Back to main page of Maaleh Adumim Institute                             tornar a la pajina prinsipal del Instituto

   Back to main page of the dictionary    tornar a la pajina prinsipal del Trezoro

 

Searching the dictionary

Bushkida - ladino 

English search

Bushkida - inglez

Idioms

Lokusiones

Popular l.

L. popular

Proverbs

Refranes

Coplas

Koplas

Liturgic l.

L. relijioza

Bible and Midrash

Biblia i Midrash

Nobels and press

Novelas i Periodizmo

Lexical samples

Enshemplos leksikales

Classicism

Klasika

Shortening table

Abreviasions

 



 

 

 

Entry presentation
Prezentasion de la entrada

 

Entry No. 122390

entrada numero 122390

Dio m.

God; something very beloved and revered

El Dio

האלוהים

Santo Dio!/a Dio Santo!/a Dio Senyor del mundo!

אלוהים אדירים!

a Dio santo!

אל אלוהים!

a arrepentir ke no mos de el Dio!

שלא נתחרט על מה שעשינו כעת!

afeado del Dio i de la djente

מוקע בידי אדם ובידי שמים

alavado sea el Dio/alavado sea el Dio i bendicho sea su nombre

תהילות לאל עליון

apegado kon el Dio

דבק באלוהים

asi no mos aprove el Dio!

שאלוהים לא יעמידנו בנסיון!

así el Dio te de!

לשון הפצרה של מבקש טובה: כה יתן לך האלוהים!

así te akontente el Dio!

כה יתן לך האלוהים וכה יוסיף!

ay un Dio en los Sielos!

יש עין משגיחה מלמעלה!

bendicho el Dio por lo ke mos topamos/bendicho el Dio syen mil vezes!

ברוך השם!/תודה לאל!

dar grasias al Dio

הודה לאל

dar loores al Dio v.

נתן שבח לאל, הילל את אלוהים

de mi par'al Dio/de mi al Dio!

לשון שבועה: באלוהים!

del Dio baruh hu (ebr.)

דבר מעולה, יוצא מן הכלל, מתנת אלוהים

del Dio ke lo tope!

שאלוהים יענישהו על עוולותיו!

diense el Dio

בעזרת השם

echar arzoal al Dio

לנסות להגיע אל אדם חשוב שקשה להשיגו

el Dio aharva kon una mano i afalaga kon la otra

אלוהים מכה ומעלה ארוכה

el Dio apiadará/el Dio es grande i piadozo!

אלוהים ירחם! (נאמר כאשר שרויים באי ודאות)

el Dio aze i dezaze

אלוהים עושה ואלוהים מבטל

el Dio aze milagros!

אלוהים עושה ניסים! (נאמר למי ששרוי ביאוש)

el Dio de las piadades

אל חנון ורחום

el Dio de muestros padres

אלוהי אבותינו

el Dio en primero

נאמר מתוך צניעות: אני יודע/מסוגל לעשות זאת, אך רק ברצות אלוהים

el Dio está kon mozotros!

כי עמנו אל!

el Dio guadre si empesó a avlar

אם התחיל לדבר, שאלוהים ישמרנו מפטפוטו - הוא מדבר ללא הפסק

el Dio guadre!

אלוהים ישמור!

el Dio i mi alma lo saven/solo un Dio lo save

רק אלוהים ואנוכי יודעים עד כמה אני סובל/עייף/ ..

el Dio i todo el mundo lo saven

ידוע לכל ומפורסם

el Dio ke aga todo lo ke es bueno!

שאלוהים יסובב הכל לטובה!

el Dio ke aga!

מי יתן שיתקיים הדבר, לו יהי!

el Dio ke de!

יהי רצון!, לו יהי כן

el Dio ke diga ya abasta

'שאלוהים ישים לכך קץ'' (בעקבות סדרת פורענויות)

el Dio ke lo aga guerta!

שאלוהים יהפוך זאת לגן פורח! (כאשר נתקלים בפינה מוזנחת)

el Dio ke lo aga por entero!

שאלוהים ישלים זאת עד תום! (למשל, כשאדם מגלה סימני התאוששות ממחלה)

el Dio ke lo aga shastre/vino/guerta

רק נס יוכל להפוך את הלא יוצלח הזה לחייט/את הנוזל הזה ליין/את הפינה המוזנחת הזו לגן

el Dio ke lo ayude!

