חזרה לדף הראשי של מכון מעלה אדומים                             tornar a la pajina prinsipal del Instituto

   חזרה לדף הראשי של אוצר הלשון הספניולית    tornar a la pajina prinsipal del Trezoro

 

 



 

 

 

הצגת הערך
Prezentasion de la entrada

 

415010 ערך מספר

entrada numero 415010

salud/salut/salú f.

בריאות

health

-salú i vida! -salud, buenos días!

ברכת בוקר טוב והמענה עליה

a la salud bueno!/para salud buena! -provecho i salud!

לחיים!

arrogar por la salu de uno

להתפלל לבריאותו של הנדיב התורם

asi el Dio te de salú/salú i anyos de vida!

אני מאחל לך בריאות ואריכות ימים!

atagentar la salud

להטריד

bever a la salud de

לשתות לחיי

buena salu i vida!

(שתזכה ל)בריאות ואריכות ימים!

bueno para la salud

מבריא, טוב לבריאות, מביא ברכה ותועלת

demandar por la salud de uno

לשאול לשלומו ובריאותו של מישהו

en salú m'esté!

שיידע תמיד בריאות! (דברי האם על בנה האוכל בתיאבון בריא)

estar en buena salud

לחוש בטוב, להיות שרוי בבריאות טובה

esto es la salud!

זו התרופה הטובה ביותר!

ganarse la salud

'להרוויח'' בריאות

kon salud

לבריאות! תתחדש!

kon salud ke lo yeves/ke lo kulaneyes/ke lo gozes!

תתחדש!

kon salú ke vayas i kon salú ke vengas!

תצא בשלום ותשוב בשלום!

kédate/kedávos en salú

היה/היו שלום! (מילות פרידה של מי שעוזב)

le fue la salud

זו הייתה התרופה שהצילה אותו

me tengas salud!

שכה תהיה לי בריא! (בדיוק כמו שאמרת, אנו באותה דעה ואותה עצה)

mirarse la salud

להקפיד על בריאותו; באירוניה: לענג עצמו בדברים הטובים

mos komió la salud/no mos deshó salud

גרם לנו לחלות בנדנוד שלו

no ay ken demande por su salud

איש אינו מתעניין בגורלו

no kedar salud

להיחלש מאוד

no mos desho salud

עצבן והטריד אותנו

pedrer la salud detrás de uno

לאבד את הבריאות בטיפול במישהו ודאגה לו

salú!/salú ke tenga!

תהיה לי בריא!.. (נאמר בעקבות קבלת סירוב: אינך חייב לי דבר!)



דיגומים מילוניים Enshemplos leksikales


kon salu ke lo yeves!/ke lo gozes! (Nehama)

un ''kon sa­lu'', mil dukados (Nehama)

al mez venidero vamos a partir para Pa­ris, salú ke ayga/salú i vidas ke mos de el Dio! (Nehama)

kortar de fumar es ganarse la salú (Nehama)

no tiene salud/le manka salud (Nehama)

tiene buena salud (Nehama)

poko favlar viene bueno para la salú (Nehama)

kayades bulisu, ke para vos es salu (Moscona)

buenos dias - salud i vidas (Moscona)

bever a la salud de alguno (Moscona)

kuando uno esta sano no apresia la salud (Moscona)

struir la salud (Moscona)

kon esto ke kavimos pozo en el kurtijo, mos ganimos la salud (Moscona)



פתגמים Refranes


No ay mas grande rikeza de la salud

La salud del kuerpo se fragua en el estomago

Vida sin salud, la muerte es mas dulse

Salud es una chika palavrika

Kon vida i salud todo se aze

Ken padre i madre mira, el Dio l'alarga la vida i la salu

Komer pan i sal, ma kon salud

Poko komer, salud para el puerpo

Mas poko saver - salud para el puerpo

Le va vinir el mioyo, kuando le va vinir la salud a mi vava

Kayades Bulisu, ke es la salud

Lavor ke aya, ke salud no manka

Al riko kon salud, al prove: donde te vino?

Te nombrimos ! Ke te nombran kon bueno o kon salud

Non ay grande virtud ke la mas buena salud

Poko avlar - salud para el puerpo



שירה קלאסית ודרמה Poezia klasika i Drama


Meresio a anyos, salud i rikeza (Gaon, Poezias)



תנ"ך, משנה ומדרש Biblia, Mishna, Midrash


el Señor poderoso es, e fuerte a su gente, que les dio la ley, les dé la pas, e les dé la salud para sienpre. Amen. (Midrash aseret adibrot, manus. Sig 15)



רומנים ועיתונות Novelas i Periodizmo


Ke diavlo esta mandando estas dos povres kriaturas en este otel de mala fama? Poveretos! ... Ma... poko avlar, salud para el kuerpo. (Banyos de sangre, 1912)

la madre de kriaturas, la guardiana de kaza, kuando ya enkolgava estos presiozos sakos dizia ''kon salut i alegría ke se koma. amen'' (La mujer sefardí de Bosna, 1931)

Sinyor de Mino ke los doktores kondanavan avia el dunke raportado la salud i la vida de su kaza a Milton? (La sinyatura del kontrato, Yerushalayim 1907)