חזרה לדף הראשי של מכון מעלה אדומים                             tornar a la pajina prinsipal del Instituto

   חזרה לדף הראשי של אוצר הלשון הספניולית    tornar a la pajina prinsipal del Trezoro

 

 



 

 

 

הצגת הערך
Prezentasion de la entrada

 

287190 ערך מספר

entrada numero 287190

lavarse v. refl.

התרחץ

to wash up

lavarse las manos

לרחוץ בנקיון כפיו, להתנער מאחריות



פתגמים Refranes


El gato se 'sta lavando la kara - va kaer luvia/va venir djente



שירה קלאסית ודרמה Poezia klasika i Drama


en una paila de plata la echo, ke se laven sus manos, (Odisea)

Ire serka la fuente me lavare la kara por refreskarme un poko... (Rinio, 1906)

Su kaveyera blonda al ombro abashava, en banyo de parfumes el puerpo se lavava. ('Ha-Elion: En Kampos, 2000)



קופלאס Koplas


Melizelda, melizelda la ija del enperante ke venia de los banyos de los banyos de lavarse (Donme, sig 18)



ספרות תורנית Literatura relijioza


En la manyana non se lave la presona sus manos kon aguas deskovijadas toda la noche (Shevet musar, Const. 1740)

i rav Yeuda kuando eskalsava los sapatos para lavarse los pies para rogar al Sh.Yit. ke mandase la luvia luego liovia (Hovot 'ha-Levavot, Const. 1569)

ansi kuando toma netila ke se lave la mano derecha al presipio (Pele Yoets I, Viena 1870)



תנ"ך, משנה ומדרש Biblia, Mishna, Midrash


kuando entravan en la tienda del plazo, i kuando se ayegavan al ara, se lavavan, komo A' enkomendo a Moshe. ( Biblia, Const. 1873)



ספרות עממית Literatura popular


A lavarme i a afeitarme i atrokarme una kamiza, (Blanka Flor)

La madre lo abraso, lo afalago i lo mando ke se lave la kara. (Sipure Sefarad)

Era viernes después de mediodía. Komo de uzo, Yomtov se fue al banyo. Se lavo bueno, bueno, batió palmas para ke le traygan el havli, salió i se echo en la kama para repozar. (Sipure Sefarad)



סגולות ותרופות עממיות Segulot i Melezinas populares


segula mujer ke ay a eya dolor muncha despues ke ya pario ke tome vino korelado ke se lave el karkanyal del pie estierdo i ke se lo beva (manus. Papo, Sarajevo 1840)

segula para mujer ke non le abasha leche: ke incha agua de dos huentes i de un arroyo i ke se lave sus pechos (manus. Papo, Sarajevo 1840)

Segula para ke non le guelan los dientes: kuando se lava la boka la manyana ke se alimpie su boka kon el dedo el ke es djunto al gudal de la mano derecha i ansi kon el dedo de la mano istierda i non kon resto de dedos (manus. Papo, Sarajevo 1840)

Segula para shemuá tová: ke se lave la manyana en su oreja kon el dedo de kemitsá i ansi kon la otra mano istiedra i kon el dedo de amá ke se lave el ojo (manus. Papo, Sarajevo 1840)

Refua para holi de los pechos ke le guelen mehamat ke los tiene grosos de mucha leche i del muncho hamimut i muncha sangre i non puede mundjir leche i tiene pasion: la melezina es ke tome paja de sevada i ke meta en un tendjere kon agua, ke buya bien i despues ke sonportar 6 vezes ke se lave en dos dias i se melezinara (manus. Papo, Sarajevo 1840)

[segula para prenyes]: ke tome leche de perra, ke se lave la erva i ke sea meshamesh kon eya luego i aprovechara` i tiene demenester de azer esto munchas vezes (manus. Papo, Sarajevo 1840)

refua para la mujer ke enprenye: toma ajo blanko i muele a el kon miel i az a el una mecha i ke lo entre en su tripa i ke lo deshe ayi asta dos oras, despues ke se lo kite i ke se lave kon vino i ke sea meshamesh lugo kon su marido i enprenyara (manus. Papo, Sarajevo 1840)