שאלוהים יהיה בעזרו!

el Dio ke lo mate a un tal pranso/paseo/ermano

נאמר על דבר מה דוחה:''שאלוהים יהרוג אותו''

el Dio ke meta su mano

שאלוהים יהי בעזרנו

el Dio ke mos apiade!/mos apiade el Dio!

אלוהים ירחם! אלוהים ירחמנו!

el Dio ke mos de zahú (ebr.)

שיזכנו אלוהים ל-

el Dio ke mos guadre de todos los males!

שאלוהים ישמור!

el Dio ke mos mire kon ojos de piadad!

אלוהים ירחמנו!

el Dio ke te de salud i anyos de vida

דברי תודה: אלוהים יעניק לך בריאות ואורך ימים

el Dio ke te sienta, ke te oiga!

שאלוהים ימלא משאלותיך!

el Dio lo guadre!

אלוהים ישמרהו!

el Dio lo guadró/el Dio lo kijo bien

אלוהים שמר עליו/הצילו מצרה

el Dio lo sheshereó/le tomó la kavesa

אלוהים בלבל את דעתו, נטל את שכלו/ אלוהים הכשיל את מזימתו

el Dio me lo pedrone!

שאלוהים ימחל לי! (כאשר משמיעים דבר גנאי על מישהו)

el Dio no de/el Dio no mos de...

שאלוהים ישמרנו מ...

el Dio no mos olvidará!

אל יעזבנו אלוהים ואל ישכחנו!

el Dio poderozo

הכל יכול

el Dio save las enkuviertas

רק אלוהים יודע את הנסתרות

el Dio save lo ke aze

אלוהים יודע מה שהוא עושה - נאמר כאשר ההתרחשויות סותרות את המזימות נגדנו

el Dio save si..

ספק אם ..; אלוהים עדי ש-

el Dio será guadrador/mamparador

שאלוהים יהיה בעזרנו וישמרנו מכל רע

el Dio será pagador/el Dio ke te page/de bueno ke te lo page el Dio/tu paga buena ternas del Dio/el Dio ke te page según fizistes kon mi!

שאלוהים יגמלך על הטוב שגמלת עמי!

el Dio te de todo bueno i komplido/el Dio ke te de todo lo ke dezea tu korasón/el Dio ke te alarge las vidas!

שאלוהים ימלא משאלות לבך לטובה!/שאלוהים יאריך ימיך!!

el Dio tenga tu buen kuidado!

שאלוהים יהיה בעזרך!

el Dio tenga tu kargo

שאלוהים ימלא את כל מחסורך

ermano del Dio

'אחי האלוהים'' – פניה אוהדת אל הזולת

es de bendezir al Dio!

כאשר רואים דבר מה נאה: השבח לאל!

es de el par'al Dio

הוא אדם טוב, ישר, אין בלבו מחשבות רעות

estar/meterse en manos del Dio/avrigarse debasho las alas del Dio

למסור עצמו ביד השם/לחסות תחת כנפי השם (נאמר כאשר מישהו נכנס לתוך סכנה)

grasias al Dio!

תודה לאל!

huersa i salú ke l'envie/le mande el Dio

באירוניה (לרברבן): שאלוהים יתן לו כוח לבצע את מה שהוא מתיימר לעשות

ir a la grasia del Dio/al Dio a la ventura

לעשות משהו בלי תכנית, להשליך יהבו על אלוהים

kada uno por si i el Dio por todos

כל אחד לעצמו ואלוהים עוזר לכל – שכל אחד יעשה באופן עצמאי ואלוהים יהיה בעזרו

ke me mate el Dio si ...

לשון שבועה: שאלוהים ימיתני אם ...

komo el, Dio no tiene ke dar otro

שאלוהים לא יביא לנו עוד כדוגמתו - נאמר בעקבות סערה/קור קיצוני/ארוע קשה ויוצא דופן

la del Dio se aze

נאמר בעקבות כשלון/סרוב - שאלוהים יתן לנו פיצוי

le metió el Dio en korasón

אלוהים נתן בליבו (לעשות דבר מה טוב)

lo ke disho el Dio akeyo es!

