אוצר הלשון הספניולית (לאדינו) לדורותיה
המילון המקיף ההיסטורי
409290 ערך מספר
|
romper v. |
שבר, ניפץ, ריסק; קלקל; עצר, הפסיק, ביטל; הפר ברית, חילל שבועה |
|
el frío rompio |
הקור נשבר |
|
los presios estan rompiendo |
המחירים יורדים |
|
romper a uno |
להכחיש דברי מישהו בצורה בוטה; לסרב לבקשה בצורה בוטה |
|
romper el ilo |
לנתק יחסים |
|
romper el pie de Satán (ebr.) |
לעצור, להפסיק (''לשבור את רגל השטן'') |
|
romper el trespil (t.) |
לשבור את הקרח - לעשות צעד ראשון להפשרת יחסים |
|
romper el yelo |
לשבור את הקרח; ליצוק מים חמים כדי לחמם מים קפואים |
|
romper la fyel/los guesos a alguno |
לכעוס מאוד על מישהו; להכות מישהו קשות |
|
romper un despozorio |
לבטל אירוסין |
|
romper un kazamiento |
לשבור קשר נישואין, להביא לגירושין |
|
romper un kontrato |
לבטל חוזה |
|
te lo rompe el fransez |
הוא דובר צרפתית בקלות וברהיטות |
|
romper meoyos/selevros/kavesas |
מדבר בלי הרף עד שעמום וגרימת כאב ראש לנוכחים - מנפח את השכל |
|
arromper |
שירה קלאסית ודרמה
|
Dicho de profetas romper el eskudo (Gaon, Poezias) |
קופלאס
|
Y luego le ronpia sus panyos a Yosef. (Poema de Yosef) |
|
se la ronpen sus ermanos, i de el lodo ke se ponga. (Toledo, Koplas de Yosef) |
|
A' rey fuerte azien abashar i azien enalteser / kon dichas de santos i kon setensia de andjeles / despedasan penyas i |
ספרות תורנית
|
Dita flama ronpe montes i despedasa penyas (Shevet musar, Const. 1740) |
תנ"ך, משנה ומדרש
|
i rompio Yaakov sus panyos i puso sako en sus lomos i alimunyose sovre su ijo dias muchos (Biblia, Const. 1547) |
רומנים ועיתונות
|
la eksplozion kavzo danyos en material, en rompiendo los vidros de las ventanas del lugar. (Luz de Israel, 1989) |
|
Artadvos agora de altigueza i altura, i vos kero ver ke artes a esta alma ambrienta, la kuala esta morando en este dezierto i penyasko, o a lo menos rompelde un poko la sed de el agua a esta alma sekioza en una tierra seka i apurada! (Asolado en la izla, 1881) |
|
Los kazados bevieron este vino i el novio rompio el vazo. (Shalom, 2007) |
|
Algo se avia rompido en mi motor. (El Princhipiko, 2010) |
|
Se akodro ke le avian kontado kuando el era bien bien chiko, la estoria de un enventador ke aviendo konstruido una maravioza makina la rompia un dia a golpes de martio, delantre la indiferensia de la djente. (Nantes, Tel Aviv 1952) |
|
kalia ke trushera algunos fierros por romper el kadenado (El prove doktor, Const. 1904) |
|
me meti a atar una nave kon otra i a mezura ke la atava le rompia la kadena ke la detenia al gancho (Guliver, Yerush. 1912) |
|
ke me emporta, nozotros no devemos nunka vermos, demas ke todo ya se rompio entre nozotros (La dezgrasiada Luiza, Tel Aviv 1953) |
|
Se akodro ke le avian kontado kuando el era bien bien chiko, la estoria de un enventador ke aviendo konstruido una maravioza makina la |