)

El ke mata gato yeva siete anyos de aniyut (Moscona)

Es komo el gato, siempre kaye enpies (Moscona)



Proverbs / Refranes


El gato no aferra raton sino ke por su razon

Kuando el gato non ankalse la karne dize ki esta gulida

El gato 'sta ensima la kasha komo se dize piss

Dame al gato por kompanya

El gato se 'sta lavando la kara - va kaer luvia/va venir djente

De gato a pato

El gato siempre kaye en pie

Asta ke alevantes un pie el otro se yeva el gato

El perro es amigo del ben-adam, el gato es enemigo

Raton ke tiene un burako, presto lo kaptura el gato

El ke ijos e ijas tiene kon perros i gatos konsuegra

Kon la mujer bive komo el gato i el perro

Al ruido de los platos vienen los gatos

Al kavo de rato sos marido gato

El inkolga al gatu, pur un grosh

Ata al gato kuando kome

Arrazgo el gato la noche de la boda

Marido viejo si echas a la kama paresi a un gato

De lo kontado se lo yeva el gato

Ya va ver al gato kumer pipino

Una mano de un gato alevanta un buen plato

Kuando el gato no sta, los ratones baylan

El gato se vido kola i el se vido barva

Tiene tino de gato



Novels and press / Novelas i Periodizmo


Solamente un gato de shara, ke lo topi ke estava asentado en una de las kashas, (Asolado en la izla, 1881)



Popular literature / Literatura popular


Uno le konto, por exempio, ke kon sus propios ojos vido komo un gato pario sinko perikos i ocho ratones; (Sipure Sefarad)



Popular mascots and remedies / Segulot i Melezinas populares


Sekana ken ke espanta a la kriatura kon dizilde ya viene el gato o el perro o el goy, luego la kelipa es fayada i le puede venir danyo a la kriatura i tanbien aze mancha en su alma (manus. Papo, Sarajevo 1840)

Varon i mujer se akaviden de no urinar enfrente de la luna kuando se arrenova i arrelumbra kisas enprenyara en akeya ora i la kriatura non bivira, i no urine aguas de noche por algun burako i ansi en dia de tevet i shevat non vaya la kriatura deskalso ke estonses el gato endjentra i puede venir a un holi ke no ay a el melezina (manus. Papo, Sarajevo 1840)

para ser veen i no seer visto toma un gato preto macho entero preto i degoyelo a el i toma el korason de el i pon algun pesgo enriva asta ke le salga toda la sangre despues lo meteras en miel 3 o 4 dias despues lo meteras al sol ke se enshuge kuando se enshuga lo yevaras sovre ti todo seras veen i non seras visto (manus. Papo, Sarajevo 1840)