חזרה לדף הראשי של מכון מעלה אדומים                             tornar a la pajina prinsipal del Instituto

   חזרה לדף הראשי של אוצר הלשון הספניולית    tornar a la pajina prinsipal del Trezoro

 

 



 

 

 

הצגת הערך
Prezentasion de la entrada

 

332050 ערך מספר

entrada numero 332050

nave f.

אניה, ספינה, כלי שיט

a ship, a vessel

dar la nave en tierra

להוביל עסק לחורבן

nave sin kapitán

ספינה שאבד קברניטה: משפחה שאבד האב המפרנס או מפעל שנותר ללא הנהגה

tener naves por tierra i gameyos por mar

באירוניה: לדאוג בלי שום סיבה לדאגה

ver espuntar la nave

לראות את הספינה צצה באופק



דיגומים מילוניים Enshemplos leksikales


guay de akeya nave kon muchos kapitanes (Nehama)

grande la nave, grande la fortuna (Nehama)

Grande la nave, grande la fortuna (Moscona)

Dike estas tan penseriozo, no sea ke te se undieron las naves? (Moscona)



פתגמים Refranes


Ija de kazar, nave de enkargar



שירה קלאסית ודרמה Poezia klasika i Drama


Vine agora aki kon mi nave i mis kompanyeros, (Odisea)

serka las naves de los Argeos, en la tierra de Troya (Odisea)



קופלאס Koplas


Marineros i sus naves se andan kon feuzia, ke era mar de Genosar el se izo gan va-sor. (Donme, sig 18)

parte de su lugar por irse por mares kon naves i vapores (Keter Malhut, Mahzor Saloniki 1876)

sys dichas muchigua i sus avlas aliza i muchigua por tomar nedarim i kuando ya sale a el espasio esbivla sus palavras (Keter Malhut, Mahzor Saloniki 1876)



ספרות תורנית Literatura relijioza


Disheron eyos un shem taora i la soltaron la nave (Menorat 'Hamaor, 1762)

Disho una avla de echizo i les detuvo la nave (Menorat 'Hamaor, 1762)

I entro en nave por ir a una de akeyas izlas, i ayo ayi varones avlantes en grego, i su boz oyia i a eyos non veia, i temio muncho de eyos. (Ben Gorion, 1743)

i esta nave se fundio i se murieron todos (Yede David, 1867)

asigun la suvida es la abashada i asigun la nave es la fortuna (ve-'Hohiah Avraam, Izmir 1877)

el kuento del ke estava abashando ala nave i se le rompio el pie, kedo del kamino, despues vino haber ke se undio la nave (Pele Yoets I, Viena 1870)



שאלות ותשובות Responsa


me echi ala mar a nadar i me fui ala nave, kuando suvi ala nave vidi ke se batereo la foluka (Rosh Mashbir I, Sal. 1821)

me echi yo de la nave a nadar i lo kiti la toka kon el fes del 'ha-rav Yeuda ... i lo konosi ke era suya (Rosh Mashbir I, Sal. 1821)

salimos ... en una foluka para ir a una nave ingleza ke avia en el puerto i kuando vinimos a el fener enpeso la fortuna (Rosh Mashbir I, Sal. 1821)

savran sus mersedes ke yo i Shem-Tov el boyadji ke era mi konsfuegro ivamos en una nave i vino un galeon para mos tomar (Rosh Mashbir I, Sal. 1821)

enbii a Moshe Hayim en la nave de Memet Ali i lo rekomendi al kapitan ke lo mirara muy bien i no se enbarko mas djidio ayi hutz de el 'ha-r[av] Moshe (Beer 'ha-Mayim, Sal. 1836)

i agora ke torno la nave me yamo el raiz a travajar en la nave i travajando, be-et 'ha-ohel le demandi a el raiz: el djidio ke te di de aki en tu mano fue salamet en Mitsrayim? (Beer 'ha-Mayim, Sal. 1836)

i vino kontando el galah ke el enverano pasado yevaron muncho mal kon las naves gregas ke venian ayi i les komian el zaire i les tomavan grosh de mezada (Shaar Asher v.I, Sal. 1877)

