חזרה לדף הראשי של מכון מעלה אדומים tornar a la pajina prinsipal
del Instituto
חזרה לדף הראשי של אוצר הלשון הספניולית tornar a la pajina prinsipal del Trezoro
|
הצגת הערך |
352530 ערך מספר
entrada numero 352530
|
parir v. |
הוליד/ילדה |
to give birth |
|
deznudo asigún lo parió su madre/komo lo parió su madre |
ערום כביום הוולדו |
|
dolores de parir |
צירי לידה; בהשאלה: חרדות נוכח מצב חמור |
|
echarse/asentarse para parir |
כרעה ללדת |
|
estar pariendo |
לעבור שעות של חרדה וייאוש |
|
ke parites? |
באירוניה: מה הרית וילדת? איזה חידוש אתה מביא לעולם? |
|
kitar las ganas de parir |
להוציא את החשק לבילויים, לקלקל את השמחה |
|
no pare de si |
אין בו שום דבר מקורי, את הכל הוא שואל מאחרים |
|
pare mujer, no pare! |
כרעי ללדת, אשה! (נאמר באירוניה למישהו המדמה כי הגיע לפתרון בעיה סבוכה ואשר כל מאמציו עולים בתוהו) |
|
parir kon ganchos |
ללדת עם מלקחיים |
|
ya parió! |
באירוניה: סוף סוף הצליח! ההר הוליד עכבר! |
|
ya vo a parir! |
ספר כבר, אני מת לדעת! |
|
yo ke lo parí |
אני מכיר אותו לפני ולפנים, על חסרונותיו ויתרונותיו |
דיגומים מילוניים Enshemplos leksikales
|
kien parió ke mesha (Nehama) |
|
kien no parió no se adolorió (Nehama) |
|
guay de las yervas de parir kuando no se traen kon si (Nehama) |
|
tu stuvistes al djugo, yo stuve pariendo (Moscona) |
|
mama dami almishada kon pan! - agora te la vo parir (Moscona) |
|
deznudo asegun lo pario su madre (Moscona) |
|
un sako de chinchas ke pariera su madre i no a este ugursuz (Moscona) |
|
madre ke pario kulevros se apiado de eyos (Moscona) |
פתגמים Refranes
|
Tres pari, tres movi, i kon mi kara limpia sali |
|
La vezina pario, a mi me se apego |
|
Lo ke non pari non biva |
|
No ay ken se duele mas de la ke pare |
|
Kien no pario, no se dolorio |
|
De kuando pari mi papo no enchi |
|
Pari kolevros para ke me kiten los ojos |
|
Poko parir, muncho luzir |
|
No ay madre mas de la ke pare |
|
Mas vale parir i no un panaris |
|
Bendichas tripas de madre, ke esto parieron |
|
Akeya madre ke pario kulevros yine demando por eyos |
|
Una madri pario kulevra - ine se abulto pur eya |
|
Al ke el Dio le kere bien, la perra le pare puerkos |
|
Unas paren, otras beven los kaldos |
|
Lo ke pare la gata - gatikos |
|
Kanta manyera ke no pario |
|
Ken pario ke mesha, ken kresio ke tesha |
|
Echarse a parir es echarse a la muerta |
שירה קלאסית ודרמה Poezia klasika i Drama
|
al avenir, siendo ke tal ke sos te pario Penelope. (Odisea) |
קופלאס Koplas
|
bendicha sea tal vientre, i madre ke tal pario. (Toledo, Koplas de Yosef) |
|
A los mueve mezes parir keria, se hue kaminando por kampos i vinyas; (El rey Nimrod) |
|
Dezilde a mi madre Sara ke su gozo perdio, el ijo regalado ke de noventa anyos lo pario, el kuchio lo degoyo i el fuego lo ardio (Tarika, Shira Hadasha, Izmir 1861) |
|
Pensad de azer buendad al desmamparado / el povre i guerfano sea bien mirado / si esta atrazado / darle la instruksion / i dezir de korason / todos somos keridos / de una madre paridos (La Amerika, 1911) |
|
avlad a mi madre ke su gozo se movio / el ijo ke |
ספרות תורנית Literatura relijioza
|
ke kuando lo pario a Moshe tenia siento i trenta anyos. (Meam Loez Bereshit) |
תנ"ך, משנה ומדרש Biblia, Mishna, Midrash
|
Asta ke lo trushi en kaza de mi madre i en la kamara de la ke me pario (Biblia, Const. 1873) |
|
Asta ke la manyera pario siete, i la ke tenia muchos ijos se enflakesio. (Biblia, 1873) |
|
