חזרה לדף הראשי של מכון מעלה אדומים                             tornar a la pajina prinsipal del Instituto

   חזרה לדף הראשי של אוצר הלשון הספניולית    tornar a la pajina prinsipal del Trezoro

 

 



 

 

 

הצגת הערך
Prezentasion de la entrada

 

278380 ערך מספר

entrada numero 278380

kuchiyo/kuchío m.

סכין

knife

alevantar kuchiyo

שביתת שוחטים

dar kon kuciyo

לדקור

esmolar el kuchiyo

להשחיז את הסכין

estar a kuchiyos i a pishtoles

להיות בסכסוך קשה

etcharse debasho del kuchiyo

להכנס לניתוח

kortar kon kuchiyo

להעצר פתאום

kuchiyo de alpaka

סכין ממתכת אל חלד לבנה

kuchiyo de djudio

סכין קהה

kuchiyo de dos kortes

דו משמעות; חרב פיפיות

kuchiyo ke para mal korta

אדם מזיק ומחולל רע

meter el kuchiyo al garón

לאנוס, להכריח

mira ke trava kuchiyo

הזהר זה אדם מסוכן (נושא סכין)!

tokar el kuchiyo al gueso/en la karne

הגיעו מים עד נפש!

travador de kuchiyo

סכינאי



דיגומים מילוניים Enshemplos leksikales


Kuchiyo de alpaka (Moscona)

el frio korto kon kuchiyo (Nehama)



פתגמים Refranes


Kochiyiko kayo, martiyiko se rompio

Ya me toko el kochio al gueso

El kochiyo del djidio apresta para mal (se korto)

El amigo ke non sirve i el kuchiyo ke non korta, ke se pierdan poko importa

Al fierrero kuchiyo de maredo



שירה קלאסית ודרמה Poezia klasika i Drama


Solti el kuchio, i me di todas las penas (Papo, Navot)



קופלאס Koplas


Riziendo, le ato bien manos i pies, tendio kuchio al fruto de su vejes, (Im afes, Papo 1894)

El ijo ke de 90 anyos eya lo pario, el kuchio lo degoyo i el fuego lo ardio; (Puertas de veluntad)

Rogo, senyor padre, bueno de atarme i el kuchio aguza antes de kortarme. (Puertas de veluntad)

Amanesio el dia, en sekretamente a Yits.hak lo desperto i todo el aparejo kon su mano lo pronto, i tomo la lenya i el kuchio (Tarika, Shira Hadasha, Izmir 1861)

Rogo, sinyor, el kuchio bien aguzaldo para ke mi alma no penara, ke de verlo el kuchio mi garganta se estremesera, un poko de mi seniza a mi madre Sara yevara (Tarika, Shira Hadasha, Izmir 1861)

Las kartas se eskrivieron en lenguaje de los djentios: ke se aparejesen kon espadas i kuchiyos, todos los ke estan dientro de los kastiyos, de mandado de 'Abashverosh ke no kedase ninguno, no. (sova semahot, Livorno 1782)

avlad a mi madre ke su gozo se movio / el ijo ke pario alos noventa anyos fue para el fuego, i para el kuchiyo se aparejo / ande bushkare a eya ado konortador / angustia a mi por mi madre ke yorara i alguayara (Puertas de veluntad, Mahzor Rosh a-Shana, Sal. 1876)

de el kuchiyo mi alma djimira rogo aguza mi padre el kuchiyo i mi atadero enreiziar / i la ora de ensender el fuego i mi karne adrira / toma kontigo lo ke de la siniza kedara / dezilde a Sara: esto kedo de Yits.hak (Puertas de veluntad, Mahzor Rosh a-Shana, Sal. 1876)



ספרות תורנית Literatura relijioza


todos los atkuendos (kap) ke son: payla, kuchiyos, mezikas, palos redondos, i semejantes no deven tener ningun burako o indriz (aralik) (El gid, Istanbul 1967)

i lo inchian de piedras ke no tenia de azer en eyas pegima, komo el kuchiyo de shehita ke si ay enel tantiko de pegima no aprovecha (Meshivat nefesh I , Const. 1743)



שאלות ותשובות Responsa


i el uno le echo el plomo i no le dio; i del saar kayo del hamor i vino el otro i le dio kon el kundak del tufek i lo mato kon kuchiyo (Yadav shel Moshe, Sal. 1812)



תנ"ך, משנה ומדרש Biblia, Mishna, Midrash


i despues ke komieron les dieron a kada una una sidra, i les dieron un kuchiyo a kada una ke mondara la sidra (Sefer 'ha-yashar, manus. sig. 17)



רומנים ועיתונות Novelas i Periodizmo


Agora topi en eya tres navajas de arrapar, dodje kuchios kon sus kilifes, atuendos de kaza muncho, pirones de plata, i kucharas de oro, (Asolado en la izla, 1881)

Despues ke el kuchiyo aparto i echo la kavesa por un kanton i el kuerpo por otro, el muy afamado doktor fue kapache de adjuntarlos, kuzir los dos pedasos i ovrar en la segita asta poder tambien traer a la vida al mizmo ombre ke avia seido matado. (El muerto ke esta bivo, 1912)

el kuchiyo de vuestro marido fue topado enfinkado en el gaznete de vuestro padre (El prove doktor, Const. 1904)

pozo las miestas en sus pies guadro en su sinturio el kuchiyo ke konosemos i teniendo el kuidado de no olvidar la yave de la puerta kon la chika lanterna (fener) el se metio en kamino (El prove doktor, Const. 1904)

travo de su sinturio el kuchiyo, suvio vagarozamente sovre el lecho i tapando kon la mano iskierda la boka del baron enfinko kon la mano derecha el kuchiyo en la garganta (El prove doktor, Const. 1904)

dos de entre eyos se avansan en travando sus kuchios (Gul Bahar, Tel Aviv 1953)



ספרות עממית Literatura popular


Para ke keresh blanka ninya el mi kochiyo del be[l]? (Blanka Flor)

Fina ke yo ezmolo i el mi kochiyo. (Blanka Flor)



סגולות ותרופות עממיות Segulot i Melezinas populares


segula para kriatura ke yora muncho: ke toma un pedaso de manta de el hamor en la manyana kuando eskontra kon el i ke le meta debasho de la kavesera i aprovechara, itiene de menester de kortar la manta kon kuchiyo nuevo (manus. Papo, Sarajevo 1840)