חזרה לדף הראשי של מכון מעלה אדומים                             tornar a la pajina prinsipal del Instituto

   חזרה לדף הראשי של אוצר הלשון הספניולית    tornar a la pajina prinsipal del Trezoro

 

 

 

 

אוצר הלשון הספניולית (לאדינו) לדורותיה – המילון המקיף ההיסטורי

חיפוש במילון

לפי סדר אלפביתי

 

 

Trezoro de la Lengua Djudeoespanyola (ladino)

 a traves de las Epokas - Diksionario amplio istoriko

Bushkida dentro del diksionario

Segun el orden alfabetiko

 

 

 

רשום שתי אותיות או יותר של התחלת הערך

Eskrivir dos letras o mas del empesijo de la palavra

 

ערכים ראשיים

Entradas prinsipales

תרגום אנגלי

פירוש

תעתיק עברי

ערך

מפתח

traduksión inglez

esplikasion

transkripsión ebrea

entrada

indeks

to announce, to notify; to caution/reprimand/ scold a-

הודיע; התרה /נזף/גער ב-

אמוניסטאר

amonestar v.

22840

to benefit, to be useful

הועיל, היה לתועלת

אפריסטאר

aprestar v.

31070

to use a-, to make use, exploit; to help, to offer help

השתמש ב-, הפיק תועלת, ניצל; הושיט עזרה, הציע עזרתו

אפריסטארסי

aprestarse v. refl.

31090

to gamble/wager, to bet

הימר, התערב

אפואיסטאר

apuestar v.

32060

to imprison, to put in prison; to stop the activity/walk; to arrest for review

עצר, אסר, חבש בבית סוהר;עצר את הפעילות/ההליכה; עצר לביקורת

אריסטאר

arrestar v.

38270

to stop, to brake himself

חדל, הפסיק, נעצר, בלם עצמו

אריסטארסי

arrestarse v. refl.

38280

to testify, to give testimony

העיד, הצהיר, נתן עדות

אטיסטאר

atestar v.

48500

to be in great danger

להיות שרוי בסכנה גדולה

ביני סיטי- איסטאר אין ביני סיטי

bené seté- estar en bené seté (ebr.)

66030

well-being, good health

רווחה, בריאות טובה

בייניסטאר

bienestar m.

68520

to hate, to despise

שנא, תעב, בחל ב-

דיטיסטאר

detestar v.

112200

to lend; to borrow

הלווה; השאיל

אימפריסטאר

emprestar v.

146660

to borrow

לווה; שאל

אימפריסטארסי

emprestarse v. refl.

146670

to survey, to investigate, to interrogate

סקר, חקר, תיחקר

אינקואיסטאר

enkuestar v.

155580

אינפריסטאר ר' אימפריסטאר

enprestar cf. emprestar

156980

הימצאות; מצב

איסטאר

estar m.

176010

היה, נמצא; שהה, התעכב; פועל עזר לציון התמשכות הפעולה

איסטאר

estar v.

176030

איסטארסי ר' איסטאר

estarse cf. estar

176035

איסטארנודאר ר' סארנודאר

estarnudar cf. sarnudar

176350

to withdraw; to get off the assets; to die

לסגת; לרדת מן הנכסים; למות

פ'ארה- אירסי/איסטאר די לה פ'ארה אבאשו

fará- irse/estar de la fará abasho

183890

to celebrate, eat and drink, to enjoy

חגג, אכל ושתה, נהנה

פ'ייסטאר

fiestar v.

187780

to be celebrated

נחוג, הוחג

פ'ייסטארסי

fiestarse v. refl.

187785

אימפריסטאר ר' אימפריסטאר

imprestar cf. emprestar

221260

to infest

התנפל על, פלש, פשט על, שדד; זיהם

אינפ'יסטאר

infestar v.

224010

to answer; to dispute

השיב, ענה; חלק על, ערער

קונטיסטאר

kontestar v.

268890

feeling bad/uncomfortable

הרגשה רעה/לא נוחה

מאליסטאר

malestar m.

298610

to manifest

גילה, הראה, הודיע, פרסם; הפגין

מאניפ'יסטאר

manifestar v.

301400

to be manifested

נגלה, נודע, פורסם, נעשה גילוי דעת

מאניפ'יסטארסי

manifestarse v. refl.

301405

be dressed modestly but well-groomed

להיות לבוש בצורה צנועה אך מטופחת

מיטידיקו- איר/איסטאר ביין מיטידיקו

metediko- ir/estar bien metediko

314800

to disturb, to bother, to harass

הטריד, הטריח, הפריע/הדריך מנוחה, הציק ל-

מוליסטאר

molestar v.

322060

to control, to dominate, to rule over; to overcome (enemies)

שלט על, חלש על, משל, רדה ב-; הכריע (אויבים)

פודיסטאר

podestar v.

374010

פריסטאר ר' אימפריסטאר

prestar cf. emprestar

380690

to protest, to complain about, to appeal

מחה, התלונן על, ערער

פרוטיסטאר

protestar v.

385170

כבש

ריקונקואיסטאר

rekonkuestar v.

398210

השתייר; נשאר, נותר, עצר, עמד מלכת

ריסטאר/ריסטארסי

restar/restarse (fr.) v./. refl.

403560

סירקואיסטאר ר' סיקואיסטראר

serkuestar cf. sekuestrar

425815

שושושו- איסטאר שושושו/אזיר

shushushu- estar shushushu/azer

432520

סוקריסטאר ר' סיקואיסטראר

sokrestar cf. sekuestrar

439710

סטאר ר' איסטאר

star cf. estar

445350

stubborn, obdurate

עקשן, קשה עורף

טיסטארודו

testarudo adj.

459750

to dress elegantly (named after the Tiring clothing store in Istanbul)

להתלבש בהידור (ע''ש חנות בגדים טירינג באסטנבול)

טרינגה (2)- איסטאר טרינגה

tringa (2)- estar tringa

472850