Sovre tres pekados las mujeres murientes en ora de su parir (Mishna: Tefilat kol Pe 1874) |
|
muchiguar muchiguare tu lazerio i tu ensintamiento, kon dolor pariras ijos i a tu marido tu deseo i el podestara en ti (Biblia, Const. 1547) |
|
I tambien el era muy ermozo de forma; i su madre lo pario despues ke Maaha pario a Avshalom. (Biblia, Const. 1873) |
רומנים ועיתונות Novelas i Periodizmo
|
En kazandolos de agora i ke Virdjinia vendra a parir, nozotros resentiremos ainda mas pena (Pavlo i Virdjinia, 1912) |
|
aviendo eya tambien parido una ijika, la yamaron Virdjinia. (Pavlo i Virdjinia, 1912) |
|
Ah ! porke eya pario a esta ija? porke la amava tanto? (Rolando i Eleonora, 1953) |
|
Entro en la meane de Ham Bohor Esperansa i ayi lo pario. (Otniel Hodja, 2002) |
|
kuando me hui onde el rabino i le konti el masal diziendo ke aze diez anios ke me topo kazado kon ti no parites fin oy ayom, pishin ya da la ley a mano ke mos kitemos sin pagarvos ni un de sinko de ketuba (Hamal Izidor, Istanbul 1930) |
|
nuevos adjentes de kambio le empesavan a azer konkerensia, i su echo se empesava a destruir, a grado ke del dia ke su mujer |
|
Tenemos dos ijikos i dezeavas tener una ijika, na el Patron del Mundo ke te mando una ijika sin ke sufras dolores de |
ספרות עממית Literatura popular
|
Kien estuviera pariendo en el palasio del rey mi padre, (Blanka Flor) |
|
A la 'ntrada de la puerta Mira-i-beya pario un ninyo. (Blanka Flor) |
|
Kon dolores de parir ke no las puede somportare. (Blanka Flor) |
|
Kuando m'asento a parir ke me diga: '''El Dio t'eskape''. (Blanka Flor) |
|
Tu madre kuando te pario i te kito al mundo, (Kalendario de kantigas) |
|
Esto es mashal a una perra ke estava prenyada i eya iva a parir. (Hidot de Izopeto) |
|
Le arrogo ke le enprestara su chosa para parir. (Hidot de Izopeto) |
|
Afilu su padre i su madre non entravan serka de eya, ke non les dava el korason por veer lo ke iva a parir, (Sipure Noraot,1885) |
|
I kunplieron sus dias por parir i pario un ijo, i vido a el ke bueno el, ermozo de vista i bueno de forma; (Sipure Noraot,1885) |
|
i komo la preva, Perla su mujer, le paria kada dos anyos i el grande de la mishpaha apenas avia kumplido minyan. (Sipure Sefarad) |
|
En tanto, la famiya pujava. A la tiya Roza la parió en tiempo de la Rumelia i a la tiya Rebeka - en la gerra kon el sirbo (de 1885). (Sipure Sefarad)Sefarad) |
סגולות ותרופות עממיות Segulot i Melezinas populares
|
segula mujer ke ay a eya dolor muncha despues ke ya pario ke tome vino korelado ke se lave el karkanyal del pie estierdo i ke se lo beva (manus. Papo, Sarajevo 1840) |
|
segula para la mujer ke tiene huerte parto: ke meta mujer otra su mano sovre la tripa de la mujer ke esta pariendo i ke diga eya kon la parida siete vezes pasuk este: ve-'hu ke-hatan yotse me-hupato (manus. Papo, Sarajevo 1840) |
|
segula para la mujer ke tiene huerte parto: ke tome un poko reziane ke lo keme i ke le de a bever i luego parira (manus. Papo, Sarajevo 1840) |
|
segula para la mujer ke tiene huerte parto: kuando esta pariendo ke tome en su mano piedra ke sakan de eya huego i luego parira (manus. Papo, Sarajevo 1840) |
|
para saver si la mujer prenyada va a |
|
[segula para la mujer ke |
|
para la mujer ke para zeharim: si le dara a la ke |
|
segula para la mujer ke pera fijo: ke tome fyel de vaka i ke lo enbruje en lana i ke se lo meta la mujer en la boka djunto a su venir la uzansa i |