מכון מעלה אדומים

El Instituto Maale Adumim



אוצר הלשון הספניולית (לאדינו) לדורותיה
המילון המקיף ההיסטורי

28480 ערך מספר

apartar v.

הפריש, הבדיל, שמר בצד, הקדיש; הפריד, הבחין; ניתק, הרחיק; גישש באפילה; חסך

apartar para

ייעד, ייחד ל-

no apartar de ombre a chimeneya

לא ידע בין ימינו לשמאלו

saver apartar

לדעת להבחין

saver apartar todo

לשכוח את הצרות והמצוקות כדי לפעול

פתגמים

Non puedes apartar de preto a blanko si del arba veesrim estas manko

קופלאס

El rey ke apartava a los sus varones, (Poema de Yosef)

tu sos savio i de tu sensia apartastes por kriar a el mundo komo el poel i el maestro por kriar el kriamiento de el mundo de sontraemiento de la nada (Keter Malhut, Mahzor Saloniki 1876)

ספרות תורנית

ma despues los aparto en dos puerpos apartados. (Meam Loez Bereshit)

ke si apartamos maaser tenemos agua boldje (ve-'Hohiah Avraam, Izmir 1877)

i en medio del mizbeah avia una senyal kolorada komo un ilo ke lo arrodeava al mizbeah ? para apartar entre las sangres (Meshivat nefesh I , Const. 1743)

רומנים ועיתונות

Alado del pedaso de terreno ke la senyora de La Tur se aparto para azer lavorar, era tambien situado el terreno de una otra mujer (Pavlo i Virdjinia, 1912)

Deke me apartatesh aki una kamareta onde bivo asolada. (Rolando i Eleonora, 1953)

Despues ke el kuchiyo aparto i echo la kavesa por un kanton i el kuerpo por otro, el muy afamado doktor fue kapache de adjuntarlos, kuzir los dos pedasos i ovrar en la segita asta poder tambien traer a la vida al mizmo ombre ke avia seido matado. (El muerto ke esta bivo, 1912)

subito su intelijensia se detuvo i el perdio el meoyo, dezde entonses el kedo entontesido i no podia mas apartar de bueno a negro (El rey i el shastre, Yerushalayim 1903)

dezde entonses el kedo entontesido, el no podia mas apartar de bueno a negro i de alegria a tristeza (El rey i el shastre, Yerushalayim 1925)

la moneda es rijida de algunos merkaderes rikos de la sivdad ke djentilmente se prestan sin dinguna paga los kualos apartan un dia a la semana para resivir los depozitos (La Epoka, Sal. 1875)

un perde godro i poko alto aparta los marineros de nozotros (Perdidos en mar, Yerushalayim 1907)

דיגומים מילוניים

apartad la buena djente ke vo a echar agua kayente (Nehama)

tenía mil embrolyos, me apartó todos para asis­tir a la boda de su amigo (Nehama)

apartar lo de kezo de lo de karne/lo paskual de lo hames (apartar la losa (Nehama)

apartar lo roto de lo sano/lo fecho de lo vedre/lo enshuto de lo amojado, de lo umidento (Nehama)