מכון מעלה אדומים

El Instituto Maale Adumim



אוצר הלשון הספניולית (לאדינו) לדורותיה
המילון המקיף ההיסטורי

248920 ערך מספר

kayado adj.

שקט, דומם, שותק; שתקן

kedarse kayado

לשתוק

kayado estáte!

שתוק! כבר שמעתי מספיק

kayadizo

248910

פתגמים

Aguas kayadas son enganyozas

El oro i el prenyado, no se keda kayado

Azno kayado, por savio kontado

Tanto yora la bien kazada, ke la mal kazada se keda kayada

שירה קלאסית ודרמה

Mas boz no se siente - todos son kayados (Gaon, Poezias)

bevan sus vino kayados; ma no kantes mas este kante (Odisea)

kualo? el Todo Poderozo l Abastado / a estas indjustisias se keda kayado? / porke komo el tiempo antiguo / el kastigar non es su ovligo? (Rekolyo de Poezias Diversas, Tel Aviv 1931)

קופלאס

Porke non favlades, i estais kayados?'' (Poema de Yosef)

bushkare algun kamino; mas vale estar kayado.'' (Toledo, Koplas de Yosef)

Les demando a sus mosos si algo vieron; estuvieron kayados i no respondieron. (Puertas de veluntad)

Nombre de Tu apropiado, antes de todo fayado, Tova, no esta kayado (Donme, sig 18)

Si tu piensas de estar kayada, kien save si por esta ora fiste enreinada, (sova semahot, Livorno 1782)

todo este mal kon su mano se lo kijo / a el meleh perfijo disho ke era ijo / este negro rijo / de amostrarle el kyar / se esta topando en sar / keda muy kayado / i muy shasheado (manus. Teza, 1820)

ספרות תורנית

Mijor es loko kayado mas ke haham avlador (Shevet musar, Const. 1740)

estavos kayados metevos de enfrente i yo pensare a djirar la koza en modo ke no entiendan i se los vendere (Tokpo shel Yosef, Yerush. 1887)

תנ"ך, משנה ומדרש

I lo rodearon , i lo aseladaron toda la noche en la puerta de la sivdad; i estuvieron kayados toda la noche, diziendo: asta la luz de la manyana, entonses lo mataremos. (Biblia, Const. 1873)

רומנים ועיתונות

Kedate kayada, Bianka, kayada, murmureo eya. (Rolando i Eleonora, 1953)

Otros mos responden para kualo mos prime meldar esta lengua espanyola de la kuala mos keremos olvidar a kavza de su mala istoria de inkvizision en espanya. A nuestra demanda si konosen el ebreo komo djudios se restan kayados (La Amerika 1910)

El novio perkura a darle moneda por ke el este kayado; el refuza i korre al telefon por prevenir la polisia. (La Boz de Turkiye, Istanbul 1948)