חזרה לדף הראשי של מכון מעלה אדומים                             tornar a la pajina prinsipal del Instituto

   חזרה לדף הראשי של אוצר הלשון הספניולית    tornar a la pajina prinsipal del Trezoro

 

 



 

 

 

הצגת הערך
Prezentasion de la entrada

 

205990 ערך מספר

entrada numero 205990

grano m.

גרעין, גרגר; ניצה, כפתור של פרח; פצע, מורסה, אבעבועה; מטבע; מידת משקל

grain; bud; wound, abscess, blister; currency; weight measure

avrir el grano

לפתוח את המורסה - לדבר גלויות על עניין קשה

grano materiozo

מורסה מוגלתית

inchirse de granos

להתמלא פצעים

no ay onde echar un grano de mijo

מלא עד אפס מקום

no lo tokesh ke oy está un grano para patlear

'אל תגע בו כי היום הוא כמו מורסה שעומדת להתפוצץ'' - נאמר על אדם שעומד להתפוצץ

ya mos se izo grano

הדבר הפך לסבל מתמשך



דיגומים מילוניים Enshemplos leksikales


un grano de trigo/de mijo/de uva (Nehama)

el oro se peza a granos (Nehama)

No lo tokesh ke oy esta un grano para patlear (Moscona)



פתגמים Refranes


Al malo nunka le manka el grano

Al tinyoziko un graniko mas

Al sarnozo - un grano mas

A grano a grano inche la gayina el papo



שירה קלאסית ודרמה Poezia klasika i Drama


Elas! sin ti o bienfeziente blanko tanto /el mundo temblaria kon espanto / porke sin ti el segador en el verano / no kortaria espigas el presiozo grano (La Amerika, 1917)



קופלאס Koplas


todo modo de kriansa ke en el mundo es komo un grano de mostadra enfrente de la mar la mas grande i el i su grandeza son kontados komo nada (Keter Malhut, Mahzor Saloniki 1876)



ספרות תורנית Literatura relijioza


i dito rav Ka'hana tenia el beso kortado achakes de un grano ke tuvo i kedo sakat del beso ke se le vian los dientes (Meam Loez Yeoshua II, Izmir 1870)



רומנים ועיתונות Novelas i Periodizmo


Ma su figura era yena de granos i de burakos, i uno ke se aserkaria bien alado de el goleria tambien una fedor terrivle. (Banyos de sangre, 1912)



סגולות ותרופות עממיות Segulot i Melezinas populares


segula para kriatura ke se le tomo la avla mehamat de algun akontesimiento: ke pize granos de hardal betoh de vinagre huerte i ke aga komo una meshiha i ke unte al derredor del garon i debasho de el i sovre las keshadas i betoh de su boka debasho de la eluenga (manus. Papo, Sarajevo 1840)

Segula si le entro algun grano de alguna koza en la oreja: ke tome chirikote ke se meta en los burakos de la nariz i ke tape los burakos de la nariz i la boka estonses salira el grano de la oreja (manus. Papo, Sarajevo 1840)

Segula para avrir la maká: ke tome sevoyas ke las korte a migajikas chikas i ke la kuzine a eya kon leche asta ke se amoyese i ke meta en el grano i se avrira i esto aprovecha para todo modo de ferida ke en el mundo (manus. Papo, Sarajevo 1840)

Segula para dolor de dientes ke mashke granos de pimienta longa o de pimienta kon vinagre buyido (manus. Papo, Sarajevo 1840)

Refua para avrir algun grano o algun panariz i para ke se aga fresko: ke se meta estierkol de onbre i se le avrira (manus. Papo, Sarajevo 1840)

preva para saver si es metsora esta eya mostrasion kelalit para todo modo de lepra ke lo ensangren kon izmel en su braso i ke meta 3 granos de sal betoh de la sangre im 'hushhatu ze'hu vaday metsora (manus. Papo, Sarajevo 1840)

ken non puede ser meshamesh kon su mujer ke tome gayo royo i ke lo degoye i ke tome los guevos suyos, ke los ase enriva de las brazas i ke los korte en 2 i ke tome granos de dare firfil o de pimienta i ke los pize i ke se koma la pimienta kon los guevos, i es ke eche la pimienta betoh de los guevos ke korto i luego podra ser meshamesh (manus. Papo, Sarajevo 1840)