Back to main page of Maaleh Adumim Institute                             tornar a la pajina prinsipal del Instituto

   Back to main page of the dictionary    tornar a la pajina prinsipal del Trezoro

 

Searching the dictionary

Bushkida - ladino 

English search

Bushkida - inglez

Idioms

Lokusiones

Popular l.

L. popular

Proverbs

Refranes

Coplas

Koplas

Liturgic l.

L. relijioza

Bible and Midrash

Biblia i Midrash

Nobels and press

Novelas i Periodizmo

Lexical samples

Enshemplos leksikales

Classicism

Klasika

Shortening table

Abreviasions

 



 

 

 

Entry presentation
Prezentasion de la entrada

 

Entry No. 1340

entrada numero 1340

aboltarse v. refl.

turn over; turn around; to come back from a trip; to change taste; to convert religion

aboltarse kontra uno

להתייצב כנגד מישהו, להיות לו לאוייב

se aboltan los dientes

הדבר עולה הון, הוא עובר את גבולות התקציב



Lexical samples / Enshemplos leksikales


s'aboltó la barka i el barkero s'afogó (Nehama)

s'abotió la redoma i se vazió el vino (Nehama)

se abolta por onde le viene el ayre (Nehama)

al aboltar de viaje (Nehama)



Clasic poetry and drama / Poezia klasika i Drama


Ke se les boltava sus ansias en alegrias. (La segunda Ester, 1911)



Coplas / Koplas


i se bolto por kruel sovre su ijo, su kerido. (Toledo, Koplas de Yosef)

atras se boltaron toda su djente (Zimrat 'ha-Arets, 1745)

Leshos de milias kuatro atras se boltaron ke no les venga el tiro ayi abasharon (Zimrat 'ha-Arets, 1745)

Kon grande shakeka ayi se asento; el mazal se le bolto, en lugar de fuersa yazio en la fuesa. (Zimrat 'ha-Arets, 1745)



Religious literature / Literatura relijioza


vemos ke despues se arepintieron i se les abolto el korason, (Meam Loez Bereshit)

Ma kon todo su tsaar, no kijo boltarse a su sivdad (Meam Loez Bereshit)

i en otro lugar aparte estan las almas ke ya vinieron aki i se boltaron a su lugar. (Meam Loez Bereshit)

El ke arraska su kavesa en kashkara de el datilar se le boltara su kara por atras (Menorat 'Hamaor, 1762)

Denpues ke se bolto, demando de el apifior ke arrojara a los hahamim de los djidios delantre de el i les prevara de el Talmud ke el Mashiah ya vino i es Yeshu (Shevet Yeuda, Viena 1859)

El shemad de 140 fue ke se bolto un djudio ke se yamava Yehoshua Ha-Lorki (Shevet Yeuda, Viena 1859)



Bible, Mishna, Midrash / Biblia, Mishna, Midrash


i enbueltate en polvo de sus pies,i beve en el tienpo de tu sed sus palavras de eyos. (Pirke avot, siglo XV)

i arrebashava de la ara i alkansava a la skala tres punyos i se aboltava sus fases para la vanda de tsafon ([Mishnayot], Seder Maamadot, Viena 1821)



Novels and press / Novelas i Periodizmo


Eya se bolto verso el kanape onde estavan pozadas la ropa i los otros adornamientos : (Rolando i Eleonora, 1953)

En esto entro la novia i kuando vino debasho la Hupa el novio en pies en medio, los parientes asentados debasho la Hupa, la novia se abolto siete vezes en el doredor del novio. (Shalom, 2007)

En este momento, konsenti ke ay alguno detras de mi, me abolti i lo vide enpies en el portal. (Luz de Israel, 1985)

La azna, konsintiendo la libertad, se abolto i empeso a azer su kamino a su ahir adientro de la sivdad. (Otniel Hodja, 2002)

el karakter de la sefardía se abolto kon los abokamientos de su alrededor. (La mujer sefardí de Bosna, 1931)

el ovrador se bolto i vido ke el avlador era un kolega (amigo de lavoro) ke avia pasado la kavesa por un burako del techo (El Alakran, Tel Aviv 1954)

indjenioza komo un alakran eya se bolto, metio los dos brasos al derredor del kueyo (garon) de Shimon (El Alakran, Tel Aviv 1954)



Popular literature / Literatura popular


S'aboltava d'aki, s'aboltava d'ayi. (Djoha ke dize)

Se bolto de la otra parte se topo al rey al lado. (Blanka Flor)

Despues, aboltandose de vanda de la viejezika le demando: (Sipure Sefarad)

Por ande ke se aboltara el rey via modos i maneras de frutos, zarzavat fresko; pishkado i karne; diferentes aves, asta pichones. (Sipure Sefarad)

Pishin yoro ribi Meir, i se bolto atras por yirse. (Kuentos de Yerushalayim, 1923)



Popular mascots and remedies / Segulot i Melezinas populares


Segula kuando vee a el enemigo ke diga 7 vezes Urie''l en suluk uno i se aboltara por amigo (manus. Papo, Sarajevo 1840)

Segula para azer de el vino vinagre: toma sumo de espinaka ke eche en el vino i se aboltara todo el vino vinagre antes de mediodia (manus. Papo, Sarajevo 1840)

para saver si la mujer prenyada va a parir ijo o ija: kuando esta de ocho mezes a su prenyes ke tome de la leche ke le sale de sus pechos i ke eche 1 pinga i un panyo de lino blanko i ke lo meta en el sol asta ke se seke el panyo i despues arremojara el panyo e lugar de la leche sin agua para azer pasar la mancha de la leche i despues ke ya se arremojo bien ke mire si keda al derredor de la mancha asenyalado en el panyo del lino preto i en medio blabko - es ijo; i si keda komo mancha amaria todo se abolta por blanko es ija (manus. Papo, Sarajevo 1840)