אומץ! יהיה אשר יהיה, נעשה זאת!

lo ke el Dio emprezentó

בשפע רב

me lo demanda el Dio

חובתי להגיד/לעשות

meter las mientes/la feuzía en el Dio

לשים מבטחו רק באלוהים

morar a la ira del Dio

לגור במקום שכוח אל

nes (ebr.) del Dio

יצאנו מזה בניסים

no es del Dio

אלוהים לא רצה – נאמר בהשלמה עם המצב

no lo kere el Dio

הדבר אינו צודק, עומד בניגוד לכללי המוסר

no lo vijitó el Dio

'אלוהים לא ביקר אותו'' - תם ושוטה

no mos traiga el Dio!

חס ושלום, חס וחלילה, אלוהים ישמור!

par'al Dio no no ay

אין דבר העומד בפני אלוהים, הוא כל יכול

para el Dio se dize

הדבר נראה לא יאמן - אבל ברצות אלוהים יתכן

por el Dio ke es uno!

לשון שבועה: באלוהים!

por este pan del Dio!

לשון שבועה: באלוהים!

por kavod (ebr.) del Dio

למען השם (עשה זאת/שים לב..)

reveyar en el Dio

למרוד באלוהים, לחלל את מצוות התורה

s'espanta/no s'espanta del Dio

יש בו/אין בו יראת שמיים

sekretos del Dio

'נפלאות השם'' - נאמר בעקבות דבר טוב שהתרחש באופן בלתי צפוי

si es del Dio!

הדבר יצליח!

si kere el Dio/si el Dio kere

ברצות אלוהים

si krees en el Dio fiateló

אם יש אמונה בלבך, הקשב לי וקבל את דברי כמות שהם

solo un Dio lo save!

רק אלוהים יודע!

son echas, rodeos del Dio

זוהי אצבע אלוהים (כנגד אויבינו)

tiene a la para por Dio

סוגד לממון

untado del Dio

'משוח בידי אלוהים'' –אהוב ומוערך על ידי הכל

vidas ke mos de el Dio/vidas de mano del Dio/el Dio ke mo lo de

שאלוהים יזכנו לחיות עד אז

el Dio ke guadre!

אלוהים ישמור!



Lexical samples / Enshemplos leksikales


kuando Dio esta kontigo no te espantes de tu enemigo! (Moscona)

el Dio ke mos de pan para komer i panyos para vistir (Moscona)

el Dio ke mos de vidas para ver maraviyas (Moscona)

esta yevando loke no demando del Dio (Moscona)

las kozas klaras el Dio las bendize (Nehama)

ni del Dio ni del vezino no se puede eskonder (Nehama)

ninguno muere si el Dio no kiere (Nehama)

el Dio da barva asegún la keshada (Nehama)

el Dio da barva a kien no tiene keshada (Nehama)

el Dio da la yelada asegún la muntanya: (Nehama)

el Dio mos de el bien i la gana de komer (Nehama)

el Dio mos de el bien i lugar onde lo meter (Nehama)

el Dio mos guadre de riko fijo de prove i de hahám fijo de am aares (Nehama)

el Dio mos guadre de médikos i de endevinos (Nehama)

el Dio da el bien asegún el tabiet (Nehama)

el Dio no tiene moneda, tiene modos i mane­ras (Nehama)

kien al Dio yama no s'enganya (Nehama)

kuando el Dio esta kontigo no t'espantes de tu enemigo (Nehama)

el Dio tiene kuidado de una formiga, no se kiere dicho del fijo del ombre (Nehama)

kien esparte del Dio teme i la mas grande parte se detiene (Nehama)

el Dio lo mate i lo malogre! (Nehama)

e Dio lo arranke del mundo! (Nehama)

el Dio le siege: (Nehama)

este ombre me salvó la vida, para mi es un Dio (Nehama)

el Dio save si avía vente personas (Nehama)

el Dio save si lavori kon mis vente unyas, ma no reushí (Nehama)

ay fruta al bazar?-Mucha, lo ke el Dio emprezentó (Nehama)

el Dio ke no mos de a menester de ninguno/a esperar de otro (Nehama)

ke me mate el Dio si no esto diziendo la vedrá/si no fago lo ke esto prometiendo (Nehama)

el Dio no mos de a kaer en sus manos (Nehama)

el Dio ke mos guadre de aynará/de ojo malo/de bokas de la djgente/de embidya (Nehama)

el Dio manda la yaga kon la melezina (Nehama)



