מכון מעלה אדומים

El Instituto Maale Adumim



אוצר הלשון הספניולית (לאדינו) לדורותיה
המילון המקיף ההיסטורי

326180 ערך מספר

muevo adj.

חדש, חדיש; מתחיל, ירוק, טירון

ampesar de muevo

להתחיל מחדש

azerse del muevo

להעמיד פנים כלא יודע; להכחיש דבר מה שנעשה על ידיו

de muevo

שוב, עוד פעם, מחדש

de muevo!

הדרן!, עוד פעם!, עוד!

ke ay de muevo

מה חדש?

muevo djedit (t.)

חדש לגמרי

no viene de muevo

זה לא מפתיע אותי

nuevo

336400

פתגמים

Muevos rees, muevas le(e)s

Aspera azno a la yerva mueva

A kavayo nuevo, kavayero viejo

A dipasho del sielo non ay koza mueva

Kuando ay amores nuevos se olvidan de los viejos

Djuha no se iva a ichar sin sehura mueva

A nuevas nesesidades, nuevos konsejos

Eskova mueva barri bueno

El Dio ke te guadre de muevo riko

Panderiko muevo, tres dias a la pader

El Dio ke nos guadre de merkader nuevo i de puta vieja

שירה קלאסית ודרמה

ke kada vez ke la oyen, les sona komo si es mueva. (Odisea)

Le dize: ''Delila, el ke kiere apanyarme, kon kuedras muevas, rezias, el deve de atarme. ('Ha-Elion: Shimshon, 2003)

izi las reparasiones i reparti de nuevo (El Triomfo de la Djustisia, Sal 1921)

saludes mi buen Jakof, ke ay de nuevo? (El Triomfo de la Djustisia, Sal 1921)

ספרות תורנית

En akel tiempo se renovo un rey nuevo en Mitsrayim (Meam Loez Bereshit)

Disho rabi Elazar: deshala a esta presona: ke koza mueva ay en el ke mozotros no savemos? (Leket 'ha Zo'har, 1855)

i le troko el nombre para baldarle la muerte i le echaron nombre muevo (manus. Minhat Ani, Yerushalayim 1880)

תנ"ך, משנה ומדרש

Un kantaro nuevo puede estar yeno de vino viejo (Tefilat Imanuel, 1924)

I el le disho: si atar me ataren kon kuerdas nuevas, kon las kuales nunka fue echa ovra, entonses me enflakesere, i sere komo kualkier otro ombre. (Biblia, Const. 1873)

I lo ataron kon dos kuerdas nuevas, i lo izieron suvir de la penya. (Biblia, Const. 1873)

רומנים ועיתונות

Segun el uzo ke nozotros adoptemos desde lungo tiempo, en en­trando en la nueva anyada djudia, (El Tiempo, 1924)

En oyendo su boz, se serraron de muevo sus ojos. (Otniel Hodja, 2002)

Izi de muevo mi pintura, ma fue refuzada komo las presedentes. (El Princhipiko, 2010)

no puedesh eniegar ke el Djugeton fue siempre el ke dio el primero la idea de azer algunas kozas nuevas (El Djugeton 1917)

Ya vos dishe le respondio el fakino de nuevo diziendo: en mi no ay azer muncho trato, si es ke esta, de akordo sovre el presio ke vos dishe vos dare las paras. (Hamal Izidor, Istanbul 1930)

el konde se avia retirado en un kanton para kontemplar mijor a las muevas venidas (La Epoka, Sal. 1900)

desharemos tambien a Katina, alegrarse de aver reushido a abandonar el nuevo perfijado (La famoza kantadera, Tel Aviv 1950)

nuevos adjentes de kambio le empesavan a azer konkerensia, i su echo se empesava a destruir, a grado ke del dia ke su mujer paria la tresera kriatura, en la kaza de sin. David no avia ni agua kaente. (La famoza kantadera, Tel Aviv 1950)

las esklamasiones de una vieja me izieron de nuevo enteresar (Manon Lescaut, Yeru. 1906)