חזרה לדף הראשי של מכון מעלה אדומים                             tornar a la pajina prinsipal del Instituto

   חזרה לדף הראשי של אוצר הלשון הספניולית    tornar a la pajina prinsipal del Trezoro

 

 



 

 

 

הצגת הערך
Prezentasion de la entrada

 

197490 ערך מספר

entrada numero 197490

fyel f.

מרה; לענה

bile

amargo fyel

מר כלענה

arreventarse la fyel

התפוצצה מרתו מרוב פחד

azerse todo de fyel/azerse todo fyel i adelfa

השמחה נהפכה לאסון ולאבל

azerse una fyel

לההפך לחמוץ ומר נפש

bever fyel

לדעת מרירות ורוגז

echar la fyel

הקיא את נשמתו, הקיא מררתו, עבד קשה מאוד

echar la fyel i la miel i las tripas de hormet

1. להקיא את נשמתו; 2. לפלוט קללות וגידופים

estar dulse komo la fyel de la vaka

להיות נרגז מאוד

estar un pedaso de fyel

להיות שרוי במרירות ומצב רוח גרוע

fyel derretida

מרירות רבה ויוצאת דופן

la ora k'echó Mirú la fyel

תשובה כעוסה למי שרוצה לדעת באיזו שעה בדיוק ארע הדבר

ni su miel ni su fyel

לא מדובשו ולא מעוקצו

romper/arreventar la fyel

להכות מכות קשות

romperse la fyel

ליפול ולהפצע פצעים אנושים

tener la kara fyel

הוריקו פניו

ya echo la fyel

יצאה האמת לאור



דיגומים מילוניים Enshemplos leksikales


Poka fyel aze amarga muncha miel (Moscona)

Ni su miel ni su fiel (Moscona)

Delantre de todos me izo unas echas ke me arrevento la fyel (Moscona)



פתגמים Refranes


Fyel le korra [korre] por la kara

Dime senyor, por ke la yaman luna de miel? Por ke los otros son amargos komo la yel

Bokita de miel, korason de fyel

Todos somos buenos - komo la fyel del guerko

Ni su miel, ni su fyel

Amargo komo la fyel



שירה קלאסית ודרמה Poezia klasika i Drama


i kon fyel la vida vos es amasada. (Gaon, Poezias)

Aki ay entranyas fyel i pechaduras (Gaon, Poezias)

tambien la komida mas ke fyel amarga (Gaon, Poezias)



ספרות עממית Literatura popular


uno de miel, uno de fiel, i uno de...'', afuera las karas! (Djoha ke dize)

ke otr'un poko ya le iva arreventar la fyel del ijiko! Ijiko mio! (Sipure Sefarad)



סגולות ותרופות עממיות Segulot i Melezinas populares


segula para la mujer ke se le murio la kriatura en la tripa: ke tome fyel de buey ke lo meskle kon vino bueno i ke le den a bever (manus. Papo, Sarajevo 1840)

segula para la mujer ke tiene huerte parto: ke le den a bever fyel de buey kon vino mesklado (manus. Papo, Sarajevo 1840)

segula para la mujer ke tiene huerte parto: ke le unten en el ombligo kon fyel de gayo preto (manus. Papo, Sarajevo 1840)

Segula para azer fuir las moshkas de la meza: ke tome piedra de fyel de buey i ke lo ate a la kayades sovre la meza, se fuyiran todas (manus. Papo, Sarajevo 1840)

Segula para las chinchas: tomara fyel de buey i kozine kon agua, i ke vayga untando por todos los kantones (manus. Papo, Sarajevo 1840)

segula para la mujer ke pera fijo: ke tome fyel de vaka i ke lo enbruje en lana i ke se lo meta la mujer en la boka djunto a su venir la uzansa i parira ijo (manus. Papo, Sarajevo 1840)