מכון מעלה אדומים

El Instituto Maale Adumim



אוצר הלשון הספניולית (לאדינו) לדורותיה
המילון המקיף ההיסטורי

487670 ערך מספר

vezino m.

שכן

pasar la ora kon los vezinos

לבלות בנעימים בחברת השכנים

vizino

490870

פתגמים

El pan de la vezina es melezina

Mi vezino tenga bien, i yo tambien

Kien tiene buen vezino, tiene buen destino

De el Dio i del vezino, no se puede enkuvrir

Ken tiene tejado de vidro no echa piedra a su vezino

Guerta i ija ande la vizina

Serra tu puerta alava a tu vezino

En la mujer ermoza de tu vezino vale la pena de tener mucho tino

Kieres pasar bien kon tu vezina? Toma vedra, azela me[n]tira

La vezina pario, a mi me se apego

Raposas de las vezinas nunka komen las gayinas

Grio salti de mi, vati andi mi vizina

El mal vizino ve la entrada i no la salida

El Dio mos guadre de vizino malo i de aire de burako

Desha dezear tu pie onde tu vizino

El muncho ir entrar i salir kon el vizino a la fin sale pletos

Kuando ya estavamos un shabat sin tasa, se murio el azno de la vizina

La gayna del vizino le parese pato

I mas godra ke seya la gayina, puede tener de minister de la vizina

Ni esfuegra, ni kunyada, ni vizina aireyada

Piojo, piojo, sale de mi, vate ande mi vizina

La kozina es negra vizina

La lagrima fina no la vee ni la vizina

Agradese mis vizinas ke ago kon mis gaynas

El ke ve la barva del vizino kemar, mete la suya a arremojar

Lavra mi vizina la loka i yo la sezuda la miro en la boka

Ken luze kon la kuzina, non luze kon la vizina

A la vezina li incho el fuzo, a mi me keda el uzo

Akudia a tu vizino i tu puedes kayer hazino

Guay del malo i su vizino alado

שירה קלאסית ודרמה

Es dezgrasia! Somos tambien vizinos, i esta mizeravle ve kuando salgo i kuando entro. (Rinio, 1906)

A la vezina kale ver, ke eya kon su saver al marido i su ijo te los kito al kortijo. (8 dias antes de Pesah, 1909)

Ke vos diga una: parese ke vos izites a la una kon el vezino de alado, ke i el es un atavanado. (8 dias antes de Pesah, 1909)

Vizino borozo / haver mentirozo / amigo selozo / enfastio del Dio (La Epoka, Sal. 1900)

guadrame de akel vizino ensavanado / ke manyana i tadre aze orasion / sin entender ke kon lodo es amasado / en eskorchando el kuero de su nasion (Rekolyo de Poezias Diversas, Tel Aviv 1931)

קופלאס

Tenemos de adjuntar todos los vizinos para tanyer i kantar i prevar los vinos; (Koplas de Purim, Saadi 'Halevi. sig 19)

ספרות תורנית

Ribi Meir ke tenia vezinos malos ke le davan muncho tsaar (Meam Loez Bereshit)

en esta ora sintio muncho saar la mujer de ribi Hanina por el rejisto ke tiene ke ver dita vizina ke no tiene ke kozer nada (Meam Loez Yeoshua II, Izmir 1870)

i su mujer en kada dia de viernes echava lumbre en su orno por ke saliera umo de su kaza para ke les pareska a sus vizinas ke eya tambien esta koziendo pan [...] por no arrejistarse de su aniyut (Meam Loez Yeoshua II, Izmir 1870)

i topo dita vizina mala el orno yeno de pan i la paila yena de masa (Meam Loez Yeoshua II, Izmir 1870)

תנ"ך, משנה ומדרש

aleshate de mal vezino, i no te akonpanyes kon el malo, (Pirke avot, siglo XV)

רומנים ועיתונות

a un akuerdo, kon los Estados ara­bos vezinos. (La boz de Turkiye, 1948)

A mezura ke Virdjinia se engrandesia, la madre de Pavlo demandava a su vezina porke no los kazavan alos dos chikos. (Pavlo i Virdjinia, 1912)

embezi ke el prinsipe vizino le avia deklarado la gerra i era por mar ke el governo de Liliput iva ser atakado visto ke este no tenia una flota (Guliver, Yerush. 1912)

el martiyo se dio en la pared vizina ke era mas alta siendo tenia un etaje (tabaka) mas (El Alakran, Tel Aviv 1954)

El padre de Nermin viene kon su ija vijitar el viejo vezino ke devino Doktor, por demandarle un raporto de sanedad para su ija Nermin ke se va kazar, dize el, kon un joven yamado Suad Masit. (La Boz de Turkiye, Istanbul 1948)

El suportava esta mizeria kon muncha pasensia fin ke un dia kuando torno a kaza, le disheron las vizinas ke a su madre la avian yevado al ospital, kon kriza de iniervos. (La boz de Yerushalayim, Yerush. 1953-4)

El suportava esta mizeria kon muncha pasensia fin ke un dia kuando torno a kaza, le disheron las vizinas ke a su madre la avian yevado al ospital, kon kriza de iniervos. (La boz de Yerushalayim, Yerush. 1953-4)

Una noche de alhad Matatia se fue ande su vezino Zerubavel, i apenas entro ke el melamed lo resivio kon la sonriza en la kara. (El Djugeton, Const. 1908)

Zerubavel el melamed tenia un vezino nombrado Matatia, ke dezde muncho tiempo eran amigos, i siempre se frekuentavan. (El Djugeton, Const. 1908)

i estas milarias de konosidos' parientes i vezinos traen sus aprovasiones al modesto eskrividor del Avenir ke konsakra a estas koronas kolonas enteras (La Epoka, Sal. 1900)

abasho de enriva de la bankitika, paso en una kamara vizina i retorno bien presto mas palida i mas atemada de lo ke estava antes (Muerta de mala muerte, Yerush. 1911)