מכון מעלה אדומים

El Instituto Maale Adumim



אוצר הלשון הספניולית (לאדינו) לדורותיה
המילון המקיף ההיסטורי

426180 ערך מספר

serrar v.

סגר, נעל, חסם, רכס, פרף

no serrar ojo

לא לעצום עין, לא להצליח לישון

serrar boka i ojos

לעצום עיני המת

serrar bokas de la djente

לא לתת לבריות סיבה ללכת רכיל

serrar butika

למשוך ידיו מן העסק/ העניין

serrar el día

לסיים יום עבודה; להרוויח לחם יום

serrar kontrakto

לסגור עסקה

serrar kuento

לסיים/לסגור חשבון

serrar la boka

לסרב לאכול; להאלם דום

serrar la kasha

לסגור קופה

serrar la ventana

להחליט להסיר ולהוציא מן הראש דאגה/עניין מטריד

serrar papeles

לכתוב תנאים (לאירוסין)

serrar la nochada

להכין את הבית לקראת השינה

serrar una partida de ropa

לסגור עסקה של קניית סחורה

aserrar

43210

sarrar

418310

פתגמים

Aserra la kortina, la farsa ya termino

Los ke serran los ojos, van a topar piojos

Serra tu puerta alava a tu vezino

Despues del kavayo fuido, serrar la puerta

Serraron el defter de su vida

Despues ke la bivda se emprenya, serra la puerta

El ke viene despues de mi ke serre la puerta

A tu enemigo no le seres todas las puertas

Serrar los ojos por sienpre

שירה קלאסית ודרמה

serra sus parparos i se durme presto. (Gaon, Poezias)

de plata, i el kadenado serro kon la fita de kuero. (Odisea)

Despu?s de poko tiempo la djovena en viendo ke el serro sus ojos i ya esta durmiendo, se va a la ventana, los kapitanes yama - ('Ha-Elion: Shimshon, 2003)

קופלאס

Boteah fue en el Dio, gran feuziamiento, ke nos arremetio en el su asiento por enserramiento, ke puertas serraran, la serka rodearan, (Zimrat 'ha-Arets, 1745)

Teve[kiel] lo llamavan, no se despertaba, i los papazim modriskos le davan; el hodjá diferente gusto se tomava, serravan las puertas, plazer les entrava. (Kalumnia de sangre, sig 18)

zayin de Adar se apregono kon muncha bealá: serrad las puertas de los sielos i no resivas su tefila, ke ya se le fue la gedulá (Tarika, Shira Hadasha, Izmir 1861)

ספרות תורנית

Rava en aviendo mortaldad serrava las ventanas de su kaza (Menorat 'Hamaor, 1762)

Ke no venga alguno i danye i arranke alguna raiz, siendo le kosta kara i por esto serran la puerta de la guerta i no deshan entrar a ninguno (Meam Loez Ester, Izmir 1864)

dos oras antes de serrar el sol es defendido de komer kualsiker koza ke son echos kon matsa (El gid, Istanbul 1967)

i el kamino de Yafo lo serraron ke no podia bolar pasharo,por ke no uviera molde de dar haber a el mishne (Imre Bina, Belgrad 1837)

תנ"ך, משנה ומדרש

Aunke A' avia serrado su bulba (Biblia, 1873)

רומנים ועיתונות

La puerta la serri de por adientro kon tavlas, i de por afuera kon una kasha grande (Asolado en la izla, 1881)

Por despertar mis piadades ande el, a ke no serre mi mano de el, i ke le diera a el mas i mas, (Asolado en la izla, 1881)

En travando esta fotografia, una doktora Palestiniana se serro la kara kuando se apersivio ke la estan fotografeyando. (Shalom, 2007)

Agora Djidios, serrad vuestros ojos i en unos pokos minutos vos toparesh bolando kon mi por los siete sielos. (Otniel Hodja, 2002)

mesklados unos kon otros le formavan un ermozo medikamento (kura) por no desharlo serrar parparo (El prove doktor, Const. 1904)

Si la Lishka serra sus puertas van a sufrir todos sin eksepsion. (Manifesto de Lishkat a- Avoda, Tel Aviv 1950)

Ke kurioza koza, ayer serri mis trenta i sinko anyos i parese ke el azardo (tesaduf) me ovliga de mantener mi palavra ke te tengo dado (La Ermoza Alis, Tel Aviv 1954)