אוצר הלשון הספניולית (לאדינו) לדורותיה
המילון המקיף ההיסטורי
360 ערך מספר
abasho adv. |
מטה, למטה |
abasho! interj. |
מטה! |
abasho del ombligo |
מתחת לטבור, מתחת לחגורה |
de arriva abasho |
בערבוביה |
irse abasho |
להתקלקל |
irse de abasho arriva |
להתהפך |
los de abasho |
שדים, רפאים (''שוכני מטה'', ''דרי מטה'') |
traer los sielos abasho |
להגזים, לתת ערך מופרז לדבר פחות ערך |
echarselo abasho |
לבלוע בחופזה (מאכל, משקה) |
echar abasho |
לצמצם, לבצע הפחתה (בחשבון/בחשבונית) |
mirar mas abasho de si |
להצטנע, להפחית בערך עצמו, להיות משולל שאיפות |
abasho abasho |
המרתף, החלק הנמוך ביותר |
abasho! |
אַרְצָה! |
פתגמים
Munchas manos en un plato presto lo meten de boka abasho |
Taksan d'abasho, taksan d'ariva |
Si keres afalagarte mira siempre mas abasho di ti |
שירה קלאסית ודרמה
basho de sus vides i de su igera. (Gaon, Poezias) |
קופלאס
se echavan de boka abasho i se enkorvavan a mi maso.'' (Toledo, Koplas de Yosef) |
a ti A' todo modo de kriansa sea de arriva sea de abasho dan edut ke eyos se depiedren i tu estas para siempre (Keter Malhut, Mahzor Saloniki 1876) |
ספרות תורנית
Mis padres guadraron su dinero en los siyeros de abasho (Meam Loez Bereshit) |
Si en la suvida si en la abashada no sea el djudio abasho i el goy por arriva (Menorat 'Hamaor, 1762) |
a punto se avrio la tierra i kayeron eyos i sus livros |
תנ"ך, משנה ומדרש
Levantate, O H'; akonanta sus fases, echalo abasho, (Biblia, Const. 1873) |
i si kaiya algun kierpich de arriva abasho se asentavan i enpesavan a yorar i dezian: guay de mozotros (P. R. Eliezer, 1876) |
i partio Sefo a la piedra, i vino a la me'ara i vido i ek alimanya grande komien al toro, su meatad i arriva semejansa de ombre, i de meatad para |
רומנים ועיתונות
El otel ke demandas es ayi abasho, en la punta de la kaleja, les respondio el ombre. Ma, kualo vas ir azer ayi? (Banyos de sangre, 1912) |
Entre estas eyos metieron pie abasho i la karrosa del prinsipe arrivo. (Banyos de sangre, 1912) |
Kon muncho dolor andavos abasho i ke seas por espojo a los guzanos de la mar. (Asolado en la izla, 1881) |
De abasho, ande sienes i sienes de personas estavan asentados en sirkolos familiales, la vista era maraviyoza: (Otniel Hodja, 2002) |
despues de 15 o 20 dias se korta de kolor i la echan abasho (El Djugeton 1917) |
yo el afirmado abasho deklaro kualmente mi moneda depozitada en la banka de sinyor Valker Parlamper, suviendo a la suma de 17 miliones de frankos me fue remetida i no tengo mas ningun dar i aver kon el (El prove doktor, Const. 1904) |
serrando la ventana abasho al piano de abasho ande el otelier ya avia avierto la puerta para resivir a los mandados de la tempesta (La Epoka, Sal. 1900) |
Katina se aparo por la ventana por ver i dio un salto del minder |
דיגומים מילוניים
Abasho en el kurtijo (Moscona) |
Mirar de arriva abasho (Moscona) |
Abasho la gerra! (Moscona) |
abashar abasho (Nehama) |
favlar de abasho arriva (Nehama) |
meter todo de abasho arriva (Nehama) |
no me se va el komer para abasho (Nehama) |