אוצר הלשון הספניולית (לאדינו) לדורותיה
המילון המקיף ההיסטורי
65870 ערך מספר
| bendicho adj. | ברוך, מבורך, מקודש | 
| bendicho El/bendicho El i Su Nombre! | ברוך הוא וברוך שמו! (קריאה של קוצר רוח) | 
| bendicho ke mos eskapó! | ברוך שפטרנו (מעונשו של זה)! | 
| bendicho!/bendicho padre! | קריאת התפעלות והפתעה: ''מה יפה! | 
| el Bendicho | השם יתברך | 
| estamos bendicho | אנו חשים בטוב | 
| El Santo Bendicho El | הקדוש ברוך הוא | 
| bendicho el Dio i alavado Su Nombre | ברוך הוא וברוך שמו! | 
| bendicho el Dio! | ברוך השם! - סוף סוף קרה הדבר! | 
| bendichas manos ke tal izieron! | תבורכנה הידיים! (נאמר בהתפעלות והערכה על דבר יפה שנעשה) | 
| bendicho el Dio por lo ke mos topamos | תודה לאל על מה שיש לנו! | 
| bendico El ke te eskapo! | ברכה ליולדת: ברוך זה שהושיעך! | 
| bendico El ke aze kazamientos! | ברוך מזווג זיווגים! | 
| bindicho | 
פתגמים
| Bendicho el Dio ke me kriyo ombre i no mujer | 
| Bendicho el Kreador, ke tala ermozura kreo | 
| Bendichas manos, ke esto azieron | 
| Bendichas tripas de madre, ke esto parieron | 
| Ni te maldigo ni te bendigo, bendicha sea la ora ke te lo digo | 
| Puevlo bindicho - puevlo maldicho | 
| Ken a otros ayuda son bendichas sus aksiones | 
| El bueno de ojo sera bendicho | 
| Un onbre bendicho nunka es maldicho | 
שירה קלאסית ודרמה
| tornar ala Tierra Santa i Bendicha. (Gaon, Poezias) | 
| deve ser por todos santo i bendicho. (Gaon, Poezias) | 
| kisas la donzeya dizen es bendicha. (Gaon, Poezias) | 
| I el Dio bendicho siguo su kamino (Gaon, Poezias) | 
| i iria ver ansi la vengansa del Dio bendicho. (Papo, Navot) | 
קופלאס
| 'bendicho el Dio del sielo. El uno i su nombre uno; (Toledo, Koplas de Yosef) | 
| bendicha sea tal vientre, i madre ke tal pario. (Toledo, Koplas de Yosef) | 
| Israel ke oyeron la boz del Dio Bendicho (Ketuba de la Ley) | 
| i ansi todo salio todo el su rijo lindo i bendicho. (Zimrat 'ha-Arets, 1745) | 
| Bendicho el abastado ke mos dio dia onorado, kada shabat amejoreado (El Dio alto) | 
| Ke es tu demanda yo te la are mi reinado partire por konplir tu dicho lindo i bendicho (Purim, De-Fes, sig. 18) | 
| Bendicho sea el Dio ke a sus temientes de su sensia despartio, (Zimrat 'ha-Arets, 1745) | 
| Zemirot es de kantar a el Dio el alto, sus maraviyas mentar, el Bendicho i Santo; (Zimrat 'ha-Arets, 1745) | 
| Bendicho sea el Dio, ke mos deshó ver esto, muncho gusto tuvimos, kuando es el resto? rogemos al Dio ke sea muy presto i karne kasher ke no venga en esto. (Kalumnia de sangre, sig 18) | 
| Bendicho el Dio de la Altura sienpre estuvo en su ayuda les enbio una chuma empesaron a morirsen para modre de Eliau (Koplas de Eliau, sig. 18) | 
| Vieron toda la konpanya komo baldo esta setensia enpesaron alavarla: ''Bendicha madre ke salio de eya Eliau'' (Koplas de Eliau, sig. 18) | 
| Kantare a El Gadol bendicho eskapara a mi alma de saar, El es rahman i el es Dio derecho (Donme, sig 18) | 
| bendicha la alma presiada debasho la siya su pozada, supeto es arrondjada de los sielos a la tierra (Tarika, Shira Hadasha, Izmir 1861) | 
| nunka me vo olvidar akea alegria / ke sintia la  | 
|  | 
| no aya mufti ni sus dinim / ni era merahem av al banim / metio en tomruk a los memunim / los eskapo el sinyor ribi David Zonana ke sea  | 
| Ya se le dio a 'Ester la  | 
ספרות תורנית
| no diras tefila en esta montanya bendicha ke no resivio ningun danyo del mabul? (Meam Loez Bereshit) | 
| -Bendicha sea la nasion de Yisrael, (Meam Loez Bereshit) | 
| I bindichos eyos tus andjeles, los santos i los limpios, los azientes tu veluntad (Tefilat kol Pe,1891) | 
| Bendicho arrelumbran a negrura de ninyeta de ojos. (Tefilat kol Pe,1891) | 
| kuartena, komo ke fueron afilu las nasiones bendichos kon el; (Lel Shimurim, 1819) | 
| I sovre todo disheron la djente de akel tienpo: Bendicho Avraam de el Dio alto, krian sielos i tierra. (Lel Shimurim, 1819) | 
| ermanos, bendicho el Dio ke mos mando milizina para muestra yaga (Tokpo shel Yosef, Yerush. 1887) | 
| bendicho A' Dio de Israel ke a El konviene yamarle el uno verdadero el antiguo el kontinuan su bien ke krio el mundo (Hovot 'ha-Levavot, Const. 1569) | 
| Kuando los vido venir, alevanto su kavesa i disho a eyos: ''Venid, mis ijos  | 
| i tresladimos dito maase en ladino para ke lo melden todos, ombres i mujeres i sepan la grandeza de los santos nombres i la grandeza de muestra Ley santa i  | 
| Sea alavado i enshalshado el nombre del santo  | 
תנ"ך, משנה ומדרש
| Bivo A' i bendicha sea mi penya i sea enaltesido el Dio de la penya de mi salvasion (Biblia, Const. 1873) | 
| e el primero es él, e el postrimero él es, ante de toda cosa él es, bendito e alabado el su nonbre, (Midrash aseret adibrot, manus. Sig 15) | 
|  | 
|  | 
| ke izo el Santo  | 
רומנים ועיתונות
| esto era en kaza de famiya una rezerva bendicha i muy bienvenida. (La mujer sefardí de Bosna, 1931) | 
| bendicho tu ke espartio de su onra a rey umano – esta es la bendision ke kada djudio dize en viendo a algun rey (El rey i el shastre, Yerushalayim 1903) | 
| bendicho tu ke espartio de su onra a rey umano, esta es la bendision ke kada djudio dize en viendo a algun rey (El rey i el shastre, Yerushalayim 1925) | 
| el deskansado de su senyor padre de bendicha memoria a devido azer uzo de este verbo [...] (La Boz de Turkiye, 1947) |