חזרה לדף הראשי של מכון מעלה אדומים                             tornar a la pajina prinsipal del Instituto

   חזרה לדף הראשי של אוצר הלשון הספניולית    tornar a la pajina prinsipal del Trezoro

 

 



 

 

 

הצגת הערך
Prezentasion de la entrada

 

236280 ערך מספר

entrada numero 236280

kama f.

מיטה, ערש, יצוע

bed

aferrar la kama

לרוץ למיטה (בשל הרצון העז לישון)

azer las kamas

להציע את המיטות

echar en kama

להטריד בבקשות ועצות מעצבנות; ליפול למשכב

echarse a la kama

להכנס למיטה

echarse de la kama abasho

לצאת במהירות מן המיטה

ir de la kama al kever (ebr.)

למות באופן פתאומי בלי להיות חולה

kaerse de la kama

ליפול מן המיטה - להתעורר מוקדם מאוד נגד ההרגל

kama de parida

מיטת היולדת; מיטה מקושטת ומעוטרת ליולדת אחר הלידה

kama i meza i siya y almenare

ריהוט שלם

kerer kama

לרצות לשכב במיטה (בשל מחלה)

no dormir en la kama

לסבול מנדודי שינה



דיגומים מילוניים Enshemplos leksikales


la kama es una buena koza, si no se durme se arrepoza (Nehama)



פתגמים Refranes


La kama es una roza, si non se durme se repoza

Janvier tiene la fama, Fevrier si pisha en la kama

Mas vale tener onor en plaza, ke kama dorada

Kita fama buena, pishate en la kama

Ni la meza metida, ni mujer en la kama

Asigun el lavorador asi es el lavoro, i asigun la kama asi es el repozo

Kama kurta - muerta liviana



שירה קלאסית ודרמה Poezia klasika i Drama


dansan kada noche deredor mi kama. (Gaon, Poezias)

Eya se sakude dientro su kama (Gaon, Poezias)

se estiro en su kama ayi, en pensadas undido. (Odisea)

La mujer se aserka del dormiente sin ruido. A la kama lo ata fuertemente. ('Ha-Elion: Shimshon, 2003)



קופלאס Koplas


Echaronse en una kama dos puerpos i una alma (Donme, sig 18)

Fuese para la kama onde don[a] krensia esta echada (Donme, sig 18)

kon tres malahim abasho mishemé rumá; los malahim le izieron la kama, kon neshiká le tomo su neshama (Tarika, Shira Hadasha, Izmir 1861)



ספרות תורנית Literatura relijioza


Non porna ningun gizado debasho de la kama o de el lecho (Shevet musar, Const. 1740)

I el guezmo de gan eden desendia de su kama i de su meza. (Shivhe 'ha-Ari, 1911)

Sea mi kama kumplida delantre de ti (Tefilat kol Pe,1891)

i se muchiguara el rio de ranas i suviran del rio i entraran en tu kaza … i te daran muncho sar, i en la kamareta de tu yazer i sovre tu kama (Meam Loez Shemot I)

I ay ken dize ke las kamas eran lavradas kon plata ke esto es rikeza grande a azer el kampo de oro i la lavradura de plata (Meam Loez Ester, Izmir 1864)

I el asiento fue en kamas de oro i plata, kere dezir ke las kamas eran de seda estimada i por makates espandio telas de oro i los pies de la kama eran de plata (Meam Loez Ester, Izmir 1864)

tanbien los malahim ke van kon el para konpanyarlo i guadrarlo lo van akavidando de la ora ke se alevanta de su kama (Meshivat Nefesh II, Const. 1754)



תנ"ך, משנה ומדרש Biblia, Mishna, Midrash


Ek su kama ke es de Shelomo, sesenta barraganes ay al derredor de eya (Biblia, Const. 1873)

Sovre mi kama en las noches bushki al ke ama mi alma (Biblia, Const. 1873)

suvio a la kama i se echo – ke se le asemeje komo ke asuvieraa la kaza del djuzgo - si tiene tradjumanes buenos se eskapa, i si no non eskapa ([Mishnayot], Seder Maamadot, Viena 1821)

presurozo komo las aguas, no seras aventajado; porke suviste a la kama de tu padre; entonses enkonaste: a mi estrado suvio. (Biblia, Const. 1873)

presurozo komo las aguas, no seras aventajado; porke suviste a la kama de tu padre; entonses enkonaste: a mi estrado suvio. (Biblia, Const. 1873)



רומנים ועיתונות Novelas i Periodizmo


Deskansamos bueno en la kama i demanyanika vamos a Versay. (Banyos de sangre, 1912)

Para mi kama espandi el kuero de kavra (Asolado en la izla, 1881)

La mas grande parte de los moradores no se metio en kama, no serro ojo. (El muerto ke esta bivo, 1912)

sin muncho avlar eyos alevantaron a sus ijo de la kama i lo arrastaron detras de eyos (El rey i el shastre, Yerushalayim 1903)

Nantes avia mobleado su chika kamareta muy semplemente: de una kama, de una meza ansi ke una sola siya, esto era toda mobilia. (Nantes, Tel Aviv 1952)



ספרות עממית Literatura popular


Le espandio la kama i se echo, i eya tamien se le echo alado fin la manyana; (Kuentos de Yerushalayim, 1923)

perdes de dantela, kamina, espejos de kristal, byufet kon ariento servizes de portselán, meza en djeviz, pianola, ora monumental, ets. las kamas también en djeviz. (Sipure Sefarad)



סגולות ותרופות עממיות Segulot i Melezinas populares


ken ke es meshamesh su en kama ora ke tiene gana de urinar al yede de esto viene ke kuando el ninyo se aze grande afilu se urina en la kama – la milizina para esto es ke tome kola de ahbar i ke la keme i ke se la beva kon raki (manus. Papo, Sarajevo 1840)

melizina para ninyo ke urina en la kama: ke tome peshe ke se faya dientro de otro peshe i ke lo keme i ke lo beva (manus. Papo, Sarajevo 1840)

Segula: si kolgaras su ojo derecho de el gayo montes sovre la kama non podra dormir todo el ke se eche sovre eya (manus. Papo, Sarajevo 1840)

4 vienen a lide de afogar el kevá: kon yeminí apretado, i la kama kon tashmish muncho i ay dizientes el ke beve vino muncho i al ke es raviozo (manus. Papo, Sarajevo 1840)

En todo modo de kama echate ahuera si en la tierra, en todo lugar asentate ahuera de en el madero (manus. Papo, Sarajevo 1840)

Refua para el ke se urina en la kama kuando durme: ke keme unya de ombre i la seniza ke se la beva kon agua i se le tirara este holi (manus. Papo, Sarajevo 1840)

ken ke envelunta ke le naska ijo: kuando es meshamesh su kama ke se ate el guevo estierdo kon seda i si atara el derecho le nasera ija; i esto es badkado i prevado (manus. Papo, Sarajevo 1840)