חזרה לדף הראשי של מכון מעלה אדומים                             tornar a la pajina prinsipal del Instituto

   חזרה לדף הראשי של אוצר הלשון הספניולית    tornar a la pajina prinsipal del Trezoro

 

 



 

 

 

הצגת הערך
Prezentasion de la entrada

 

290860 ערך מספר

entrada numero 290860

limpio adj.

נקי, טהור, זך, צח

clean, pure, clear, fresh

echar/meter en limpio

להעתיק לנקי

ropa limpia

בגד נקי; אדם חסר מוסר

salir limpio

יצא זכאי במשפטו; יצא נקי מכל נכסיו



דיגומים מילוניים Enshemplos leksikales


Kon korason limpio (Moscona)

De este echo salio limpio (Moscona)

La mujer kriadera ni limpia ni arta (Moscona)



פתגמים Refranes


Tres pari, tres movi, i kon mi kara limpia sali

Ser bueno i linpio es komo tomar exempio dinyo



שירה קלאסית ודרמה Poezia klasika i Drama


i su frente limpia komo nieve blanka (Gaon, Poezias)

Si demando una kopa me dezis ke tengo kulpa, ke se guadro por la fiesta en una limpia sesta: Si keresh una rota ya la tenesh aki pronta. (8 dias antes de Pesah, 1909)



קופלאס Koplas


Avre a mi mi ermana, mi kavesa esta yena, amor de sienpre te ami ke tu nombre linpia lana (Donme, sig 18)



ספרות תורנית Literatura relijioza


i toda akeya kamara ke este muy limpia i bien asentada. (Meam Loez Bereshit)

I bindichos eyos tus andjeles, los santos i los limpios, los azientes tu veluntad (Tefilat kol Pe,1891)

i todo este din es en Erets Israel ke keremos ke este limpia de todo modo de enkonamiento i las umot ke eran moradores de Erets Israel estavan enbatakados muncho detras de servir avoda zara (Meam Loez, Devarim II, Const. 1773)

alkanse ke el ikar de kien aze la koza por el Sh.Yit. la a de azer kon korason linpio i klaro, i si fuere de otro modo no es resivida akeya ovra (Hovot 'ha-Levavot, Const. 1569)

Komo oyeron los talmidim a las palavras del haham se alevantaron kon zerizut [esveltez] grande para vestirse vestidos limpios i azer tevila i trokaron sus panyos (Yosef de la Reina, manus. Chorlu 1893)



שאלות ותשובות Responsa


en nombre del Dio a dias sesh de Novemro de 1599 en kaza de la mirad[ura] fayandome yo Yishay Koen dotor, por la grasia del Sh.Yit. sano i de mi djuizio linpio, enpero mal dispuesto del kuerpo (Torat Emet, Venezia 1626)



תנ"ך, משנה ומדרש Biblia, Mishna, Midrash


I seas limpio kuando djuzgares. (Biblia, Const. 1873)

Krea en mi, O Dio, korason limpio, i renova esprito derecho adientro de mi. (Biblia, Const. 1873)

Alimpiame kon oregano, i sere limpio; (Biblia, Const. 1873)

El temor de H' es limpio, ke dura para siempre; (Biblia, Const. 1873)

Kien estudia siendo djoveno se asemeja ala tinta eskrita sovre papel limpio (Tefilat Imanuel, 1924)

Fueron kevrados son limpios. (Mishna: Tefilat kol Pe 1874)

Ribi Akiva dizien limpia eya i ensenderan kon eya. (Mishna: Tefilat kol Pe 1874)

Empero fuente i pozo onde se akojen aguas sera limpio; ma lo ke tokare en su kalavrina sera enkonado. (Biblia, Const. 1873)

I si kayere algo de su kalavrina sovre alguna simiente de asembradura, ke sea de sembrar sera limpia. (Biblia, Const. 1873)

Kon el limpio seras limpio, i kon el tuerto seras kontrario i al puevlo povre salvaras (Biblia, Const. 1873)

sabed que el Señor Dios, bendito es el e su nonbre, tenia guardada una poridat de ante que el mundo crio con dos mill años, e diola el dia de oy a los fijos de Ysrael, a los sabios e a los linpios, e esta es la bos e el tenblor que oystes. (Midrash aseret adibrot, manus. Sig 15)

I si la mancha klara se estuviere en su lugar, i no se uviere estendido en el kuero, sino ke esta eskura, inchasion es de la kemadura, i el saserdote lo dara por limpio; porke senyal de la kemadura es. ( Biblia, Const. 1873)



רומנים ועיתונות Novelas i Periodizmo


era imposivle de topar un diamante mas limpio de este, su grasioza talia, su chika i ancha tripa [...] todo me sombaiya (Anna Maria, Yerushalayim 1905)

onde nozotros la mar es limpia i pura, kolor de ezmeralda (Anna Maria, Yerushalayim 1905)

El Doktor sientiendo este nombre, se solevanta, se revolta, pensando komo es posible ke un ombre ke tiene sovre si esta dezastrosa hazinura, se permeta de kazarse i kontaminar de su hazinura a una joven ija inosente i limpia. (La Boz de Turkiye, Istanbul 1948)

siendo el gizado ke azia era muy bueno I muy limpio, eya se empiegava a la jornada en las kazas (La famoza kantadera, Tel Aviv 1950)

afuera de los limpios metales, oro, plata, kovre etc., muy pokos de los minerales son sostansias simples o sin meskla (La eskalera, Const. 1888)