חזרה לדף הראשי של מכון מעלה אדומים                             tornar a la pajina prinsipal del Instituto

   חזרה לדף הראשי של אוצר הלשון הספניולית    tornar a la pajina prinsipal del Trezoro

 

 



 

 

 

הצגת הערך
Prezentasion de la entrada

 

412750 ערך מספר

entrada numero 412750

sal f.

מלח

salt

echar sal

להפריז במחיר, לגרום לשלם ביוקר

echar sal a la koda

לזרות מלח על הזנב - לגרום להסתלקות מישהו מן המקום/מן העניינים

echar sal en los ojos

לזרות חול בעינים

echar sal i meter eskova detrás de la puerta

לזרוק מלח ולשים את המטאטא מאחורי הדלת: דברים הנעשים כדי להיפטר מנוכחות אורח בלתי רצוי או שהיה לטורח

echar sal/echar sal i pimienta

להוסיף פלפל לסיפור, לקשטו בפרטים פיקנטיים

echar/meter en sal

המליח

mantenerse kon pan i sal

'פת במלח תאכל'' - להסתפק במועט, לחיות בצמצום

no tiene sal en la meoyera

נעדר חריפות שכל, אינו מפולפל; קל דעת

sal a l'agua

לזרות נכסים לרוח

sal blanka

גוש גדול של מלח, גביש מלח

sal de kuzina

מלח גס לבישול

sal de limón

חומצת לימון

sal minuda

מלח דק

todo se izo sal i siniza

הכל הפך עפר ואפר

traer de la sal fina l'agua

לצייד מכף רגל ועד ראש - לתת (לזוג צעיר) את כל הדרוש לניהול משק בית

ulvidar d'echar sal a komer

לשכוח להמליח את התבשיל (סימן להתאהבות)

vaziar la sal

לשפוך מלח - סימן למזל רע



דיגומים מילוניים Enshemplos leksikales


la sal al agua no kayó (Nehama)

pan kon sal i sal kon savor (Nehama)



פתגמים Refranes


Pan i sal i boka dulsi

Le echo sal en la koda

Ni sal, ni lugar ande echar

Majar sal kon el kovdo

Le echo sal en los ojos

Komio pan i sal, si kayo a la mar

Komer pan i sal, ma kon salud

Pan kon sal i sal kon savor

Echar sal a la mar



שירה קלאסית ודרמה Poezia klasika i Drama


Ma 2 semanas manka, mi alma se arranka ke no ay por la Paskua otro ke sal i agua. (8 dias antes de Pesah, 1909)



שאלות ותשובות Responsa


disho [...] a los goyim: tanto pan i sal ke komistesh kon mi ermano (Bet David, Sal. 1740)



רומנים ועיתונות Novelas i Periodizmo


-Se ve komo las mujeres sos namkyores, kale ke kontes un poko pan i sal. (La famoza kantadera, Tel Aviv 1950)

Ayi le afloshan los kordones de su vestido, le azen respirar sales, la azen en fin revenir en si (Matador de kriaturas, Yerush. 1908)



סגולות ותרופות עממיות Segulot i Melezinas populares


segula para saver si la mujer esta prenyada de ijo o ija: ke le mete un poko de sal en la kavesa sin ke lo sepa i ke avle kon eya si enpesa para avlar en lashon zahar es zahar i si no es la buelta (manus. Papo, Sarajevo 1840)

Segula kuando eskontra kon los enemigos por kamino ke eche la sal delantre de eyos o entre eyos i sera eskapado (manus. Papo, Sarajevo 1840)

preva para saver si es metsora esta eya mostrasion kelalit para todo modo de lepra ke lo ensangren kon izmel en su braso i ke meta 3 granos de sal betoh de la sangre im 'hushhatu ze'hu vaday metsora (manus. Papo, Sarajevo 1840)

para mordedura de kulevro: tomaras alkitran mesklado kon sal i aprestara (manus. Papo, Sarajevo 1840)