חזרה לדף הראשי של מכון מעלה אדומים tornar a la pajina prinsipal
del Instituto
חזרה לדף הראשי של אוצר הלשון הספניולית tornar a la pajina prinsipal del Trezoro
|
הצגת הערך |
241020 ערך מספר
entrada numero 241020
|
kara f. |
פנים, פרצוף, קלסתר; לחיים; גפת הנעל (החלק העליון של הנעל) |
face; cheeks; upper part of the shoe |
|
afuera las karas! |
שלא נדע! |
|
amostrar kara buena |
לקבל בסבר פנים יפות |
|
amostrar negra kara |
להקביל בפנים זועפות |
|
asigún tiene la kara tiene el korasón |
פניו וליבו שווים |
|
azer kara |
לעשות פרצוף – לגלות חוסר שביעות רצון, להזעיף פנים, לקמט את המצח, לזעוף |
|
azerse de kara i de es.huela |
להתלהט מחום התנור - נאמר באירוניה על מי שמתבטל כל החורף ליד התנור |
|
dar en kara |
לעייף עד זרא |
|
dar kara |
להראות פנים נעימות |
|
darse el diente en la kara |
לנשוך שפתיים מתוך חרטה ונוחם |
|
de dos karas |
צבוע, מתחסד, דו פרצופי, נוכל |
|
de kara |
ממול |
|
de la puerta en la kara |
לסגור את הדלת בפרצוף |
|
echar en kara |
להטיח בפרצוף, למנות למישהו כל מה שעשו למענו |
|
echar entre karas i ojos |
להטיח בפנים |
|
echar karas i medias es.huelas |
לחדש את נעל (להחליף את הגבה וחצי הסוליה) |
|
echar la kara al kanyo |
לעשות מעשה מביש |
|
el zir, la fyel l'estan kuriendo por la kara |
הארס נוזל לו על פניו - הוא תמיד כועס ומלא זדון |
|
en kada kara tiene una kondjá |
ורדים בלחייו (נאמר על צעיר שפרצופו אדמדם ושופע בריאות וחן) |
|
eskupir en la kara |
לירוק בפרצוף; להטיח בפני מישהו כל מה שחשים כלפיו |
|
kara alegre |
פנים שוחקות |
|
kara chupada |
פנים מצומקות, פנים רזות |
|
kara de Purim (ebr.) |
פנים זועפות (''פנים של פורים'' בלשון סגי נהור) |
|
kara de azpán (ebr.) |
עז פנים, חצוף, מחוצף |
|
kara de flor |
פני פרח - פנים יפות |
|
kara de fyel |
פנים חמוצות |
|
kara de kulo |
פנים זועפות (''פנים של תחת'') |
|
kara de luna |
פני לבנה, פנים בהירות ושופעות זוך |
|
kara de luna en kinze |
'פני ירח במילואו''- פנים יפות |
|
kara de luz |
פנים מאירות |
|
kara de muerto |
פנים חוורות ומלאות סבל |
|
kara de mungrina |
פנים זועפות |
|
kara de palo |
חוצפן, חסר בושה; פנים שאינן מסגירות רגשות |
|
kara de pastareal |
אדם עב בשר בעל פנים עגולות |
|
kara de pepino |
פנים חמוצות |
|
kara de pokos amigos |
צר עין, שאינו מכניס אורחים, בלתי חברותי (פנים מרחיקות ידידים) |
|
kara de riza |
עליז, בעל פנים חייכניות, מזג טוב |
|
kara de siete alegrías |
אדם טוב מזג, אופטימי, עליז תמיד |
|
kara de tishabeav (ebr.) |
פנים זועפות (''פנים של תשעה באב'') |
|
kara dezlavada |
אדם חוצפן וגס רוח |
|
kara ke tenga! |
נראה אותו! |
|
kara kon kara |
פנים אל פנים |
|
kara kurta |
ביישן |
|
kara lambida |
פנים מצומקות, פנים רזות |
|
kara limón |
פנים חוורות |
|
kara luzia |
פנים שלוות מעוררות כבוד |
|
kara se kere |
יש צורך בחוצפה ועזות מצח |
|
kara sin perdé (t.) |
אדם חסר בושת |
|
karas buenas veamos! |
שנזכה לראות תמיד פנים יפות! (נאמר למראה פנים מכוערות) |
|
karas de ijos veamos! |
נשמח לראותכם ילדים! (בפי מבוגרים: אל תשכחונו!) |
|
karas i mutras |
פנים זועמות |
|
karas tuyas veamos! |
מי יתן ונזכה לראותכם! |
|
kedar yo i vos kara de flor |
להשאר לבד, באינטימיות, פנים אל פנים |
|
ken es rey en la kara se ve |
האצילות האמיתית ניכרת בפנים |
|
kitar la kara |
להחציף פנים |
|
kitar la kara de verguensa |
להחלץ ממצב מביש; לחלץ מישהו ממצב מביש |
|
kitar la kara del kanyo |
לשקם את הכבוד/השם הפגוע |
|
kolor de kara |
מראה הפנים |
|
komo la kara ke le kedo a mi vava! |
יפה כפרצופה של סבתי...! (באירוניה) |
|
kon kara |
בפנים זועפות |
|
