אוצר הלשון הספניולית (לאדינו) לדורותיה
המילון המקיף ההיסטורי
21430 ערך מספר
amatar v. |
כיבה; הרגיע; מחץ בין האצבעות |
amata kandelas |
חיוור וחסר אישיות |
amatar la ambre/la set |
לשבור רעב/צמא |
ni amata ni asiende |
חיוור וחסר אישיות |
amatar el fenel |
לאחר להגיע לעבודה |
estar amata i asiende |
נאמר 1. על הפוסח על שתי הסעיפים 2. על גוסס |
פתגמים
Ni amata ni asiende |
Amata kandelas |
Un lenyo solo ni amata ni ensiende |
La kandela de la mentira el Dio amata kon su ira |
Ya amato las kandelas |
שירה קלאסית ודרמה
Mashki mi ravia kon mis dientes? La deshi amatar (Papo, Navot) |
קופלאס
ke todo el mundo savia ke al fuego amata el agua; (Toledo, Koplas de Yosef) |
ke so mayoral del agua; al fuego amatare.'' (Toledo, Koplas de Yosef) |
Dio su fuego a mi alma por kemar, munchas aguas non pueden amatar. (Donme, sig 18) |
ספרות תורנית
Si se le amataron noche de shabat las luzes en lo ke estava komiendo en la Suka, i tenia Luz asendiendo en su kaza, le es permetido de salir de la Suka i irse a su kaza i komer aya. (El Gid,1967) |
buelta lo vieron i empeso a gritar Belshatsar diziendo yo so el rey i no lo eskucho dito sinklavo i lo prendio i le korto la kavesa i amato la luz del palasio en sekretamente (Meam Loez Ester, Izmir 1864 |
תנ"ך, משנה ומדרש
El ke amata a la kandela porke el temien de djentes, de ladrones, de esprito malo, i si por el doliente ke duerma es livre (Mishna: Tefilat kol Pe 1874) |
רומנים ועיתונות
Un terrivle fuego ke kontinuo 3 dias sin puederse amatar destruyo el kuartier komersial de la importante sivdad de Salonik. (La Amerika, 1917) |
דיגומים מילוניים
amatar la lampa/ la lumbre/el fuego/ la luz/el kandil/el parmachet/la flama (Nehama) |
Amatar piojo (Nehama) |