אוצר הלשון הספניולית (לאדינו) לדורותיה
המילון המקיף ההיסטורי
46260 ערך מספר
asta prep. |
עד, עד ל- |
asta aki hue! |
עד כאן! לא נסבול עוד דבר שכזה! |
asta ke conj. |
מאחר ש- |
asta ke tu iyas, yo venia |
הבנתי את כוונתך הנסתרת |
asta muncho |
עד למאוד |
fasta |
פתגמים
Guay guay asta la puerta de la kaye |
Asta ke al riko le viene la gana, al povre le sale la alma |
Asta ke alevantes un pie el otro se yeva el gato |
Asta la muerte vida es fuerte |
No djuzges a tu haver, asta ke no ayegas a su lugar |
El buen vino asta la fiesta |
No avles mal del dia, asta ke se aze medio dia |
De la faja asta la mortaja |
Ditenti buton, asta ke te vas ande el patron |
El ombre va asta onde puede, i no asta onde kiere |
El benadam arriva asta onde puede ma no asta ande kiere |
Kada koza kon su mazal, asta el sefer tora de la alaha |
No yames a tu ija ''Bella'', asta ke no kita sarampion i via |
De boka a boka va asta Roma |
Los dias pasan komo la solombra i el rikordo keda asta la tomba |
Tente klavo asta ke me pago |
Siske aspero asta le viene el meoyo, estonses no kerira kazar |
El re va asta onde puede i no asta (onde) kere |
שירה קלאסית ודרמה
asta el suelo espandio su braso (Gaon, Poezias) |
i asta la tierra trema i resona. (Gaon, Poezias) |
De la alvorada asta anochese (Gaon, Poezias) |
Nuestro puevlo kaye munchas vezes asta la profondura (La segunda Ester, 1911) |
קופלאס
No tuvimos deskanso asta el otro anyo, (Zimrat 'ha-Arets, 1745) |
De estonses asta agora, travajando por Israel. (Donme, sig 18) |
asta ke enforkaron a Amán basha: era un grande pashá, todo el ke sintía no se lo kreía. (Koplas de Purim, Saadi 'Halevi. sig 19) |
aze la onbría komo el dever: enpesemos a bever día i la noche asta ora dodje. (Koplas de Purim, Saadi 'Halevi. sig 19) |
ספרות תורנית
lo dotrinavan los savios i lo sovreforsavan asta ke lo azian kazar. (Meam Loez Bereshit) |
Le respondio el rav 'ha-Ari asta aki tengo lisensia de dezirvos (Shivhe 'ha-Ari, 1911) |
asta ke nasio Avraam Avinu i enpeso en su tiempo a pensar en su daat el dia i la noche (Meam Loez, Devarim II, Const. 1773) |
En kada vazo ke bevia kada uno de eyos bevia el rey en kada vez asta ke se emborracho (Meam Loez Ester, Izmir 1864) |
savresh ke 'Hodu es la India i Kush es la Kina [...] i no es la 'havana ke no enreino salvo de 'Hodu i asta Kush solo i no mas (Meam Loez Ester, Izmir 1864) |
תנ"ך, משנה ומדרש
De delante de ti salga mi djuisio, (Biblia, Const. 1873) |
El rey segundo fue Nimrod ke podesto de un kavo de el mundo asta el otro (P. R. Eliezer,1876) |
Persigi mis enemigos i los destrui, i no torni asta atemarlos (Biblia, Const. 1873) |
kon sudor de tus narizes komeras pan asta tu tornarte a la tierra, ke de eya fuiste tomado, ke polvo tu i a polvo tornaras (Biblia, Const. 1547) |
i disho Yeuda a Tamar su nuera: esta bivda en kasa de tu padre asta ke engradeska Shela mi ijo (Biblia, Const. 1547) |
me rodearon las aguas asta el alma, el abismo me arrodeo, el djunko se apreto a mi kavesa (Biblia, Const. 1873) |
i lo irieron asta ke no desharon a ninguno de eyos ke remanesiera ni eskapara (Biblia, Const. 1873) |
i Yeoshua kemo a Ay i la puzo en monton de siempre desoladura asta el dia de oy (Biblia, Const. 1873) |
רומנים ועיתונות
el mansevo avia ido asta rogarle por ke le fuera bien permitido de prezentarse en el otel del prinsipe tartaro. (Banyos de sangre, 1912) |
Ma lo ke ay de kuriozo es ke asta sesh mezes antes el era muy ermozo, (Banyos de sangre, 1912) |
en una konversasion de intimos el fue mizmo asta dezir: [...] ke se vaiga a Yerushalayim , estonses veresh komo todos los echos de la sivdad kaminaran leche i miel (La Epoka, Sal. 1900) |
דיגומים מילוניים
vo a asperarte asta manyana (Nehama) |
de Salonik asta Atena ay kinientos kilómetros (Nehama) |
asta ke no dizes nada, es ke ya estás de akodro (Nehama) |