no me peza dela perdida de la fazienda tanto komo de un amigo mio djidio ke se fundio en dita nave ke lo keria tanto komo mi alma (Responsa, Hayim Shabetay, Sal. 1851)

esta azervos saver komo vendemiamos enel orite dos pedasos de vinyas de las yetomot i mandi una karrosa i sesh kargas de uva i aki kedaron en la nave (Divre Rivot, Sal. 1582)

estando en el kamal de la nave deteniendose le dieron kon tufek i lo mataron ('Hon Rav, Sal.(1777

estando en una nave, yo i mi kaza kon las vizinas paseando, sentimos ke estavan tres goyim avlando uno kon otro ('Hon Rav, Sal.(1777



תנ"ך, משנה ומדרש Biblia, Mishna, Midrash


Acaesҫio que un moҫo entro en la mar en una nao con mucha gente, e ouieron muy grant tormenta; (Midrash aseret adibrot, manus. Sig 15)

i A' echo un grande viento en la mar i uvo tempestad grande en la mar i se penso ke la nave se romperia (Biblia, Const. 1873)

i topo una nave ke se iva a Tarshish i pago su pasaje i desendio en eya para irse kon eyos a Tarshish (Biblia, Const. 1873)

ma Yona avia desendido a los rinkones de la nave i yazio i se adormesio (Biblia, Const. 1873)



רומנים ועיתונות Novelas i Periodizmo


A la manyana fui otra vez mas presto a la nave, por kitar de eya todo lo ke kedo, (Asolado en la izla, 1881)

Estas son las kozas ke eskapi para mi de la nave en esta vez: (Asolado en la izla, 1881)

La Turkia tenia agora menester de dos bien grandes i fuertes naves. (Leonidas el nadador, 1911)

Segun lo demanda la ley del rondjamiento de los bastimientos a la mar, en kaendo en el agua, la nave iva ir kon muncha furia enfrente i guay alos barkos o naves ke se toparian sovre su pasaje. (Leonidas el nadador, 1911)

Sarina, en mis venas flotan naves navigando, yamando a ti. (Otniel Hodja, 2002)

eramos vente i dos a bordo de la nave a velas El Eredan (Perdidos en mar, Yerushalayim 1907)

esta era una ermoza nave a tres mastiles entera kuvierta de kovre, nueva ainda i kon un viento favoravle pudiendo kaminar mas presto de un vapor (Perdidos en mar, Yerushalayim 1907)

no mos deshes englutir en esta mar sin fondo, no deshes despedasar nuestra nave! (Perdidos en mar, Yerushalayim 1907)

me meti a atar una nave kon otra i a mezura ke la atava le rompia la kadena ke la detenia al gancho (Guliver, Yerush. 1912)

de los muy altos montes kon sus tezoros de yelo i nieve ke van deritiendose de kontino, salen akeos grandes rios ke no solamente abevran los kampos sino son grandes kaminos para las naves (La eskalera, Const. 1888)



ספרות עממית Literatura popular


Tres naves tengo en porto kargadas de oro i brokale. (Blanka Flor)

despues tomo el karvon i izo en la pared komo una tsura de una nave kon toda su 'havana asta eskalera izo (manus. Papo, Sarajevo 1840)

vino el rav i les kito las kadenas de todos los hahamim i se entro el rav enprimero en la nave i detras hueron entrando a uno a uno i salio la nave en medio dela mar (manus. Papo, Sarajevo 1840)



סגולות ותרופות עממיות Segulot i Melezinas populares


Segula para azer a kedar la mar de su ira: ke tome ka-zayit de matsá shemurá de el afikomín i ke eche a la mar de las 4 partes de la nave (manus. Papo, Sarajevo 1840)

Segula para el ke va a partir por mar: ke tome arina de sovre oriya de la mar kon su mano la derecha i ke la eche en la mano istiedra i ke diga la shirá de la mar … i se akavide kuando entra en la nave ke meta el pie derecho al presipio (manus. Papo, Sarajevo 1840)