kosta los ojos de la kara! |
עולה הון תועפות! |
|
la kara arrelumbrada |
פנים נוהרות |
|
lavar la kara |
לשטוף את הפנים |
|
le rie la kara |
הוא מרוצה ומחייך בעקבות השלמת עיסקה טובה (נאמר בעיקר על מי שבד"כ מראה פנים קודרות) |
|
meterse todo en kara |
להביא בחשבון את האפשרויות הגרועות ביותר |
|
mirar a uno en la kara |
להסתכל למישהו בעיניים |
|
mos se izo la kara vedre |
פנינו הוריקו מבושה! (כשמישהו מבני המשפחה עושה מעשה מביש) |
|
mos veremos las karas! |
בואו ונתראה! |
|
no aboltar kara |
לסרב סרוב מוחלט |
|
no le kedo kara |
איבד את שמו הטוב |
|
no mirar a uno en la kara |
לא להסתכל למישהו בפנים כדי להפגין בוז או אדישות |
|
no tener kara de |
להיות חסר תעוזה, לא להרהיב |
|
no tener kara de avlar |
להתבייש לומר |
|
no tener verguensa en kara |
אין לו בושה, אין לו בושת פנים |
|
ojos en la kara ke no le keden! |
קללה: שייעקרו עיניו! |
|
sabá viene a la kara |
שבת ממשמשת ובאה |
|
salir a karas de la djente/del mundo |
להראות פניו ברבים אחרי שאיבד כבודו בעיני אחרים |
|
se le demudó la kara |
פניו חוורו (בשל פחד או עלבון) |
|
se le izo la kara un vinagre |
הוא נעשה חמוץ, תוקפני ועויין |
|
se le izo la kara vedre |
פניו הוריקו, הוא החוויר |
|
se le ve la kara |
סוף סוף הראה פניו |
|
ser de kara kurta |
להיות ביישן וחסר תעוזה |
|
taparse las karas kon las manos |
לכסות פניו בידיו |
|
tener a uno de kara |
להמצא ממול |
|
tener el sol en la kara |
השמש מכה בפניו |
|
tener kara de |
להותיר רושם ש.., לגרום להאמין ש.. |
|
tener kara kurta |
להיות חסר תעוזה, לא להרהיב |
|
tiene kara un limon |
פניו ירקרקים - עדות לבריאות לקויה |
|
tokar la kara |
להשיג דבר מה בהפצרה נעימה ועדינה |
|
venir kon kara deskovijada |
להתייצב מול מישהו בעוז ולומר לו הכל בפנים |
|
ver kara de ombre, de bivos |
לצאת מבדידותו ולבוא בחברת בני אדם עליזים ומאושרים |
דיגומים מילוניים Enshemplos leksikales
|
kara tuerta, ventura derecha (Nehama) |
|
el mal i el bien en la kara se ven (Nehama) |
פתגמים Refranes
|
El Dio no kere karas, kere korasones |
|
Miralo la kara, le koneseras el korason |
|
Kara de luna |
|
Kara de pastel |
|
Kara de pepino |
|
Karas vemos, korasones no savemos |
|
De la kara si veya komo di korason tieni |
|
Kara de Zingano |
|
Una mano lava la otra i las dos lavan la kara |
|
Kara tuerta - ventura direcha |
|
El gato se 'sta lavando la kara - va kaer luvia/va venir djente |
|
El ke eskupe al sielo a la kara le kaye |
|
El bien i el mal en la kara se veen |
|
No ay mas falso ke la riza en la kara |
|
Fyel le korra [korre] por la kara |
|
A mal tiempo buena kara |
|
La kara le 'sta de siete alegrias |
|
Va venir tiempo, ke las karas se van azer komo los dipes de los tendjeres |
|
Kon la riza en la kara, la alma me amargo |
|
Mas vale verguenza in kara i no dolor in el alma |
|
Kien mete kara, toma marido |
|
Keres ver a la bien kazada, mirala en la kara |
|
Lo eskupieron en la kara, le paresio luvia |
|
Save la roza en ke kara apoza |
|
Ken ti vei - la kara si li amarga |
|
Esto mi es el ojo en la kara |
|
Tres pari, tres movi, i kon mi kara limpia sali |
|
Angusia de korason, kara de Zehir |
|
Mejor es verguensa en kara i no dolor del korason |
|
'Sta kada kara una mansana |
|
Vos de Fransia, yo de Aragon, mis ijos miran de kara al karvon, |
|
Kara alegre i un michon |
|
Yo i vos - kara de flor |
|
Tener kara de tisha beav |
שירה קלאסית ודרמה Poezia klasika i Drama
|
un velo resplandesiente tuviendo delantre sus karas; (Odisea) |
|