Proverbs / Refranes


El Dio aharva kon una mano, apeyada kon la otra

El Dio da a unos - para ke apiadan a otrus

La kandela de la mentira el Dio amata kon su ira

Kefi va el djidio - ansi le ayuda el Dio

Kuando ija ay de kazar, el Dio tiena de mandar

En prekantos no tengas avtaha solo en Dio vas topar terufa

El Dio no aharva kon dos manos

Korason del rey en mano del Dio

Ken en el Dio kreya, nunka s'enganya (o se despera)

De el Dio i del vizino non si puede eskonder nada

Las manos azen i el Dio ayuda

El Dio da barvas al ke no tiene keshadas

Kontentate kon la parte ke te dio el Dio

Dinguno muere si Dio non kere

Kien anda, el Dio le manda

El Dio diza : Ayudate, te ayudare ; guadrate, te guadrare

De tu boka a los oyidos del Dio

El Dio lo echo i no lo vijito

Lo klaro el Dio lo bendicho

El Dio ke te meta la braha

Lo ke es por bien ke mos rijga el Dio

La rikeza 'sta en manos del Dio

El Dio es tadrozo ma no es olvidozo

La gava el Dio la aborrese

De el al Dio, un palmo

De ayn a-ra ke mos guadre el Dio

Ke no traye el Dio a kayer in manos de kriyos

Lo ke kere la mujer i el Dio lo kere

La esperansa del Dio no se kita

Bendicho el Dio ke me kriyo ombre i no mujer

Guadrate, i el Dio ke te guadre

Es de si al Dio

El Dio no paga en Shabat

De presion del Dio no ay ken fuiga

Al Dio no lo vemos, de sensia lo konosemos

A ken el Dio no le da ijos, le da suvrinos



Clasic poetry and drama / Poezia klasika i Drama


Un Dio derechero en su fey no falsa (Gaon, Poezias)

i iria ver ansi la vengansa del Dio bendicho. (Papo, Navot)

El Dio ke mire i ke se apiade. (Rinio, 1906)



Coplas / Koplas


Va dile a Par'o ke te de el puevlo ke sepan la umot ke ay Dio en los sielos (Pizmon de Moshe, 1893)

Al amaneser vide ke se enkuvrio de una; dishe: No es este el Dio vedradero. (El rey Nimrod)

A Dio, kon tu sensia balda esta setensia (Purim, De-Fes, sig. 18)

Bendicho sea el Dio ke a sus temientes de su sensia despartio, (Zimrat 'ha-Arets, 1745)

Kerido del Dio Eliau, amado del Dio Eliau (Koplas de Eliau, sig. 18)

Ansi Dio del sielo kijo ansi kijo i ansi fizo (Donme, sig 18)

tu sos Dio de los diozes i todas las kriansas son tus esklavos i tus servidores i non se mengua tu onra por la kavza de akeyos ke sierven afuera de ti (Keter Malhut, Mahzor Saloniki 1876)



Religious literature / Literatura relijioza


Atorgan yo delantre de ti A' mi Dio i Dio de mis padres sovre toda la mersed ke izites kon mi (Tefilat kol Pe,1891)

Kuando los vido venir, alevanto su kavesa i disho a eyos: ''Venid, mis ijos bendichos de el Dio.(Yosef de la Reina, manus. Chorlu 1893)



Bible, Mishna, Midrash / Biblia, Mishna, Midrash


No djuzgas solo porke el Dio solo djuzga (Tefilat Imanuel, 1924)

Kien es Dio afuera de A' i kien es penya afuera de nuestro Dio? (Biblia, Const. 1873)

Eyos me izieron zelar kon lo ke no es dio, me izieron ensanyar kon sus vanidades; (Biblia, Const. 1873)

Mirad agora ke yo, yo soy, i no ay dio konmigo; (Biblia, Const. 1873)



Novels and press / Novelas i Periodizmo


A estos dos diozes fuertes se enkorvan i a vozotros vos sierven! (Asolado en la izla, 1881)



Popular literature / Literatura popular


le dieron una karta bien ordenada kon sus firmas kon buen korason i los 500 gro' en la mano i le disheron: vate en la buena ora, asegun aras, del Dio lo toparas (manus. Papo, Sarajevo 1840)