אוצר הלשון הספניולית (לאדינו) לדורותיה
המילון המקיף ההיסטורי
462050 ערך מספר
tino (2) m. |
תשומת לב, שימת לב, מודעות, זהירות, שקידה; דעת, שכל; זכרון |
echar/meter tino |
לשים לב, להשתדל, לשקוד על, להקשיב מתוך שימת לב |
kaer al tino |
עלה בזכרון, להזכר ב- |
kitar del tino |
לשכוח, להשכיח |
kon tino |
בתשומת לב |
mankansa de tino |
פיזור נפש, הסח דעת, רשלנות, חוסר תשומת לב |
meterse en tino |
החליט נחרצות, החליט באופן סופי, הכניס לראש לעשות; חרט בזכרונו |
no me pasa ni por tino |
לא חשוב לי, לא אכפת לי מכך; לא עולה בדעתי |
no meter tino |
לא לשים לב; להיות שרוי בפיזור נפש |
no meterse en tino |
להסיח את הדעת, לא להתכוון ל- |
no salir del tino |
דבר מה מטריד בלי להרפות |
no viene a tino |
לא יעלה על הדעת! |
pasar por el tino |
לעלות על הדעת |
pedrer el tino |
לאבד את הראש |
por mankansa de tino |
מבלי משים |
sin tino |
מפוזר, מבולבל, חסר זהירות, לא שם לב |
tener de tino |
לזכור |
tener en tino |
לנצור את זכרון; לחשוב על |
tener tino/buen tino |
יש (לו) זכרון מעולה |
tino de Amán/Par'ó |
'שכל של המן/ של פרעה'' – ערמומיות |
tino de Satán |
מח שטני – חכם להרע |
tino de gato |
'שכל של חתול'' - זכרון קצר, שכחן |
tino de gatos, meoyo de pato |
זכרון גרוע |
tino de graja |
'זכרון של עורב'' - זכרון קצר |
tomar el tino |
לבלבל את המוח, לנפח את השכל |
traer a tino |
להביא לידיעת, להפנות תשומת לב, להזכיר |
venir al tino |
לעלות על הדעת, להזכר ב- |
estar en su tino |
לשמור על צלילות דעתו, להיות מפוכח, לא להיות תחת השפעת שכרות תשוקה או כעס |
tener el tino en el djugo, en los divertimientos |
נתון כולו למשחק ולבידור |
onde tiene el tino?! |
דעתו נתונה לזוטות ולדברים חסרי חשיבות |
atino |
שירה קלאסית ודרמה
Eyos oy kombaten adientro mi tino (Gaon, Poezias) |
' Estas palavras de fuego me tomaron el tino, (Papo, Navot) |
Estas tantas bondades de Dios me toman el tino; (Papo, Navot) |
porke l'avia venido al tino el novle Egistos, (Odisea) |
Komo del tino me puede salir el divino Odises (Odisea) |
puedes tiranizar a la bivda al meskino / al triste i abatido, kitarles el |
קופלאס
enganyado estuvo en vezes kon el tino muy perdido. (Toledo, Koplas de Yosef) |
Ke le entre del meoyiko i non lo kite de el tino (Pizmon de Moshe, 1893) |
Dezilde a Nimrod ke perdio su tino porke no kere kreer en el vedradero. (El rey Nimrod) |
Rogo al Dio de kontino ke este en nuestro tino, (El Dio alto) |
I perdio el su tino i se alavaria ke en toda su via no pudo verla (Purim, De-Fes, sig. 18) |
Kuando bien se enbevdo el rey kon el vino estonses no anduvo de meter su tino (Purim, De-Fes, sig. 18) |
Una noche mos enpesó a echar mucho tiro asta ke mos kito el tino, a la manyana dishimos: ya mos dimos (Asidio de Belogrado 1788) |
Zemán de la orasión teneldo en tino, esto es la kondisión muestra de kontino; (Koplas de Purim, Saadi 'Halevi. sig 19) |
mira tu i mete tino no lo eskucha al espino, no te piedras del kamino porke te echa en la tierra (Tarika, Shira Hadasha, Izmir 1861) |
tsorer el yetser el malo no lo desha despegarlo, su tino es por arrankarlo de kaminos de la tierra (Tarika, Shira Hadasha, Izmir 1861) |
Akodrate emigrado, akodrate emigrado / de lo ke prometites / por ayudar, por ayudar a tus djenitores / tu non mantuvites, ni en tino metites / lo ke aprometites (La Amerika, 1914) |
|
no pensava en la muerte ni metio en |
ספרות תורנית
I siendo vieron su ermozura, se kedaron enkantadas i todo su tino tenian en el mirandole (Meam Loez Bereshit) |
todo su tino lo tiene enbarasado en avantajar dinero (Meam Loez Bereshit) |
Ansi van a tener el kudiado i el tino en los de debasho de eyos por azer kumplir kada uno a su grado. (M''L Kantar de los Kantares,1899) |
ke metio en |
kuando el les disho a eyos: ''Savresh mis ijos ke me determini i meti en |
este min'hag es letras de geinam ke esto vino por tevekelik de no meter |
ke no kite la presona de su |
ay de eyas ke su ovligo es enel rekodramiento del ombre komo akodrarmos i tener en |
sierto ke komo metera el ombre esto en su |
תנ"ך, משנה ומדרש
mete tino a mi esklamasion, (Biblia, Const. 1873) |
i si alguno kaiya i se muria no les pasava a dinguno por tino de su muerte (P. R. Eliezer, 1876) |
רומנים ועיתונות
me desplaze ke te izi traer al tino tus tristes rekordos (Anna Maria, Yerushalayim 1905) |
Ande tienes el |