Ire serka la fuente me lavare la kara por refreskarme un poko... (Rinio, 1906) |
|
I vos, mi nikochera, porke esta negra kara? (8 dias antes de Pesah, 1909) |
קופלאס Koplas
|
De ke tenesh la kara tan demudada? Eya ya savia el mal ke tenia. (El rey Nimrod) |
|
Yakir le arrespondio: mala de dos karas mis echas desho al Dio si tu no te paras (Purim, De-Fes, sig. 18) |
|
Aparesvos mi Sherifa de la ventana de plata i veredesh a Adonenu kon la shehina ensu kara (Donme, sig 18) |
|
Ya se arrepintieron de este mal echo, el grosh ke tenía[n] todo ya lo dieron, bushkaron remedio por lo ke perdieron; me pisho en sus karas ke tal mos izieron. (Kalumnia de sangre, sig 18) |
|
shalom le damos kon buena kara al mushteri kon avla klara, la ropa mos kosta kara, ropa fina de Ingletierra (Tarika, Shira Hadasha, Izmir 1861) |
|
|
ספרות תורנית Literatura relijioza
|
i se le izo la kara amariya i muy flaka (Meam Loez Bereshit) |
|
tu te averguensas de azerlo kon la kara deskovijada, (Meam Loez Bereshit) |
|
tu te averguensas de azerlo kon la kara deskovijada, (Meam Loez Bereshit) |
|
se atorvaron de sus fases de la verguensa ke les kayo la kara en la tierra. (Meam Loez Bereshit) |
|
I era muy ermozo, ke su kara alumbrava komo la klaridad del sielo (Meam Loez Bereshit) |
|
Ansi fue, ke vino en la ora ke disho el rav i komo entro, lo resivio kon buena kara, i le izo kavod grande (Shivhe 'ha-Ari, 1911) |
|
Bolto el rav 'ha-Ari la kara i vido ke era ketivat yad, (Shivhe 'ha-Ari, 1911) |
|
I bolto Poros su kara para ver, i iriolo Aleksandros i lo mato, i enreino Aleksandros sovre toda su tierra. (Ben Gorion, 1743) |
|
disho: ke a rav 'Hamnuna saba su luz de la Ley fuitesh zohe para veer kara kon kara, lo ke no meresi yo. (Leket 'ha Zo'har, 1855) |
|
i mozotros kedaremos afuera afuera vazios de todo lo bueno ke de la ravia de esto ke le izimos a Yosef no mos podra ver mas en kara (Tokpo shel Yosef, Yerush. 1887) |
|
solo de ver muestras karas los merkaderes konosen la mentira ke es muestro ermano (Tokpo shel Yosef, Yerush. 1887) |
|
lo konosi si por filozomia de su kara, si por filozomia de su kuerpo (Yosef Mitrani responsa II, 1645) |
|
i la buelta la pena de el ke non resive al musafir kon kara buena (ve-'Hohiah Avraam, Izmir 1877) |
|
Ke no venga alguno i danye i arranke alguna raiz, siendo le kosta kara i por esto serran la puerta de la guerta i no deshan entrar a ninguno (Meam Loez Ester, Izmir 1864) |
|
avrieron la fuesa i toparon muerto sano i izieron koraje i deskuvijaron la |
|
los tres ya les demudo sus |
שאלות ותשובות Responsa
|
i despues abolti la kara i vimos ke el kaik kargado de blamot izo komo molino i se afogo el kaik i se fue al dip (Beer 'ha-Mayim, Sal. 1836) |
|
no supieron responder zulat ke era godro i royo i bashiko i tenia pikas enla kara (Beer 'ha-Mayim, Sal. 1836) |
|
i despues vini yo i le di al djidio una espadada en la garganta i la kara i se murio i le tomi toda la moneda ke yevava (Devar Moshe, Sal. 1748) |
|
estava echado muerto en la arena i la una |
|
i le vidi las |
|
el puerpo ya estava komido i las manos i los brasos ya estavan komidos i el vestido es ke lo estava danyaneado ama las |
|
me disho ke era un onbre pretenko i la |
תנ"ך, משנה ומדרש Biblia, Mishna, Midrash
|
I la mujer se fue a su kamino I komio I no tuvo mas su kara triste (Biblia, 1873) |
|
i no lo miraron ni en la kara i aborresieron su palavra komo una piedra ke esta enriva de la tierra ke no es kontada por nada (P. R. Eliezer, 1876) |
