מכון מעלה אדומים

El Instituto Maale Adumim



אוצר הלשון הספניולית (לאדינו) לדורותיה
המילון המקיף ההיסטורי

13780 ערך מספר

ala f.

כנף; סנפיר

tomar debasho de sus alas

פרש חסותו, פרש כנפיו על, גונן

me kresieron alas

פרשתי כנפיים! - נמלאתי תקוות

le kortaron las alas

קצצו את כנפיו - ריפו את ידיו

dame alas por onde bolar

לו רק היו בידי אמצעים להחלץ מן הצרה הזו ...

dar alas a uno

לתמוך במישהו ולדרבן אותו לעשות מעשה

las alas del korason

היכולת ליהנות הנאה חושנית

kortar las alas a uno

לקצץ כנפיו של מישהו - לסכל יכולתו לפעול

dado en la ala

שנחלש (פיזית/נפשית/כספית)

פתגמים

Dame alas para bolar

שירה קלאסית ודרמה

Basho de mis alas yo djuro i digo: (Gaon, Poezias)

Entre alas flameantes de anjelos akorridos (Gaon, Poezias)

yevado en el aire sovre las alas del viento. (Papo, Navot)

קופלאס

En tu entrar en este mar toma a ti dos alas, la una es anava i la segunda sea temor. (Donme, sig 18)

ספרות תורנית

I luego espandian las agilas a sus alas mas arriva de sus kavesas i le azian komo tienda sovre el rey (Meam Loez Ester, Izmir 1864)

Kon la fuersa de las ruedas ke estavan enfinkadas de trazera de la sia kuando keria suvir el rey espandia sus alas para ke se arrimara el rey (Meam Loez Ester, Izmir 1864)

תנ"ך, משנה ומדרש

en la solombra de tus alas eskondeme. (Biblia, Const. 1873)

Esto komeresh de todo lo ke ay en las aguas: todos los ke tienen alas i eskamas en las aguas en las mares, i en los arroyos, akeyos komeresh. (Biblia, Const. 1873)

Ma todos los ke no tienen alas i eskamas en las mares i en los arroyos, de toda sierpe de las aguas i de toda koza biva ke esta en las aguas, abominasion vos seran. (Biblia, Const. 1873)

I kavayo sovre keruv i bolo i se aparesio sovre las alas del viento (Biblia, Const. 1873)

Esto komeresh de todo lo ke ay en las aguas; todos los ke tienen alas i eskamas en las aguas, en las mares, i en los arroyos, akeyos komeresh. (Biblia, Const. 1873)

Ma todos los ke no tienen alas i eskamas en las mares, i en los arroyos, de toda sierpe de las aguas, i de toda koza biva ke esta en las aguas, abominasion vos seran (Biblia, Const. 1873)

Espande sus alas, los toma, los yeva sovre sus plumas; A' solo lo gio, i no uvo kon el dio estranyo. (Biblia, Const. 1873)

רומנים ועיתונות

Ken es el Djidio ke no le kresieron alas? No se yama Djidio el ombre si no es aire, i su vida es polvo i aire, i sus echos no son mas ke aire, i sus pensamientos tambien son aire. (Otniel Hodja, 2002)

Las anchas mangas de su manto blanko paresian unas dos alas. (Otniel Hodja, 2002)

דיגומים מילוניים

Alas tiene, bolar no puede (Moscona)

las manziyas de la gerra abaten las alas del korason (Nehama)

la vedrura/llas flores avren las alas del korason (Nehama)

avrigarse debasho las alas del Dio/de un protejador (Nehama)

avrigarse debasho una ala de tejado (Nehama)

la gayina tyene alas, ma no bola (Nehama)