מכון מעלה אדומים

El Instituto Maale Adumim



אוצר הלשון הספניולית (לאדינו) לדורותיה
המילון המקיף ההיסטורי

1340 ערך מספר

aboltarse v. refl.

התהפך; הסתובב; חזר מנסיעה; שינה טעמו; המיר דתו

aboltarse kontra uno

להתייצב כנגד מישהו, להיות לו לאוייב

se aboltan los dientes

הדבר עולה הון, הוא עובר את גבולות התקציב

שירה קלאסית ודרמה

Ke se les boltava sus ansias en alegrias. (La segunda Ester, 1911)

קופלאס

i se bolto por kruel sovre su ijo, su kerido. (Toledo, Koplas de Yosef)

atras se boltaron toda su djente (Zimrat 'ha-Arets, 1745)

Leshos de milias kuatro atras se boltaron ke no les venga el tiro ayi abasharon (Zimrat 'ha-Arets, 1745)

Kon grande shakeka ayi se asento; el mazal se le bolto, en lugar de fuersa yazio en la fuesa. (Zimrat 'ha-Arets, 1745)

ספרות תורנית

vemos ke despues se arepintieron i se les abolto el korason, (Meam Loez Bereshit)

Ma kon todo su tsaar, no kijo boltarse a su sivdad (Meam Loez Bereshit)

i en otro lugar aparte estan las almas ke ya vinieron aki i se boltaron a su lugar. (Meam Loez Bereshit)

El ke arraska su kavesa en kashkara de el datilar se le boltara su kara por atras (Menorat 'Hamaor, 1762)

Denpues ke se bolto, demando de el apifior ke arrojara a los hahamim de los djidios delantre de el i les prevara de el Talmud ke el Mashiah ya vino i es Yeshu (Shevet Yeuda, Viena 1859)

El shemad de 140 fue ke se bolto un djudio ke se yamava Yehoshua Ha-Lorki (Shevet Yeuda, Viena 1859)

תנ"ך, משנה ומדרש

i enbueltate en polvo de sus pies,i beve en el tienpo de tu sed sus palavras de eyos. (Pirke avot, siglo XV)

i arrebashava de la ara i alkansava a la skala tres punyos i se aboltava sus fases para la vanda de tsafon ([Mishnayot], Seder Maamadot, Viena 1821)

רומנים ועיתונות

Eya se bolto verso el kanape onde estavan pozadas la ropa i los otros adornamientos : (Rolando i Eleonora, 1953)

En esto entro la novia i kuando vino debasho la Hupa el novio en pies en medio, los parientes asentados debasho la Hupa, la novia se abolto siete vezes en el doredor del novio. (Shalom, 2007)

En este momento, konsenti ke ay alguno detras de mi, me abolti i lo vide enpies en el portal. (Luz de Israel, 1985)

La azna, konsintiendo la libertad, se abolto i empeso a azer su kamino a su ahir adientro de la sivdad. (Otniel Hodja, 2002)

el karakter de la sefardía se abolto kon los abokamientos de su alrededor. (La mujer sefardí de Bosna, 1931)

el ovrador se bolto i vido ke el avlador era un kolega (amigo de lavoro) ke avia pasado la kavesa por un burako del techo (El Alakran, Tel Aviv 1954)

indjenioza komo un alakran eya se bolto, metio los dos brasos al derredor del kueyo (garon) de Shimon (El Alakran, Tel Aviv 1954)

דיגומים מילוניים

s'aboltó la barka i el barkero s'afogó (Nehama)

s'abotió la redoma i se vazió el vino (Nehama)

se abolta por onde le viene el ayre (Nehama)

al aboltar de viaje (Nehama)