|
i se puso sovre la kavesa piedras presiozas enkastonadas kon oro, i se afeito su |
רומנים ועיתונות Novelas i Periodizmo
|
Porke no puede kaminar... El tiene el kuerpo entero segun tiene la kara... (Banyos de sangre, 1912) |
|
La alegria fue grande en sus karas en viendosen despues de akea tempesta. (Pavlo i Virdjinia, 1912) |
|
Su mujer fue mal vista entre los suyos, ke djuraron de no mirarla mas en la kara. (Pavlo i Virdjinia, 1912) |
|
Poko a poko, de muy blanka i deskolorida ke el tenia la kara, esta empeso a animarse, a entrar en vida. (El muerto ke esta bivo, 1912) |
|
Pasaron unos kuantos minutos. Sr. Yeshaayachi abolto la kara, i ke esta viendo? en lugar de su azna amada, ayi adientro del freno se amostra la kavesa de Djoha. (Otniel Hodja, 2002) |
|
Ma me sorprendi muncho kuando vidi la kara de mi djoven djuzgador arrelumbrarse: (El Princhipiko, 2010) |
|
si me ija faze la kara preta mejor es ke ti murites. (La mujer sefardí de Bosna, 1931) |
|
Valker no topando a kualo atribuir esta vijita se levanto apunto i resivio sus guespedes kon buena kara (El prove doktor, Const. 1904) |
|
una koza me kaminava sovre la kara i sovre el kuerpo entero sin ke pudiera entender ni ver kualo era (Guliver, Yerush. 1912) |
|
paresia ke iva estufar, toda su sangre suvio de su korason a su kara (Anna Maria, Yerushalayim 1905) |
|
se ve ke komo tiene la Shehina en la |
ספרות עממית Literatura popular
|
uno de miel, uno de fiel, i uno de...'', afuera las karas! (Djoha ke dize) |
|
ya es savido ke la kavesa de kavra da un pilisko de tripa ke afuera las karas, (Sipure Sefarad) |
|
La kara tiene tuerta una gata me paresia. (Blanka Flor) |
|
Ken vos demudo la kara i ken vos demudo la kolor? (Blanka Flor) |
|
Deke yevash la kara de un ombre hazino? (Blanka Flor) |
|
le dio una dada en la kara a la mujer. (Djoha ke dize) |
|
No m'abandones karas de flores, (Kalendario de kantigas) |
|
A ke oiga a eya i non se aleshe de eya en veer sus karas, a ke non la deshe de todo asolada. (Sipure Noraot,1885) |
|
I komo aserkarse el novio serka la novia, alevanto sus manos por kitar el manto de sovre sus karas (Sipure Noraot,1885) |
|
Los djellates eyos mizmos, se miraron de kara en kara i kaje ke ya estavan dispuestos por akumplir la rogativa de la viejezika. (Sipure Sefarad) |
|
El halvadji no lo miro ni en la kara diziendo, ke no vende halva por sinko paras. (Sipure Sefarad) |
|
La madre lo abraso, lo afalago i lo mando ke se lave la kara. (Sipure Sefarad) |
|
A la mansevez devia ser i ermoza aun ke tenia la kara pikada de la virguela. (Sipure Sefarad) |
|
Abe ijika mia!, le dize la madre, kon esta kara pikada i sin paras loke te lo estas konteniendo tanto! (Sipure Sefarad) |
|
este ya se le troko la kolor dela |
סגולות ותרופות עממיות Segulot i Melezinas populares
|
segula para saver si la mujer esta prenyada de ijo o ija kuando es de zahar las karas tiene arreluzientes i kuando es de nekeva las karas tiene airadas (manus. Papo, Sarajevo 1840) |
|
Segula para para traer es.huenyo: ke se unte su kara , sus manos, sus pies kon sumo de afion (manus. Papo, Sarajevo 1840) |
|
Refua para barrugas de la kara o para manchas i para ermoyeser el kaveyo i para almoranas i para sarna: es bueno azeite de guevos (manus. Papo, Sarajevo 1840) |
|
para afermoziguar las |
|
para manchas de las |