חזרה לדף הראשי של מכון מעלה אדומים                             tornar a la pajina prinsipal del Instituto

   חזרה לדף הראשי של אוצר הלשון הספניולית    tornar a la pajina prinsipal del Trezoro

 

 



 

 

 

הצגת הערך
Prezentasion de la entrada

 

427730 ערך מספר

entrada numero 427730

shabat/shabad (ebr.) f.

שבת

Sabbath

shabat agadol (ebr.)

שבת הגדול (השבת האחרונה שלפני פסח)

shabat shalom (ebr.)

שבת שלום!



דיגומים מילוניים Enshemplos leksikales


mos dio Shabat por olgansa (Moscona)



פתגמים Refranes


Ni shabat es, ni el dukado esta en basho

Kuando ya estavamos un shabat sin tasa, se murio el azno de la vizina

Kuando la vida esta en perikolo la valor del shabat es eskondido

El ke giza viernes kome Shabat

El Dio no paga en Shabat

No tokes lumbre en Shabat

Siete vezes de keda en bonora, shabat de tornaboda

Mucha karne i mal shabat

Shabat i Yom Tov es solo al djidio

Shabat kon pletos i desrepozado aunke de mucha karne i peshe artado

Viste Hudara lo de shabat en simana



קופלאס Koplas


Dia de Shabat resivieron los djidios la Ley dela mano de el Dio (Ketuba de la Ley)

Shabat el dia santo todos lo miraron ke el mishne se remato i al Dio loaron (Zimrat 'ha-Arets, 1745)

Yom Shabat kodesh vino ora de la orasion (Zimrat 'ha-Arets, 1745)

Shabat viene no meldamos, kon dibur shel hol lo menospresiamos, a los hahamim no eskuchamos, los senyores de la tierra (Tarika, Shira Hadasha, Izmir 1861)

Shabat devemos guadrar kon grande kudiado / si tadra la rehmision es de este pekado / mismo el ke es forsado / deve repozar / el djudesmo bien guadrar / al savio oyeremos / todo bueno alkansaremos (La Amerika, 1911)

shabat agadol oy tomad vuestro repozo / por empesar enel invierno kon alegria i gozo (manus. Vitali Varon, Const. 1948)

me akordo anyos pasados / la forma ke shabatot eran sonalsados (manus. Vitali Varon, Const. 1948)



ספרות תורנית Literatura relijioza


fueras de dito pekado se le konta komo si ezbivlo shabat; (Meam Loez Bereshit)

i dia de Shabat melda el hazan la parasha enel Sefer Tora, (Meam Loez Bereshit)

de modo ke de dia de alhad asta Shabat akavesh de meldar toda la parasha. (Meam Loez Bereshit)

I tanbien veresh de meldar dia de Shabat el deklaro de la 'haftara de la semana, (Meam Loez Bereshit)

Dos pransos kada dia, uno el dia, i uno la noche, aparte de shabat ke deve komer tres Seudot, (El Gid,1967)

Disheron a el: esto es kedushat ha-shabat. (Leket 'ha Zo'har, 1855)

i todas sus echas de kada dia, tanto los dias primeros tanto los de denpues, estan dekolgados en dia de shabat, (Leket 'ha Zo'har, 1855)

asta agora tuvieron repozo i deskanso ke non travajaron en shabat (Meam Loez Shemot I)

i fue en dia de shabat ke le apezgo muy muncho la hazinura ke ya non se sentia ningun konsentimiento (Shivhe Hayim Vital, Sal. 1892)

i vide ke eran asendientes el fuego ke se amata kada shabat, i vide una kaza entera de fuego i ashufre muncho (Shivhe Hayim Vital, Sal. 1892)



שאלות ותשובות Responsa


ke un dia de shabat a las vente oras me mandaron la dicha senyoria de Raguza ke lo yamase, i lo yami i fue konmigo en una kamara de la senyoria i ayi le dieron kon un mazo en la kavesa i lo mataron (Torat Emet, Venezia 1626)

no te akodras un dia de Shabat ke estavas tu hazina i te izi kave? ('Hon Rav, Sal.(1777



תנ"ך, משנה ומדרש Biblia, Mishna, Midrash


Non ensenderan kon alkatran por onra de shabat. (Mishna: Tefilat kol Pe 1874)

komeldo oy; porke oy es shabat a A'; oy no lo toparesh en el kampo. Sesh dias lo akojeresh, ma en el dia seteno, ke es shabat, en el no avra. (Biblia, Const. 1873)

manyana es la olgansa de shabat santo a A': lo ke tenesh ke kozer, kozeldo oy, i lo ke tenesh ke kozinar, kozinaldo, i todo lo ke sovrare, deshaldo para vozotros en guardia asta la manyana. (Biblia, Const. 1873)

vino dia de el shabat i mamparo sovre el, avrio su boka i disho: salmo kantar para dia de shabat (Shir a-Shirim Targum II, Mahzor Sal. 1876)



רומנים ועיתונות Novelas i Periodizmo


Se levantaron kontra el, el Shabat el 9 del diezen mez i lo mataron a el, (Vaye de los yoros, 1935)

Dia de Shabat, en el kal de los peshkadores, tuvo lugar el berit. (Otniel Hodja, 2002)

la konvension defenitiva fue firmada shabat pasado (El Tiempo, Const. 1896)



ספרות עממית Literatura popular


Mira chodjum, sinti i vos ijikos miyos: en lugar de ir a este erremo de tsirk a mirar las trazeras de los paylachos, no es mijor de azer un shabat de alegría kon aroz i armi de gayna? (Sipure Sefarad)

Se vistió el rey en sivil i vino al kal la demanyana de shabat. (Kuentos, 1986)

Pishin mando dos shedin ke metan tino por el moso i la ropa i le disho al mansevo: ''Mira ke vas azer shabat en mi kaza.'' (Yihya al Akra, Manus. Yerushalayim 1920)

i se hue a su kaza i se enserro en una kamareta kon taanit de 3 dias i tres noches, dia de viernes korto el taanit i mando a yamar un djidio ke le merke todo el gaste de shabat i ke se lo kuzine kasher en su kaza (manus. Papo, Sarajevo 1840)



סגולות ותרופות עממיות Segulot i Melezinas populares


Sekana de bever agua noche de mierkoles i noche de shabat i si se asedesio por agua ke akonante a dizir las siete kolot: kol A' al a-mayim (manus. Papo, Sarajevo 1840)