yave f.

מפתח

key

echar kon yaves/echar kon siete yaves

לנעול היטב, לנעול בשבעה מנעולים, לשמור היטב חפץ מסוים ולמנוע שימוש בלתי מבוקר בו

echar las yaves al podjo

נאמר על נשים: להגיע לגיל הפסקת הפריון; לנקוט אמצעי מניעה

echar yave

נעל; בהשאלה: חיסל

ser la yave de un fecho

להיות דמות המפתח שהכל תלוי בה במפעל/מיזם מסוים

tener yave de kaza

מחזיק לבדו את מפתח הבית - גר בלי שותפים

yave ingleza

מפתח שוודי

echar kon yave (Moscona)

echar siete yaves (Moscona)

Savemos ke ay yave en kada kaza tanbien a yave en korazon de mujer

Yave de oro avre kada dolap

de afuera yo senti el sonido de aserradura de yave, son de una yave konosida (El Triomfo de la Djustisia, Sal 1921)

Yamo: ''Ya Dio, abedigua a este ijo de la aniya, toma la yave de la luvia ke no podesta sovre todas dos Eliau'' (Koplas de Eliau, sig. 18)

i echavan el goral i a el ken lo kaia el goral akel tenia el meresimiento de tomar las yaves i avrir la puerta chika ([Mishnayot], Seder Maamadot, Viena 1821)

eskarvo las aldikeras del pantalon; en la una avia un maso de yaves (La linda Anjela, Tel Aviv 1953)

en riéndose me los sitava. Arriva-abasho eran los sigientes: Patrón del mundo! Serra mis puertas kon las yaves de Shelomo ameleh. Kavriel a mi siedra, Mihael a mi derecha...'' (Sipure Sefarad)

lo kito de akeya kaza, lo entro en otra kaza yena de yaves; el moel de ver las yaves kedo enkantado (El moel eskarso, Manus. Yerushalayim 1920)

esto mirando ke estas yaves, son komo las yaves de mi saray (El moel eskarso, Manus. Yerushalayim 1920)

aki es lugar de shedim i yo so el grande de eyos i todo ken es eskarso le tomo las yaves i me ago yo komandon de su bien (El moel eskarso, Manus. Yerushalayim 1920)